7-mavzu: qushlar (aves) sinfining umumiy tavsifi (2 soat) Reja

Munozara yordamida mavzuni mustahkamlash
Quyidagi savollarga og’zaki javob bering. 
1. Reptiliyalar nerv sistemasida baqalarga nisbatan qanday o’zgarishlar hosil qilgan? 
2. Hazm nayi qanday qismlardan tashkil topgan? 
3. Nafas olish organlari baqalarga nisbatan qanday murakkablashgan? 
4. Tananing qaysi qismiga kislorodga to’yingan qon boradi? Nima uchun? 
5. Ayirish sistemasi bilan jinsiy organlar o’zaro qanday bog’langan? 
 
Mavzu bo’yicha bilimlarni tekshirish

---

138 
Chiqish testlari ishlang: 
1. Amniotalarga xos tushunchalarni belgilang: 
A-tuxumida sariqlik kam, B-lichinkasiz 
rivojlanadi, V-urug’lanishi tashqi, G-embrionida amnion (murtak) parda hosil bo’ladi, D-hayoti 
suv bilan bog’liq, Ye-terisi quruq va muguz qoplami bor. 
2. Kaltakesakning tashqi tuzilishi va teri qatlamiga tegishli tushunchalarni belgilang?
A-terisi yolong’och, B-oyoqlarda tirnoqlari bor, V-ter bezlari bo’lmaydi, G-tanasi tangachalar 
bilan qoplangan, D-ko’z qovoqlari harakatsiz, Ye-orqa oyoq panjalari orasida parda bo’ladi.
3. Kaltakesakning bosh miyasi baqanikidan qanday farq qilai?
A-yarim sharlar takomil 
etgan, B-ta’m bilish organi yakobson organi hisoblanadi, D-miyacha rivojlanmagan, Ye-bosh 
miya nervi 10 juft, J-hidlov bo’limi differentsiyallashgan, V-hid bilish organi nafas yo’liga 
qo’shilmaydi, G-uzunchoq miya bukilgan, Z-tepa organi yaxshi rivojlangan,
4. Hazm organlari baqaning hazm organlariga nisbatan qanday o’zgarishlar hosil 
qilgan? 
A-qizilo’ngachi uzun, B-ichaklar differentsiallashmagan, V-talog’i yo’q, G-go’shtdor tili 
bor, D-og’iz bo’shlig’i halqumdan ajralgan, Ye-ko’r ichagi bor, J-oshqozon ichak bilan 
chegarasiz birikkan, Z-o’t pufagi yo’q.. 
5. Nafas olish organlari tuzilishiga tegishli tushunchalarni belgilang:
A-o’pkasi oddiy – 
xaltasimon, B-traxeya hiqildoqdan ajralgan, V-bronxlar hosil bo’lgan, G-o’pkasi mayda 
murakkab to’siqli, D-qo’shimcha terisi orqali nafas oladi, Ye-cho’michsimon tog’aylar 
bo’lmaydi,. J-nafas akti qovurg’alarning harakati tufayli yuzaga chiqadi, Z-traxeyalari 
uzuksimon tog’aylardan iborat. 
6. Nafas olish organlarini nafas o’tish yo’li bo’yicha ketma-ketlikda tartib bilan 
belgilang:
A-hiqildoq, B-xaona, V-traxeya, G-o’pka, D-burun teshigi, Ye-bronxlar. 
7. Kaltakesak qon aylanish sistemasi baqalarnikiga nisbatan qanday o’zgarishlar hosil 
qiladi?
A-yuragi uch kamerali, B-yurak qorinchasida to’liq bo’lmagan to’siqi bor, V-arterial konus uchta 
yoy hosil qiladi, G-yurak qarinchasidan uchta alohida arteriya chiqadi, D-bosh qism 0
2
li qon 
bilan ta’minlanadi, Ye-o’pka-teri venasi hosil bo’ladi, J-o’pka va teri venalari o’zaro qo’shiladi, 
Z-alohida o’pka arteriyasi va venasi hosil bo’ladi. 
8. Kaltakesak ayirish va jinsiy organlari tuzilishiga tegishli tushunchalarni belgilang:
A-
mezanefritik buyrak B-metanefritik buyrak, V-urug’don ortig’i hosil qiladi, G-sariq tana 
saqlanadi, D-tuxum yo’lida qattiq po’stloq hosil bo’ladi, Ye-tuxum yo’li alohida yo’l bilan 
tashqariga ochiladi, J-kopulyativ organi bor, Z-tashqi urug’lanadi. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
1- 
2- 
3- 
4- 
5- 
6- 
7 
8