21-mavzu. Budjet na
Yüklə 6,06 Mb.
|
|
22.1. Xorijiy mamlakatlarda budjet tizimi
Budjet tuzilishining qanday bo`lishi mamlakatning ma‘muriy-hududiy tuzilishiga va markaziy hukumat va mahalliy hokimiyat organlario`rtasida vakolatlar taqsimotiga bog`liq. Markaziy hukumat bilan mamlakatning ma‘muriy-hududiy tuzilmalari (xorijiy mamlakatlardagi shtatlar, provinsiyalar, oblastlar, o`lkalar, yerlar kabi) o`rtasida hokimiyat vakolatlarining taqsimlanishiga ko`ra barcha davlatlar unitar va federativ (federativ davlatlarda davlat tuzilishining ikki shakli – federativ va konfederativ davlat tuzilishi mavjud) davlatlarga bo`linadi. Unitar va federativ davlat tuzilishining o`ziga xos xususiyatlari quyidagi chizmada aks ettirilgan (3.1-rasm). Unitar (yagona) davlat – bu tarkibidagi ma‘muriy-hududiy birliklar (tuzilmalar) o`z davlatchiligiga yoki muxtoriyatiga (avtonomiyaga) ega bo`lmaydigan davlat tuzilishidir. Mamlakatda yagona konstitutsiya, hamma uchun umumiy bo`lgan huquq tizimi va yagona hokimiyat organlari, iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy jarayonlarning markazlashtirilgan boshqarish tizimi amal qiladi. Unitar davlatlarga Angliya, Fransiya, Italiya, Vengriya, Qozog`iston, Yaponiya, Shvetsiya, Polsha, O`zbekiston kabi davlatlar kiradi.147 Federatsiya davlat tuzilishining ancha murakkab shakli hisoblanadi. Federativ davlat bir qancha boshqa davlatlardan yoki federatsiya a‘zosi (subyektlari) bo`lgan davlat tuzilmalaridan (shtatlar, kantonlar, ittifoqdosh yoki avtonom respublikalar va b.) tarkib topadi. 147Konstitutsiyaviy huquq. Ensiklopedik lug`at. Mas‘ul muharrir va mualliflar jamoasining rahbari B. Mustafoyev – T.: «O`zbekiston» nashriyoti, 2006-yil. - 584-bet. Manba: http://www.lex.uz/dictionary 317 D avlat tuzilishi shakllari Konfederativ davlat Ma‘lum siyosiy mustaqillikka ega bo‘lgan davlatlar ittifoqi Federativ davlat Bir necha davlat tuzilmalari birlashib, yagona ittifoq davlatini tashkil qiluvchi davlat tuzilishi Unitar davlat Davlat hududida federativ birliklar bo‘lmagan, lekin ma‘muriy-hududiy birliklari mavjud bo‘lgan davlat Yüklə 6,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|