8-mavzu. YaSsi va barabanli sim g‘alvirlar reja

Barabanli sim g‘alvirlarning ishlab chiqarish samaradorligini aniqlash
Barabanning o‘qi β burchak ostida gorizontga qiyalanganda, material sil g‘alvir bo‘ylab siljiydi. 2–rasm, a chizmada ko‘rsatilgan yo‘nalish bo‘yicha baraban aylanishida, A nuqtada joylashgan material bo‘lagi, α aniqlanadigan burchakda B nuqtagacha ko‘tariladi, undan so‘ng vertikal tekislik burchagi γ bilan tashkil etuvchi eng katta qiyalik chizig‘i bo‘yicha A₁ nuqtada bo‘lak sirg‘anishi boshlanadi. Baraban qiyaligi kichik burchagi β va α burchagi 45⁰ ga teng bo‘lganda, γ=β deb taxminan qabul qilish mumkin. Barabanning keyinchalik aylanishida material bo‘lagi A₁ dan B₁ nuqtagacha ko‘tariladi va xuddi shunday ABA₁B₁ vintli chiziq bo‘yicha harakatlanib, barabanning oxiri chiqishiga siljigan bo‘ladi. Vintli chiziq ko‘tarilish burchagi Θ quyidagiga teng bo‘ladi:


Θ = γ + β = 2β . (9)

G‘alvir vintli chiziq bilan birgalikda silindrli yuza tekisligida burilganda to‘g‘ri uchburchak ABVG ni olamiz (2–rasm, b chizma), uning bir tomoni AV=VG=L, ya’ni baraban uzunligiga teng, ikkinchi tomoni esa AG=BV=2πRn ga teng, bu yerda n – kesmasi vaqtida baraban aylanishi soni, bu oqimda vintli chiziq bo‘ylab harakatlanuvchi material bo‘lagi barabanning hamma uzunligini o‘tib chiqadi.

Material bo‘lagining yurish uzunligi S quyidagiga teng bo‘ladi: S = L / sin Θ = L / sin 2β . (10)

Material bo‘lagi bir sekunda baraban aylanasi bo‘yicha yo‘lini o‘tib chiqadi, baraban o‘qi bo‘yicha bo‘lak yo‘li unga muvofiq bo‘ladi:

l = υ tg 2β . (11)


2–rasm. Barabanli sim g‘alvirlarning ishlab chiqarish samaradorligini aniqlash sxemasi.

Bo‘lak bir sekunda o‘tib chiqadigan yo‘l l kattaligi baraban bo‘ylamasiga bo‘lak harakatining o‘rtacha tezligi υ₀ muvofiq bo‘ladi:

υ₀ = l = υ tg 2β . (12)


υ ni 2πRn ifoda bilan almashtirsak, quyidagini olamiz:


υ₀ = 2πRn tg 2β = 6,28·Rn tg 2β m/sek, (13)
Barabanli sim g‘alvirning ishlab chiqarish samaradorligi quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
Q = 3600 υ₀F₁ γ_haj. kg/s, (14)
bu yerda: F₁ – sim g‘alvirda mavjud bo‘lgan material qatlami kesimi yuzasi, m²;
γ_haj. – materialning hajmiy og‘irligi, kg/m³;

Materialning kesim yuzasini F₁ taxminan quyidagi formula bo‘yicha aniqlash mumkin (2–rasm, v chizma):

F₁ = 2/3·ah , (15)
bu yerda: h – material qatlamining balandligi, m.
2–rasm, v chizma bo‘yicha quyidagini topamiz:


a/2 = √R² – (R – h)² = √2Rh – h² , (16)
h² kattalikga ahamiyat berilmasa, unda quyidagini olamiz:


a = 2√2Rh . (17)
(14) formulaga tegishli qo‘yish va o‘zgartirishlardan so‘ng, quyidagini olamiz:


Q = 43200 γ_haj. n tg 2β · √ R³ h³, (18)

bu yerda: R va h – m da, γ_haj. – t/m³ da, n – ayl/sek da.