A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev

Tozalash va chiqindilarni yo'q qilish uchun qurilmalar.
Elektr
bilan ishlaydigan chiqindilarni yig'ishtiruvchi oshxona qozonining suvini
to'kib tashlash uchun suvni yuvib tashlashi uchun oziq-ovqat chiqindilarini
maydalashadi. Operatsiya davomida suvni yopish kerak emas. Kir yuvish,
quritish va dazmollash uchun uskunalar. Elektr kir yuvish mashinalari,
taymerlar, solenoidlar va isitish elementlari shunchaki avtomatizatsiya
vositalaridan bir qismi bo'lib, ular gorizontal aralashtirish vositasi va
samarali avtomatik o'rnatishga aylanish uchun qo'l silindirlari bilan kir
yuvish mashinasini aylantirdi. Kir yuvish mashinasining har bir turi yuvish
usuli, ish harorati, suv bilan ishlov berish va chayqalanish sonining
kombinatsiyasi bilan tavsiflanadi.

Quritish mashinalari.
Quritish mashinasi aylanayotgan tambur bilan
jihozlangan, bu yerda kir yuvish yuqoriga ko'tarilib, burishadi va isitish
havosi ayni paytda parlanadi. Elektr quritish asboblarining ko'pchiligida
isitgichlar 230-240 V elektr quvvatlaridan quvvat olishni talab qiladi; bir
soat davomida uzluksiz isitish bilan nominal quvvat sarfi 5 kVt, 110-115
Vt quvvatga mo'ljallangan quritish moslamalari uch marta kam issiqlik
chiqaradi va undan yuqori kuchlanish ishlatilmaganda samarasiz.
Quritishning narxi bir xil, ammo vaqtni ko'p sarflash kerak. 230-240 V
kuchlanishli quritgichdagi kir yuvish vositalarining o'rtacha massasi (3,5
kg) 30 yoki 40 daqiqadan keyin quriydi. Ko'p quritgichli modellarda,
isitish elementlari vaqt sikli tugaguniga qadar 5 yoki 10 minut oldin
o'chiriladi, shunda kir yuvish jarayoni sovutilishi mumkin, chunki quritish
davriyligi quritish davrining oxirigacha yaqinlashadi, chunki quritgichdagi
havo harorati yuvish vaqtida issiq suvning haroratidan yuqori bo'ladi.
Termostat quritgichni haroratni xavfli darajaga ko'tarishdan himoya qiladi
va aksariyat modellar issiqlikka chidamsiz matolardan tayyorlangan
mahsulotlarni quritish uchun zarur bo'lgan mo''tadil haroratni saqlab turish
qobiliyatiga ega. Haroratning oshishi, suv bug'lanishining sovutish ta'siri
bilan ham to'sqinlik qiladi. O'rtacha quritish yuki bilan bug'langan suv
miqdori 2,7-3,5 kg ni tashkil qiladi. Quritgichlar yaqinidagi xonada
bunday miqdordagi bug'larning to'planib qolishiga yo'l qo'ymaslik uchun

---

---

232
yig‘ilgan shamollatish ta'minlanadi, bu esa namlikni va matoni lintga

soladi. Uy-ro‘zg‘or elektr buyumlaridan dazmollarning nominal quvvati
1000 vatt.
Uy-ro‘zg‘or ishlarida kiymlarni tekislashda dazmollarning
tutgan o‘rni beqiyosdir. Yuqorida keltirilgan elektr ro‘zg‘or asboblarini
passport yo‘riqnomalarida berilgan ko‘rsatmalar asosida foydalansa,
ularning xizmat umrini uzaytirish mumkin balki, energiya samaradorligini
ham oshirish mumkin.
Qishloq uylarida va dala hovlidagi uylarni sovuqdan himoya qilish
kuzda quruq poxol va qurigan barglarni to‘kib yasalgan qurilma bilan
amalga oshiriladi. Qishda bu qurilmani qordan qilsa bo‘ladi. Bu qurilmani
tayyorlash texnologiyasi oddiy: polietilen plenkani yoki to‘lni (ruberoid)
uy perimetri bo‘yicha shunday yozib chiqiladiki uning bitta yarmi uy
poydevorida ikkinchi yarmi yerda yotadi. Keyin material qor bilan sepib
chiqiladi. Izolyatsiya qilayotgan to‘l devor va poydevorni namdan
saqlaydi, qor esa issiqlikni saqlaydi. Ko‘p qavatli uylarni isitishda balkon
eshigini bezak berilgan matodan tayyorlangan paxtali gilamcha bilan
isitish mumkin. Uning o‘lchamlari shunday tanlanadiki, u eshikni yon va
past tirqishlarni berkitib tursin.