Zararli ishqalanish va uni kamaytirish Bir-biri ustida harakatlanadigan sirtlarda hosil bo‘ladigan ishqalanishlar ko‘p
hollarda zararli bo‘ladi. Bunday hollarda ishqalanishni kamaytiradigan turli
vositalar qo‘llaniladi. Masalan, mashina va
stanoklarda ishqalanish tufayli harakatlanuvchi
qismlari qiziydi va yeyiladi. Ishqalanishni
kamaytirish uchun bir-biriga tegib turuvchi sirtlar
silliqlanadi, ularning oralari moylanadi.
Ishqalanishni kamaytirish maqsadida avtomobil,
velosiрed va stanoklarning aylanuvchi vallariga
podshiрniklar kiydiriladi. Podshiрnikning valga
bevosita tegib turadigan qismi – vkladish po‘lat,
cho‘yan yoki bronzadan yasaladi. Vkladishning ichki
sirtiga qo‘rg‘oshin yoki qalayning turli qotishmalari
qoplanadi va moylanadi. Val aylanganda, u vkladish ustida sirpanadi. Bunday
podshiрniklar sirpanish podshiрniklari deyiladi. Sirpanish podshiрnigi val va
vkladish orasidagi sirpanish ishqalanish kuchini kamaytirishga xizmat qiladi.
Dumalanish ishqalanish kuchi sirpanish ishqalanish kuchidan ancha kam
bo‘lganligi texnikada qo‘l keladi. Sharikli va rolikli podshiрniklarning
qo‘llanilishi dumalanish ishqalanish kuchining kamligiga asoslangan. Bunday
podshiрniklarda aylanayotgan val podshiрnikning qo‘zg‘almas vkladishida
sirpanmasdan, balki po‘lat sharchalar va roliklar ustida dumalaydi.
V. Mustahkamlash (20 daqiqa).
Har bir guruhga savol beriladi
“Rasmli test” topshirig‘i bajariladi.
Nega yo'laklar va yurish yo'llari
muzga qum sepilgan?
➢ Tozalik uchun
➢Ishqalanishni oshirish uchun
➢
Yo’lni chiroyli qilish uchun
1) shurupni tozalash uchun 2) Qo'lingizni iflos qilmaslik uchun 3) Ishqalanishni kamaytirish uchun
