2. Mantiqiy masalalarni yechishning asosiy usullari



Yüklə 176,98 Kb.
səhifə2/41
tarix26.12.2023
ölçüsü176,98 Kb.
#197336
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   41
2.Mantiqiy masalalarni yechishning asosiy usullari. - копия (16 files merged)(1)

    Bu səhifədəki naviqasiya:
  • Javob
Yechish:

-

±

+

12%

204

3x

7x

x=(12:3) %=4%

7∙4%=28%

100% - (4%+28%)=68%

Yolg’on gapiradigan kunni “-”, rost gapiradigan kunni “+” bilan belgilaylik.
Agar bugun rost gapiradigan kun bo‘lsa, demak kechadan oldingi kun u yolg’on gapirgan:
Agar bugun yolg’on gapiradigan kun bo‘lsa, demak kechadan oldingi kun u rost gapirgan;

Bo’ri

Quyon

Dushanba

-

+

Seshanba

+

+

Chorshanba

+

+

Payshanba

+

-

Juma

-

-

Shanba

-

-

Yakshanba

-

+

Jadvaldan quyon va bo‘ri uchun bir vaqtda ishora almashgan kunlarni topamiz:
Demak, bugun juma kuni.
Javob: juma kuni.
3-masala. Sehrli orolda yashovchilarning har biri ritsar yoki yolg’onchi. Ritsar faqat rost, yolg’onchi esa faqat yolg’on gapiradi. Orolda yashovchi Ali shu orolda yashaydigan Valiga dedi: “Bizlardan kamida bittamiz yolg’onchi”. Ali bilan Vali qanday odamlar?
Yechish: Mumkin bo‘lgan hollarni ko‘rib chiqaylik:
  • hol: Ali rostgo‘y.

  • Ali rost gapiradi, demak, “Bizlardan kamida bittamiz yolg’onchi” degan gapi rost. Ali va Valilardan kamida bittasi yolg’onchi, demak Vali yolg’onchi.
  • hol: Ali yolg’onchi.

  • Ali yolg’on gapiradi, demak, “Bizlardan kamida bittamiz yolg’onchi” degan gapi yolg’on, ya’ni ular orasida yolg’onchi yo’q. Zidlikka keldik.
    Javob: Ali – rostgo’y, Vali - yolg’onchi.

Kechadan oldingi kun

-

Kecha

?

Bugun

+

Kechadan oldingi kun

+

Kecha

?

Bugun

-

Chorshanba

+

+

Payshanba

+

-

Juma

-

-

Mustaqil yechish uchun masalalar.
  • Sehrli orolda faqat bo‘rilar va quyonlar yashaydi. Ular sehrli xislatlarga ega. Bo‘rilar haftaning seshanba, chorshanba va payshanba kunlari faqat rost gapiradilar, qolgan kunlari esa faqat yolg’on gapiradilar. Quyonlar esa haftaning payshanba, juma va shanba kunlari faqat yolg’on, qolgan kunlari esa faqat rost gapiradilar.
    • Bir kuni Afandi orolda bitta bo‘riga duch keldi. Bo‘ri unga ikkita gap aytdi:
      • Kecha men yolg’on gapirgan edim.
      • Ertadan keyin men ketma – ket ikki kun yolg’on gapiraman. Bu uchrashuv haftaning qaysi kuni ro‘y bergan?
    • Haftaning qaysi kunlari quyon quyidagi gaplarni aytishi mumkin:
      • Kechadan oldingi kun men yolg’on gapirdim;
      • Men ertadan keyin yolg’on gapiraman?
    • Haftaning qaysi kunlari bo‘ri quyidagi gaplarni aytishi mumkin: “Men kechadan oldingi kun yolg’on gapirgan edim, ertadan keyin ham yolg’on gapiraman”.
    • “Bugun haftaning qaysi kuni?”- degan savolga bo‘ri “juma”- deb, quyon esa

    • “shanba”- deb javob berdi. Bu haftaning qaysi kuni ro‘y bergan?
  • Sehrli orolda yashovchilarning har biri ritsar yoki yolg’onchi. Ritsar faqat rost, yolg’onchi esa faqat yolg’on gapiradi.
    • Sizga orolda yashaydigan Ali va Vali duch kelishdi. Ali dedi: “bizlar ritsarmiz”. Vali dedi: “Mening yonimda turgan odam yolg’onchi”. Ular

    • kimlar?
    • Dasturxon atrofida bir nechta ritsarlar va yolg’onchilar o‘tirishibdi. Ularning har biri o‘zining yonidagi bilan bitta qabilada yashashini aytdi. Dasturxon atrofida o‘tirganlardan nechtasi yolg’onchi bo‘lishi mumkin?
    • Orolning bir nechta fuqorosi bir joyga to‘planishdi va ularning

    • har biri: “Sizlar hammangiz yolg’onchisizlar” – dedi. Yig’ilganlar orasida nechta ritsar bo‘lgan?
    • Sobir boshlari chuvalashib qolgan ikkita ikki boshli ajdarlarga duch keldi.

    • Ikki boshli ajdarlar rostchi(ikkala boshi ham faqat rost gapiradi) yoki yolg’onchi(ikkala boshi ham faqat yolg’on gapiradi). Sobir ajdarlarga boshlarini ajratib olishlari uchun yordam bermoqchi bo‘ldi. Buning uchun unga har boshning qaysi ajdraga tegishli ekanligini bilish zarur bo‘ldi. U buni ajdarlardan so‘raganda ajdarlar quyidagicha javob berdi:
      birinchi bosh: men – rostgo‘yman;
      ikkinchi bosh: uchunchi bosh – mening sherigim; uchinchi bosh: ikkinchi bosh – mening sherigim; to‘rtinchi bosh: uchinchi bosh – yolg’onchi.
      Qaysi kalla qaysi bir ajdarga tegishli?
  • Bir erkak bozorga borib, 50 so‘mga ot sotib oldi. Bir hafta o‘tgach, otlarning narxi qimmatlashdi va erkak foyda qilaman deb olgan otini 60 so‘mga sotib yubordi. Bir-ikki kun o‘tgach, uzoq safarga chiqish uchun ulovi yo‘qligini o‘ylab, borib endigi safar 70 so‘mga ot sotib oldi. Qimmat olib qo‘ydimmikin

deb uzoq o‘ylanib, nima bo‘lsa-bo‘ldi deb o‘sha otni 80 so‘mga sotib yubordi. Erkak qancha zarar yoki foyda ko‘rdi?
  • Daraxtning 4 ta shoxi bor, har bir shoxida yana 4 tadan shoxchalari bor, bu

  • shoxchalar ham yana 4 tadan mayda shoxchalarga bo‘lingan va ularning har birida bittadan olma bor, barcha olmalar sonini hisoblang.
  • Ilhom bozordan 1 kilogrammli tarvuz olib keldi. Tarvuzning 99%i suvdan iborat edi. Ilhom tarvuzni quyoshda unutib qoldirdi va keyin tarvuz 98%i suvdan iborat bo‘lib qoldi. Savol: quyoshda qolib ketgandan keyin tarvuzning og’irligi necha kg bo‘lgan?
  • 1 ta bakteriya 1 sekundda 2 taga ko‘payadi. Bakteriya bir bonka (idish)ga solinganda bonka 1 soatda liq to‘ladi. Qancha vaqtda 1ta bakteriya bonka (idish)ning yarmini to‘ldiradi?
  • Harorati -3 ºC bo‘lgan 2 litr suvga, harorati -5 ºC bo‘lgan 10 litr suvni qo‘shsak, bu suvning harorati qanday bo‘ladi?
  • -Bizning sinfda 35 o‘quvchi bor. Har birimiz roppa-rosa 11 ta sinfdoshimiz bilan do‘stmiz.

  • -Buning bo‘lishi mumkin emas, -dedi darhol Ahmad o‘rtog’iga. Ahmad haq edi.
    Nega?
  • Metroning o‘ziyurar zinapoyasida ikki kishi zinapoya yo‘nalishida yugurib

  • chiqishyapti. Ularning biri ikkinchisiga qaraganda tezroq yugurmoqda. Savol: ularning qaysi biri yuqoriga ko‘tarilguncha ko‘proq zinapoya pog‘onalarini
    sanaydi?
  • Qanday 3 ta sonning yig‘indisi ularning ko‘paytmasiga teng?
  • Yo‘lda ketma-ket qator qilib 10 ta ustun o‘rnatilgan. Har bir ustundan keyingisigacha bo‘lgan masofa 10 metrdan. Sportchi 1-ustundan 10-ustungacha yetib bordi va yana 1- ustunga qaytib keldi. Sportchi qancha yo‘l bosgan?
  • Shunday ikki sonni topingki, ularning ko‘paytmasi 28 ga, kattasini kichigiga nisbati ham 28 ga teng bo‘lsin.


Yüklə 176,98 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   41




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin