A k ġ f k a m a L

Uğurlu əməliyyatların uğursuz sonluğu 
1994-cü  il  yanvar  ayında  və  fevralın  əvvəllərində  bizim  briqada 
Murovdağ  silsiləsindən  Kəlbəcər  bölgəsinə  daxil  olmaqla  döyüş 
əməliyyatlarını genişləndirərək Kəlbəcərin Yanşaq, Susuzluq, Qasımbinə, 
Zallar,  Bağırsaq,  Çəpli,  Qamışlı,  Bozlu,  Babaşlar,  Təkəqaya,  Seyidlər, 
Qanlıkənd,  Qamışlı,  Dəmirçidam,  Cəmilli,  Çopurlu,  Lev,  İlyaslar  və 
digər  kəndlərini  düşməndən  azad  etmiş,  düşməni  xeyli  itkilərə  məruz 
qoymuş,  çoxlu  sayda  texnika,  silah-sursat  ələ  keçirmişdi.  1-ci  və  3-cü 
taborlar  irəliləyərək  Söyüdlü  qızıl  mədənlərinə  çatmış,  5-ci  tabor  sol 
cinahda Bağırlı kəndinin yuxarısında mövqe tutmuş, Çiçəklidağ və Tunel 
bizimkilərin nəzarəti altına keçmişdi. Yəni Kəlbəcər bölgəsinin təxminən 
30  faizi  ermənilərdən  təmizlənmişdi.  Artıq  Kəlbəcər  şəhərinə  hücuma 
hazırlaşırdıq.  İşğaldan  azad  olunan  ərazi,  yəni  döyüş  meydanı 
genişləndikcə  bizə  əlavə  qüvvələr  lazım  idi  ki,  hücum  əməliyyatlarını 
davam  etdirək.  Bağırlı,  Çiçəkli  dağ  və  Qaragöl  istiqamətlərində  isə 
düşmən əks hücuma keçmişdi. Düşmənin əks-hücumunun qarşısı mütləq 
alınmalı idi. Buraya əlavə kömək daha vacib idi. 
Bizim  briqada  Kəlbəcər  ərazisinə  20-30  kilometr  irəliləmiş,  üç 
tərəfdən  erməni  və  rusların  hərbi  qüvvələrinin  əhatəsində  döyüşlər 
aparırdı. Bu döyüşlərdə Ermənistan hərbçilərinin pis vəziyyətdə olduğunu 
görüb Ermənistandakı rus hərbçiləri həm döyüş texnikası, həm artilleriya, 
həm  də  hərbi  sursatla  onları  yüksək  səviyyədə  təchiz  edirdi.  Döyüşlər 
zamanı biz bunun dəfələrlə şahidi olmuşuq. Bu faktı Çəpli kəndində əsir 
götürdüyümüz rus ordusunun beş nəfər erməni zabiti də təsdiləmişdi.  
Fevralın  8-də  1-ci  və  3-cü  tabora  daha  bir  tapşırıq  verildi. 
Taborlar  qərb  istiqamətində  hərəkət  edərək  Söyüdlü  və  ya  Zod 
yüksəkliyini tutmalı idi. Beləliklə, Lev kəndindən hərəkətə başlayan 1-ci 
və  3-cü  taborlar  ermənilərin  mövqelərini  bir-bir  ələ  keçirirdilər.  Artıq 
Kəlbəcər  şəhəri  istiqamətində  kütləvi  hücuma  keçmək  lazım  idi. 
Qələbənin  tezliklə  əldə  olunmasına  az  qalırdı.  Biz  son  hücuma 
keçəcəyimiz  günü  səbirsizliklə  gözləyirdik.  Hətta  Kəlbəcər  şəhərinə  
taxacağımız bayrağı da hazırlamışdıq.  
Həmin  vaxt  briqadanın  sol  cinahında-Bağırlı    kəndinin 
yüksəkliklərində döyüş aparan 5-ci tabor çətin vəziyyətə düşmüş, Qaragöl 
yüksəkliyi  ermənilərin  əlinə  keçmişdi.  5-ci  tabor  dəfələrlə  həmin 
yüksəkliyə  hücuma  keçsə  də,  buna  nail  ola  bilməmişdir.  Artıq  düşmən 
Meydançay ətrafını nəzarətə götürmüş, Murov dağından Kəlbəcərə aşan 
yeganə yola nəzarət  onların əlinə keçmişdir. Tələb olunan əlavə qüvvələr 
isə gəlib çıxmırdı. Bizim 1-ci və 3-cü  taborlar isə üzü qərbə əməliyyatları  

---

 
244 
genişləndirərək  düşməni  göz  açmağa  imkan  vermirdi.  Biz  Meydançay 
ətrafında baş verənlərdən xəbərsiz idik. 
*    *   *
 
Meydançay  və  Qaragöl  əməliyyatlarının  iştirakçısı  olmuş  5-ci  taborun 
bölük  komandiri  İbad  Vəliyevin  dediklərindən:    “Qaragöl  yüksəkliyi 
bizim  tabor  tərəfindən  itkisiz  azad  edildi  və  biz  mühüm  bir  yüksəklikdə 
mövqe tutduq. Lakin mövqelərimiz başqa tabora verildiyi üçün biz oranı 
tərk  etdik.  Iki  gündən  sonra  düşmən  dumanlıqdan  istifadə  edərək  böyük 
bir  qüvvə  ilə  hərəkət  edib  Qaragöl  yüksəkliyinə  çıxdı.  Qeyri-bərabər 
döyüşdə  bizimkilər  oranı  itki  verərək  tərk  etdilər.  Bizə  yenidən  tapşırıq 
verildi  və  biz  həmin  yüksəkliyə  hücuma  keçdik.  Tabor  iki  istiqamətdən 
G.Əsədovun  və  mənim  komandanlığım  ilə  dumanlı  bir  gündə  qaragöl 
yüksəkliyinə  hücum  etdik.  Mən  sol  cinahdan  G.Əsədov  isə  sağdan 
hərəkət  edirdik.  Dumandan  heç  hara  görünmürdü.  Mən  ərazini  yaxşı 
tanıdığımdan  hər  yüksəklikdə  bir  dəstə  saxlayır  (arxa  tərəfimizin 
təlükəsizliyi  üçün)  və  irəliləyirdik.  Artıq  bölüyün  yarıdan  çoxu  arxa 
mövqelərdə  yerləşdirilmişdi.  Biz  isə  Qaragöl  yüksəkliyinə  xeyli 
yaxınlaşmışdıq. Birdən duman aralananda bizdən bir neçə metr qabaqda 
düşmən  rabitəçisinin  antenasını  gördüm  və  tələyə  düşdüyümüzü  hiss 
etdim.  əsgərlər  tamamilə  açıqlıqda  və  düşmən  güllələrinin  altında  idilər. 
Elə  bu  vaxt  düşmən  tərəfindən  atəş  açıldı  və  qeyri-bərabər  bir  döyüş 
başladı.  Bizim  döyüşərək  geriyə  çəkilməyimizdən  başqa  çıxış  yolumuz 
yox  idi.  Biz  sürünərək  bir  qədər  arxadakı  mövqelərə  çəkildik.  Bir 
nəfərimiz yaralandı. Ratsiyada öyrəndim ki, G.Əsədovun dəstəsi düşmən 
pusqusuna  düşüb.  Onlar  30  nəfər  itki  verərək  geriyə-“25-68”-ci 
yüksəkliyə çəkidilər. Biz də ora çəkildik. Bir gündən sonra biz 15 nəfərlə 
Qızılqaya  yüksəkliyini  düşməndən  azad  etdik.  Qaragöl  yüksəkliyinə  bir 
neçə dəfə hücum etsək də itki verərək əvvəlki mövqelərimizə çəkilirdik. 
Komandiri  Tariyel  Abbasov  əvəz  etdi.  Düşmən  əlavə  qüvvə  gətirərək 
dumanlı bir gündə bir qədər arxada olan Ağqaya yüksəkliyini ələ keçirdi. 
Ağqayada nə baş verdiyini öyrənmək üçün mən ora yaxınlaşanda qəfildən 
düşmən  əsgəri  ilə  qabaqlaşdım  və  ona  atəş  açdım.  Məndən  bir  qədər 
yüksəkdə  olan  düşmən  mənə  tərəf  yuvarlandı  və  dərədə  mənə  dəyərək 
məni  də  dərəyə  yuvarladı.  Meşədə  bizim  bir  yaralı  ilə  rastlaşdım.  O 
bildirdi ki, çadırlarımız da atəş altındadır. Bizim bütün mövqelər düşmən 
əlinə keçmişdi. Mən həmin yaralını da götürərək meşə ilə xeyli dolanıb, 
özümüzünkülərin  yanına  qalxdım.  Çıxış  yolumuz  yox  idi.  Mühasirədə 
qalmışdıq.  Buzduq  dağında  üç  gün  bölüyün  əsgərlərini  və  yaralıları  bir 
neçə  dəfə  yerlərini  dəyişməklə  düşməni  çaşdırdıq  və  sonda  bir  gecədə 
keçilməz bir qayalıqdan enərək mühasirədən çıxmağa nail olduq...” 

---

 
245