8- mavzu. Bozor va tavakkalchilik reja

Tavakkalchilikni taksimlash - ushbu usul ga kura yukotish extimoli bilan boglik bulgan tavakkalchilik bilan katnashuvchi sub’ektlar urtasida shunday taksimlanadiki, okibatda xar bir sub’ektning kutiladigan yukotishi nisbatan kichik buladi.
Ushbu usuldan foydalangan xolda yirik moliya kompaniyalari katta masshtabdagiloyixalarni va ilmiy izlanishlarni tavakkalchilikdan kurkmasdan moliyalashtiradilar.
Axborot bilan ta’minlash xam tavakkalchilikni kamaytiradi. Nima uchun deganda, axborotning etishmasliginotugri karor kabul kilish ga olib keladi. Xozirgivaktda axborot asosiy takchil resurslardan biri bulib, uni olish uchun xak tulash kerak, ya’ni axborot olish xarajat bilan boglik, ba’zi axborotlar nixoyatda kimmat turadi. SHuning uchun xam kerakli bulgan axborotdan kancha olish kerak deganda, uning chekli xarajati bilan chekli nafini solishtirib kurish kerak buladi.
Asimmetrik axborotlashgan bozor. Asimmetrik axborot - bu shunday xolatki, bozordagibozor sub’ektlari urtasida buladigan savdo-sotikda ularning bir kismi kerakli, muxim axborot ga e ga, kolgan kismi esa e ga emas.
Bozordagitovarlarni taksimlanishi optimal bulishi tovarlar narxi va tovar tugrisida kanchalik tugri axborot berishi bilan boglik. Rakobatlashgan bozorni karaganimizda biz axborotni simmetrik ravishda taksimlangan, ya’ni sotuvchilar va sotib oluvchilar axborot bilan tulik ta’minlangan, deb faraz kilgan edik. Bunday xolatda narxlar sotiladigan ne’matlarning alternativ xarajatlari tugrisida tulik axborot beradi. Anik va tulik axborotning bulishi bozordagine’matlarning optimal taksimlanishi ga yordam beradi. Lekin, bozorda axvol butunlay boshkacha. Sotuvchilar uz tovarlari sifatini yaxshi bilsada, ushbu axborotni xaridordan yashiradi. Xuddi shunday xaridorlar xam uzlarining bozordagixatti-xarakatlarini yashirib, xar xil yul bilan savdo-sotikda bir tomonlama yutukka erishish ga xarakat kiladi. Bozor narxi uzida juda kup axbortni mujassamlashtiradi. Ushbu axborotni bozor katnashchilari kancha tulik bilsa, savdo-sotik ikki tomon uchun shuncha samarali buladi, ya’ni ikki tomon xam maksimal foyda kuradi. YUkoridagidan kelib chikib aytish mumkinki, bozorda axborotlar asimmetrik (tulik) bulmaganligiuchun bozor mexanizmi xam etarli darajada mukammal emas.