A k ġ f k a m a L
Yüklə 10,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Sarıyer yaylağında
14 iyun 1992-ci ildə bölüklə Taxta sərhəd məntəqəsinə, oradan da Sarıyer yaylağına köçdük. Bölüyü dağlara-20 km yaşayış məntəqələrindən uzağa çıxarmaqda məqsəd Sarıyer yaylağını və Aran bölgələrindən yaylağa gələn qoyun sürülərini və çobanları mühafizə etmək idi. Əvvəlcədən bir neçə gün ərzində səngərləri qazıb hazırlamışdıq. Hündür bir dağın ətəyində, Sarıbulağın yanındakı çəmənlikdə çadırımızı qurduq. Əvvəlcədən qazılmış səngərlər taktiki cəhətdə əlverişli olmadığı üçün bu barədə komandirə məlumat verdim və mən həmin hündür və taktiki cəhətdən əlverişli olan dağın zirvəsində yenidən səngərlər qazdırdım və üç keşikçi məntəqəsi təşkil etdim. Səngərlərlə çadır arasında və çadırla İstisu qəsəbəsi-batalyon qərərgahı arasında telefon xətti çəkdirdim. Rabitə rəisi leytenant Orucov Seyfəli telefon çəkilişinə rəhbərlik edirdi. Bundan başqa bizim ratsiyamız da var idi. Hər gün əsgərlərə silah-sursatdan istifadə edilməsi, minaatanlardan, qumbaraatanlardan, atıcı silahlardan, minalardan istifadə edilməsini öyrədir, güllə və daraqların yağışdan necə qorumalarını başa salır, taktiki hazırlıq hərbi təlimləri keçirdım. Bundan başqa əsgərlərin fiziki hazırlığına ciddi fikir verir, tez-tez həyəcan siqnalı verir onların səngərlərə neçə dəqiqəyə çıxa bilmələrini məşq edirdik. Bununla yanaşı hər bir əsgərin həyəcan siqnalı zamanı hansı mövqeyə çıxacağını, nə etməli olacağını əvvəlcədən təyin etmiş, döyüş baş verəndə onların bir- birinə mane olmadan hərəkətlərini bildirirdim. Ermənilər həm Göyçə tərəfdə, həm də Arpa çayının sağ sahilində mövqe tutmuşdular. Mən durbinlə müşahidə aparır, Sarıyer yaylağına düşmənin haradan hücum edəcəyini müəyyən etməyə çalışırdım. Onların Arpa çayı üzərində bir topu, bir qrad qurğusu, bir PDM-i görünürdü. Özüm bir neçə əsgərlə kəşfiyyat apararaq düşmənin silahı, texnikası və təqribi sayı barədə komandirə məlumat verdim və bizə artilleriya köməyi göstərməyi xahiş etdim. Çünki bizim mövqeyimiz digər bölüklərdən və yaşayış məntəqələrindən 20-25 kilometr aralıda yerləşirdi. Düşmən hücum etsəydi özümüzdən başqa heç kim bizə kömək edə bilməyəcəkdi. Kömək 3-4 saatdan tez bizim yanımıza çata bilməzdi. Bu isə çox gec ola bilərdi. Ən təhlükəli hesab etdiyim isə düşmən vertalyotları idi. Onları vurmaq üçün heç bir silahımız yox idi. Bir neçə gündən sonra komandir bizə kömək üçün “Kristal” raketini göndərdi. Bundan başqa bölüyün iki ədəd 82 və 60 millimetrlik minaatanı da var idi. Hava hücumundan müdafiə 87 Insan üçün atasız, anasız, qardaĢsız, bacısız-doğmalarsız yaĢamaq böyük dərddir. Bundan da böyük dərd - Vətənsiz yaĢamaqdır. M ü ə l l i f üçün isə bizim heç bir silahımız yox idi. Biz əsgər və zabitlər hamımız Sarıbulağın yanında çəmənlikdə qurduğumuz çadırda qalırdıq. Çadırda 10 ədəd ikimərtəbəli çarpayı yerləşdirmişdik. Bu isə üç əsgərə-bir çarpayı demək idi. Əsgərlər növbə ilə yatırdı. Bundan başqa bütün silah-sursatımız, ərzağımız da çadırda idi. Yağış yağanda çadırda tərpənməyə imkan olmurdu. Sobanı yandırır, paltarlarımızı qurudurduq. Yeməyimizi dizel yanacağı ilə işləyən səyyar mətbəxdə hazırlayırdıq. Bir ədəd QAZ-66 markalı maşınımız var idi ki, onunla həm ərzaq və sursat gətirir, həm də odun daşıyırdıq. Mən hər gecə mövqeləri yoxlayır, əsgərlərə ayıq-sayıq olmağı tapşırırdım. Vertalyot hücumundan və artilleriya mərmilərindən qorunmaq üçün çadırın ətrafında hər bir əsgər üçün səngərlər qazdırdım. Hər vaxt düşmən hücum edə bilərdi. Keçən il ermənilər qəflətən hücum edərək burada bir neçə nəfər polisi və dinc əhalini öldürmüş, qoyun sürülərini aparmışlar. Sarıyer yaylağında yayda havalar sərin keçir. Yay olmasına baxmayaraq, axşam, səhər və gecələr əsgər gödəkçələrini geyinməyə məcbur olurduq. Hər səhər əsgərlərlə idman edir, Sarıbulağın buz kimi suyunda qurşaqdan yuxarı yuyunurduq. Bölük komandirinin müavini baş leytenant Ramiz Əhmədov, tağım komandiri leytenant Ziyafət Tağıyev və bölüyün baş çavuşu gizir Şahin Bəxtiyarovla əsgərlərin təlimləri ilə məşğul olur, tez-tez əsgərlərin döyüş hazırlığını yoxlayır, hərbi təlimlər təşkil edir, silah və sursata baxış keçirirdim. Həyəcan siqnalı zamanı hər bir əsgərin harada səngər tutmasını, haradan ön mövqeyə çıxmasını və döyüşün aparılması qaydalarını dəqiqliyi ilə onlara öyrədir, atıcılıq yarışları təşkil edirdim. Bir tərəfi Sultan Heydər, bir tərəfi Dik Pilləkən, digər tərəfi Keyti-Mehdi dağları ilə əhatələnmiş Sarıyer yaylağı mənzərəli, göz oxşayan, əvəzsiz bir yaylaqdı. Hər il bu yaylaqda Azərbaycanın 28 bölgəsinin bir milyon baş qoyunu bəslənirmiş. Çobanlardan biri söhbət edir ki, Qarabağ xanı Mehdiqulu xan da hər il Sarıyerə yaylağa gələrmiş. Hətta bir dəfə çobanlardan biri Mehdiqulu xanın pəhləvanını yıxıbmış... Həmin il Ağdərə yolu ermənilərdən azad edildiyi üçün Sarıyer yaylağına Bərdə və Beyləqanın qoyun sürüləri gətirilmişdi. 4 il əvvəl Ağdərədən Kəlbəcərə gedən yolları ermənilər bağladığı üçün heç bir yerdən bu yaylağa gələn olmamışdır. Dörd ildən sonra təhlə-tərəkəmə elləri yenidən sarıyer yaylağına qayıdırdı. Digər rayonların tərəkəmə- |