3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

5530 «Boshqa maxsus schyotlar» -ushbu aktiv schyot korxonaning maxsus 
maqsadlar uchun oldindan rezerv qilib to‘planadigan, keyin esa o‘sha maqsadlarda 
sarflanadigan mablag‘larini aks ettirish uchun mo‘ljallangan. Bunday schyotlar bo‘lib, 
masalan, konvertatsiya schyoti, konsignatsion tovarlardan olingan tushumlar schyoti, 
kapital quyilmalar schyoti va boshqalar hisoblanadi. Ushbu schyotlarning debetida 
mablag‘larning rezerv qilinganligi, kreditida esa ularning ishlatilganligi aks ettiriladi.  
•
5610 «Pulli ekvivalentlar» – ushbu aktiv schyotda sotib olingan aloqa 
bo‘limlarining markalari, yo‘l pattalari, sanatoriya yo‘llanmalari va boshqa pulli 
hujjatlarning holati va harakati ( ko‘payishi debetida, kamayishi esa kreditida) aks 
ettiriladi. 
•
5710 « Yo‘ldagi pul mablag‘lari» - ushbu aktiv schyotda korxonaning sotishdan 
olingan va inkassatorlarga, aloqa bo‘limlariga, bankning kechki kassalariga topshirilgan 
pul mablag‘lari holati va harakati ( ko‘payishi debetida, kamayishi esa kreditida) aks 
ettiriladi.  
•
5810 «Qimmatli qog‘ozlar» - ushbu aktiv schyotda korxonaning aksiyalarga, 
davlatning foizli obligatsiyalariga kiritilgan qisqa muddatlt investitsiyalarining holati va 
harakati aks ettiriladi. Sotib olingan aksiyalar va obligatsiyalar sotib olish qiymatida 
kirim qilinadi, bunda qimmatli qog‘ozlar uchun berilgan mablag‘larni aks ettiruvchi 
schyotlar kreditlanadi (5010, 
5110,5210,9010,9020,9030,9210,9220 va boshqa schyotlar). Qimmatli qog‘ozlarni 
qaytarish nominal qiymatida amalga oshiriladi. Shuning uchun qaytarish muddatigacha 
sotib olish va nominal qiymat o‘rtasida vujudga kelgan farq korxonaning daromad yoki 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

138 
harajat schyotlarida aks ettirilishi lozim. Agar sotib olish qiymati nominal qiymatdan past 
bo‘lgan bo‘lsa, u holda o‘rtadagi farq summasiga quyidagi yozuv qilinadi: 
 Debet 5810 «Qimmatli qog‘ozlar» 
Kredit 9590 «Moliyaviy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar»
Agar sotib olish qiymati nominal qiymatdan yuqori bo‘lsa, u holda o‘rtadagi farq 
summasiga quyidagi yozuv qilinadi: 
 Debet 9690 «Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa harajatlar» 
Kredit5810 «Qimmatli qog‘ozlar» 
Qimmatli qog‘ozlarni muddati tugashi bilan qaytarib berilishi 5810- schyotning 
kreditida va pul mablag‘lari schyotlarining debetida nominal qiymati bo‘yicha aks 
ettiriladi. 
•