A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov

 
7.5-rasm. Avtogreyder yoki buldozer ag’dargichiga reyka-ko‘rsatkich va yo‘l 
poyiga maxsus qoziq o‘rnatib yo‘l poyining rejasi va kesimini nazorat qilish 
chizmasi: 
a
-rejada reyka-ko‘rsatkichning veshkaga nisbatan holati; xuddi shu, ko‘tarmaning 
ko‘ndalang kesimida; v- xuddi shu, o‘ymada; 
1
-buldozer yoki avtogreyder ag’dargichi;
2
-planka; 
3
-yon qiyalik chegarasi; 
4
-prujina-kompensator; 
5
-reyka-ko‘rsatkich;
6
-sharnir; 
7
-veshka; 
8
-reykadagi balandlik belgisi 
 
Tekislashdan avval avtogreyder bilan qisqa o‘tib xomaki tekislanadi – 
loyiha belgisidan farqlanadigan ayrim joylarda grunt qirqiladi. Undan so‘ng 
avtogreyder bilan butun qamrab olish masofasi bo‘yicha umumiy tekislash 
ishlari olib boriladi. Rejada ko‘tarma o‘qiga nisbatan 45-75
o
burchak ostida 
ag’dargichbilan gruntni qirqib ishni birinchi tezlikda olib borish taklif qilinadi. 
Ko‘tarma va o‘ymaning yon qiyaligini tekislash har xil mashinalar: 
buldozer yoki avtogreydrlar, ekskavator-tekislovchi (teleskop strelali bitta 

---

119 
cho’michli gidravlik ekskavatorlar), oddiy cho’michli yoki maxsus ikki 
ag’dargichli tekislovchi, ekskavator-draglayn bilan amalga oshiriladi. 
Ko‘tarmalar 1:3 va katta yotiq yon qiyaligida (7.6- rasm) avtogreyder 
bilan tekislanadi. 
 
 
 
 
7.6-rasm. Yotiq qiyaliklarni avtogreyder bilan tekislash 
 
Yotiqligi 1:2 va undan katta bo‘lgan yon qiyaliklarni buldozer bilan 
qiyalikning o‘zida, yo‘l o‘qiga perpendikulyar, yuqoridan pastga harakatlanib 
tekislash mumkin. Qiyaligi 1:3 dan kichik bo‘lgan yon qiyaliklar uzaytirilgan 
pichoq bilan jihozlangan avtogreyder yoki buldozer bilan tekislanadi 7.7-rasm.