A. A. Yusupxodjayev,B. T. Berdiyarov

Vanna elektr balansi
Nordonlik 91 g/l, harorat 35 
0
S, bir xil elektrodlararo masofa 76 mm, tok 
zichligi 373 A/m
2
sharoitlarda ishlaydigan vannaning elektr balansi:
Ko‘rsatkich
Vannadagi
kuchlanish, V 
Umumiy
qismi, 
% 
Elektrodlardagi 
potensiallarni ayrimi
2,892 
77,2 
ΔU, shlam va anoda
0,03 
0,8 
ΔU, eritmada
0,561 
15,0 

---

169 
ΔU, kontaklarda
0,261 
7,0 
ΔU vannadagi
3,744 
100,0 
Zavodlarning 
faoliyatiga 
asoslangan 
holda, 
elektrolitda 
zarra 
aralashmalarning ruxsat etilgan mikdorliklari 3.2 –jadvalad ko‘rsatilgan:
3.2-jadval 
mg/g 
mg/l
g/l 
Cu
0,1 – 0,2 
C
2 – 8
Mn 
3 – 10 
Co
2 – 4
As 
0,1 – 0,2
Mg 
10 – 17 
Ni
0,5 – 1,0
Sb 
0,1 – 0,2
Na 
5 – 10
Fe
50 – 100 
CI 
0,05 – 0,1
CI 
0,05 – 0,1
A 
0,03 – 0,04 
Zarra aralashmalarning mikdorini ko‘rsatilgan chegaralarda ushlab turish 
foydalanish bilan yuqori sifatli rux olish imkoniyatini beradi.
Anod jarayoni
Anod qo‘rg‘oshin, yoki uni kumush bilan quymasidan tayyorlangan. 
Qo‘rg‘oshin anod sifatida qo‘llash uni sulfat kislotali elektrolitda passivlik holatiga 
o‘tishi bilan bog‘liqdir. Passivlik holatiga o‘tishi uni sirtida Pb O oksid qatlami 
paydo bo‘lishi bilan tushuntiriladi.
Taxmin qilish mumkin, anoda quyidagi reaksiyalardan biri oqib o‘tadi.:
1). 2 N
2
O – 4 e = O + 4N
+
φ
1
= + 1,229 V (3.36)
2). 2 N
2
O – 2 e = N
2
O
2
+ 2N
+
φ
2
= + 1,779 V (3.37)
3). N
2
O – 2 e = O + 2N
+
φ
3
= + 2,42 V (3.38)
Bundaφ – oksidlovchi tiklovchi potensial
Rux elektr o‘tkazishini real sharoitlarda (3.36) reaksiyani o‘tish extimoli 
ko‘proq.
Qo‘rg‘oshindan tayyorlangan anodlarda bir qancha kamchiliklar bor:

---

170 
1) anodda kislorodni ajralib chiqish jarayonini yuqori potensiali
(2,1 V, tok zichligi 500 A/m
2
da);
2) eritmada qo‘rg‘oshinni qisman eruvchanligi va elektrolitni zarra 
moddalar bilan ifloslantirish;
3) elektroliz jarayonida anodlarning tashqi ko‘rinishini o‘zgarishi; 
Bu kamchiliklardan qo‘rg‘oshin1% kumush bilan qo‘shilgan anodlar 
ozoddir, shuning uchun bunday anodlar amaliyotda keng tarqalgan.