3-mavzu: Gimnastika, voleybol va basketbolda tayyorgarlik turlarining o’rni

Maksimal zo’r berish usuli

Maksimal kuchlanish usuli hozirgi mashg’ulotlarda asosiy usul hisoblanadi. Masalan, kuchli og’ir atletikachilar o’zlarining mashg’ulotlarini juda og’ir va juda og’ir oldi kuch 2-3 martaga yetadigan og’irliklar bilan ishlamoqdalar. Bu usul o’sha nozik shartli reflektor bog’lamlarining hosil bo’lishini ta’minlaydi. Bu esa kuchning o’sishiga olib keladi. Bu usulni judayam samarali deb bo’lmaydi, chunki u kamchiliklarga ega. Yuqorida aytib o’tganimizdek, maksimal kuchlanishdan mushak qotishi sodir bo’ladi. Albatta, bu hol salbiy ta’sir qiladi. SHuni aytish kerakki, agar bir usul doimo qo’llansa, u noto’g’ri bo’lib qoladi va hohlagan samarani bermaydi.
Kuch boricha bajariladigan maksimal kuchlanish usultga asoslangan og’irlik bu mashg’ulotda aytarli emotsional qo’zg’aluvchanlikka olib kelmaydigan og’irlik hisoblanadi. Agar sportchilardan ko’tariladigan og’irlik ruxiy holatni talab etsa, u holda mashg’ulotning samarasi past bo’lib qoladi. Amaliyot shuni ko’rsatadiki, agar sportchilar bunday og’irliklarni tez tez ishlatsalar ruxiy o’ta charchash holatiga tushib qolishi mumkin.

10. Dinamik zo’r berish usuli

Bu usul kuchni tezkor, qulay bilishni tarbiyalashga yordam beradi. Bu usulni boshqa kuch rivojlantirish usullari bilan birgalikda olib borish va ularga suyanish zarur. Qayta tezlanish, maksimal kuchlanish usullari bu yerda absolyut ku darajasi imkoniyatini oshiradi va dinamik kuchlanish usuli esa kuchni tezkor qulay bilish imkoniyatini tarbiyalaydi.
Faqat dinamik kuchlanish usulidan foydalanish unchalik foydali samara bermaydi, kuchni maksimal kuch darajasini ko’tarmoqchi bo’lsak, bu holat shunday juda tez harakat natijasida mushak-asab birikmasiga qisqa vaqt ta’sir etadi. Katta og’irlik va sekin harakatda maksimal kuchlanish uzoq cho’ziladi. SHundan so’ng kuch o’sishiga erishsa bo’ladi. Ko’p vaqt qayta kuchlanish, maksimal kuchlanish usullarini qo’llash natijasida odatda harakat tezligi kamayadi. Agar 2-6 hafta mashg’ulotdan intensiv kuch og’irliklarini olib tashlaganda harakat tezligi oshishi mumkin bo’ladi. Bu vaqtda asosan dinamik kuchlanish ususli qo’llaniladi.
Kuch mashqlari qaysi harakatda ish bajarishiga qarab shu tezlikda kuch mashqlari bajarilsa shundagina ijobiy natijaga erishish mumkin. Dinamik kuchni rivojlantirishda shunday og’irlikni tanlash kerakki, toki u musobaqa harakatlari tuzilishidan unchalik farq qilmasin. Bu kuchning asosiy sport malakasini oshirishi hamda jismoniy tayyorgarlikning ya’ni texnikaning mukammallashuvi va kuchni oshishiga olib keladi.

12.