A. K. Xusanov

 
Jixozlar:
to‘liq va chala metamorfoz yo‘li bilan rivojlanuvchi 
xasharotlarning rivojlanish davrlarini aks ettiruvchi ko‘rgazma rasmlar, turli 
yoshdagi tut ipak qurtlari, uning gumbagi, kapalagi, tuxumlari, Petri kosachasi, 
ko‘l lupasi, xar xil yoshdagi chigirtkalar, qiskich, qaychi. 
Mashg’ulotni bajarish:
Bir xil turga kiruvchi chigirtkalarning xar xil yoshdagi lichinkalarini, 
chigirtkaning erkak va urgochilarini aloxida-aloxida qilib Petri kosachasiga 
ko‘ying, qo‘l lupasi orqali erkak va urg‘ochi chigirtkalarning jinsiy, kopul- yativ 
a’zolari, tuxum kuygichlarini sinchiklab o‘rganing. Chigirtka lichinkalariniig 

---

143 
qanotlari va oyoqlarini yoshlariga qarab rivojla- nishipi kuzating. Xasharotning 
chala rivojlanish davrini birma- bir kuzatib, tuxum, lichinka va imago davrlarini 
ko‘rgazma rasm- lardan foydalanib chizib oliig. 
Tut ipak qurtining turli yoshdagi lichinkalari, kapalak, tuxu- mi, gumbagi va 
imago davrini lupa yordamida kuzatib, kurtlarning ulchami, nafas teshikchalari, 
pillasi, gumbak tuzilishi va erkak xamda urg‘ochi kapalaklardagi jinsiy 
dimorfizmni farqlang. Lichinkalardagi ko‘krak oyoklari va qorni qismidagn 
«yolgon oyok»- larini lupa yordamida kuzatiig. Ko‘rgazma rasmlardan foydalaiib 
ipak qurtining to‘liq metamorfoza yuli bilan rivojlanish davrlarini chizib oling. 
Mashg’ulot yuzasidan topshiriq. 
Mustaqil ravishda bo‘g‘imoyoqlilar tipining kenja tiplarini daftarga yozib 
to‘ldiring.
1-kenja tip................................ 
2- kenja tip............................... 
3- kenja tip............................... 
Xar bir kenja tipga mansub sinf raqamini yozib to‘ldiring.
1-kenja tip sinflari: 
2-sinf 
3- sinf 
2- kenja tip sinflari: 
1- sinf 
2- sinf 
3- kenja tip sinflari: 
1- sinf 
2- sinf 
II. Chala va to‘liq o‘zgaruvchan rivojlanish yo‘li bilan rivojlanuvchi 
xasharotlarning muhum turkumlarini yozing.