228
Nazorat – bu manfaat ko‘rish maqsadida xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning
moliyaviy va xo‘jalik siyosatini belgilab berish huquqi.
Alohida moliyaviy hisobot– bu guruhni har bir a’zosining mustaqil moliyaviy
hisoboti.
Guruh a’zolarining hissasi – bu bosh korxonaga tegishli bo‘lmagan,
guruhning
konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotida uning a’zolarini alohida hissasi sifatida
ko‘rsatiladigan daromad (zarar) va aktivlarning summasi.
O‘zbekiston
Respublikasining
harakatdagi
qonunlariga
muvofiq
konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotni tuzishda quyidagi tamoyillarga amal
qilinadi:
•
Bosh korxona va uning har bir sho‘’ba xo‘jalik jamiyati
alohida yuridik shaxs
sifatida faoliyat yurituvchi va soliq to‘lovchi hisoblanadi.
•
Guruhning konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisoboti faqat guruh rahbariyati
uchun strategik boshqaruv, erishilgan sof moliyaviy natijalarni
birlashtirish va guruh
a’zolari o‘rtasida ularning hissasiga qarab taqsimlash maqsadida tuziladi.
•
Guruhga tegishli bo‘lmagan mulk konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotda
guruh a’zolarining hissasi sifatida aks ettiriladi.
•
Sho‘’ba korxonalarning ustav kapitaliga kiritilgan bosh korxonaning ta’sis badali
guruhning konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotida moliyaviy investitsiya sifatida
qaralmaydi.
•
Bosh korxonaga va uning sho‘’ba xo‘jalik jamiyatlariga tegishli bo‘lgan mol-
mulk, debitorlik va kreditorlik qarzlar (ichki hisob-kitoblardan tashqari), kelgusi davr
harajatlari, tashkil etilgan kapital (fondlar), chetdan
olingan maqsadli tushumlar
guruhning konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotida satrma-satr arifmetik yo‘l
bilan jamlangan holda ko‘rsatiladi.
•
O‘zaro xo‘jalik munosabatlar evaziga erishilgan daromad va harajatlar, foyda va
zararlar, hisoblangan dividendlar bosh korxona va sho‘’ba xo‘jalik jamiyatlarining
hisobotlarida to‘lig‘icha ko‘rsatiladi, lekinda guruhning konsolidatsiyalashtirilgan
moliyaviy hisobotida bu ko‘rsatkichlar chegirib tashlanadi.
•
Guruhning konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotini tuzish uchun unda bosh
kitob yuritilmaydi, shuningdek unga buxgalterlik yozuvlari qilinmaydi.
•
Guruhning konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy hisobotini
tuzish faqat jamlama
hisobot shakllarini va analitik jadvallarni to‘ldirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Guruhning
konsolidatsiyalashtirilgan
moliyaviy
hisoboti
o‘z
ichiga
konsolidatsiyalashtirilgan buxgalteriya balansi, konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy
natijalar to‘g‘risida hisobot va moliyaviy hisobotning boshqa konsolidatsiyalashtirilgan
shakllarini oladi.
Konsolidatsiyalashtirilgan
moliyaviy
hisobotni
tuzish
tartibini
konsolidatsiyalashtirilgan buxgalteriya balansi va konsolidatsiyalashtirilgan moliyaviy
natijalar to‘g‘risida hisobot bo‘yicha quyidagi misollar asosida ko‘rib chiqaylik.
Dostları ilə paylaş: