AVTOMATLAŞDIRILMIŞ İNFORMASİ-
YA EHTİYATLARI
– müxt
əlif məlumat
sisteml
əri vasitəsilə idarə olunan məlumat
ehtiyatlarının növüdür.
AVTOMATLAŞDIRILMIŞ İNFORMASİ-
YA SİSTEMLƏRİ VƏ ONLARIN TEX-
NOLOGİYALARININ TƏMİNAT VASİ-
TƏSİ
–
informasiya sisteml
ərinin
layih
ələşdirilməsində və onların istismarının
t
əmin edilməsində istifadə olunan, ya da yaradılan
proqram, texniki, dilçilik, hüquqi, t
əşkilati
vasit
ələrdir.
AVTOMATLAŞDIRILMIŞ İŞ YERLƏRİ
– istifad
əçiyə dialoq rejimində məlumatların
işləməsinə imkan verən kompleks texniki və
proqram vasit
ələridir. Hər bir statistika orqanında
müst
əqil şəkildə və ya lokal (yerli) hesablama
şəbəkəsi tərkibində fəaliyyət göstərən fərdi EHM-
nin t
ətbiqi əsasında proqram-texnoloji və
statistikanın
məlumat-hesablama sisteminin
texniki v
əsaitlərindən istifadə edən iqtisadçının və
ya işçinin işinin avtomatlaşdırılmasına xidmət
edir.
Avtomatlaşdırılmış iş yerlərinin tərkibinə
istifad
əçi ilə FEHM arasında ünsiyyət yaratmağa
köm
ək edən dialoq proqramı, cədvəllərin
qurulmasında
əsas
əməliyyatların
yerinə
yetirilm
əsini təmin edən cədvəl proqramı və riyazi
statistika
metodları ilə məlumatların işlənməsi
üçün n
əzərdə tutulmuş statistika proqramı
daxildir.
AVTOMATLAŞDIRILMIŞ MƏLUMAT
BANKINDA MƏLUMATLARIN QO-
RUNMASI
– m
əlumatların mühafizəsini və
onların tamlığının qorunmasını təmin edən
t
ədbirlər kompleksidir. Məlumatların icazəsiz
girişdən qorunması aşağıdakı yollarla həyata
keçirilir: istifad
əçinin parolu ilə; onun
avtomatlaşdırılmış
məlumatlar
bankında
saxlanılan parolunun müqayisəsi ilə; hər bir
obyekt üzr
ə müdafiə kilidinin kataloqunun təşkili
il
ə (məlumatlara girişi qadağan edilmiş
istifad
əçidən qorunma məqsədi ilə); müdafiə
açarlarının təşkil edilməsi ilə.
AVTOMATLAŞDIRILMIŞ MƏLUMAT-
LAR BANKI
–
statistik m
əlumatların
işlənməsində
istifad
ə
edil
ən informasiya
texnologiyasının əsas komponentidir. Özündə
m
əntiqi qurulmuş və fiziki təşkil edilmiş,
mü
əyyən qrup məlumat istifadəçilərinə və
mü
əyyən axtarış və saxlama xidməti göstərməyə
qadir
olan
sistemdir.
Avtomatlaşdırılmış
m
əlumatlar bankı, bu məlumatların mərkəzləşmiş
şəkildə yığılması və abonent istifadəsinin təmin
edilm
əsi üçün nəzərdə tutulmuş kompleks
proqram, texniki, dil v
ə metodiki vasitələri
özünd
ə birləşdirir. Avtomatlaşdırılmış məlumatlar
bankı hazır sənədlərin bankı şəklində olan sənəd
qrafiki v
ə göstəricilərin məlumat bankı şəklində
olan faktoqrafiki növl
ərə bölünür və qarşılıqlı
əlaqədə
olan komponentl
ərdən ibarətdir:
m
əlumatlar bazası, dil vasitələri, məlumatlar
bazasını idarə edən proqram sistemləri, texniki və
t
əşkilati-metodiki vasitələr, məlumat lüğətləri,
inzibatçılar.
AVTOMATLAŞDIRILMIŞ TƏSNİFAT-
LAR BANKI
– Dövl
ət Statistika Komitəsinin
texniki-iqtisadi v
ə
sosial m
əlumatlar
t
əsnifatlarının
elektron
daşıyıcılarında
aparılmasını və istifadəsini təmin edən məlumat-
axtarış sistemidir. Dövlət idarəçiliyinin müxtəlif
s
əviyyələrində analitik xarakterli məsələlərin
h
əllində məlumat bazası kimi istifadə üçün
n
əzərdə tutulmuşdur. Rəsmi statistikada iqtisadi-
statistik m
əlumatların
elektron
işlənməsi
kompleksl
ərinin normativ-məlumat təminatı
sistemi kimi; siyahıların, registrlərin, kadastrların,
kataloqların, qruplaşdırılmış yekun cədvəllərin,
m
əlumatların oxşar elementlərinin siyahısının
formalaşdırılması ilə bağlı məsələlərin həlli üçün
istifad
ə olunur. Ölkə səviyyəsində və Dövlət
Statistika Komit
əsinin yerli orqanlarında olan
m
əlumatların aktuallaşdırılmasını təmin edir.
M
əlumatların
birləşmiş
bazası
olan
avtomatlaşdırılmış məlumatlar bankı istifadəçiyə
müxt
əlif təsnifatların
mövqelərinə
uyğunlaşdırılmış
lazımi
məlumatın
əldə
edilm
əsinə imkan verir. Avtomatlaşdırılmış
m
əlumatlar bankında təsnifatların özündən başqa,
onların tərkibi, strukturu, aparılmış dəyişikliklərin
sayı və vaxtı haqqında məlumatlar da mövcuddur.
39
AVTOMOBİL QOŞQULARI
– mexaniki yol
n
əqliyyat vasitəsinin yedəyə qoşulması üçün
n
əzərdə tutulan yük daşıyan yol nəqliyyat
vasit
əsidir. Traktorlu yedəklər, minik
avtomobill
ərinə qoşulan yedəklər, yanacaq
saxlamaq üçün istifad
ə olunan çənli yedəklər,
xüsusi t
əyinatlı digər yedəklər (vaqon –
yataqxana, vaqon – yem
əkxana və s. yedəklər)
n
əqliyyat qoşqularına aid edilmir.
AVTOMOBİL NƏQLİYYATI VASİTƏSİ
– müh
ərriklə hərəkətə gətirilən yük, sərnişin və ya
xüsusi avadanlığın avtomobil yolları ilə daşınması
üçün n
əzərdə tutulmuş (bir və ya bir neçə
n
əqliyyat vasitəsindən ibarət) nəqliyyat
vasit
əsidir.
AVTOMOBİL NƏQLİYYATI
– avtomobil
n
əqliyyatı vasitələrindən və avtomobil nəqliyyatı
infrastrukturundan istifad
ə etməklə sərnişin və
yük daşımaları həyata keçirən nəqliyyat növüdür.
AVTOMOBİL NƏQLİYYATI MÜƏSSİ-
SƏSİ
(hüquqi v
ə fiziki şəxslər) – mexaniki
avtomobil n
əqliyyatı vasitələri ilə bir və ya daha
çox yerl
ərdə daşıma xidmətləri fəaliyyəti həyata
keçir
ən və əsas fəaliyyəti avtomobil daşımaları ilə
əlavə dəyər yaradan uçot vahididir.
AVTOMOBİL NƏQLİYYATININ İN-
FRASTRUKTURU
– avtomobil n
əqliyyatı ilə
s
ərnişin və yük daşımaları məqsədləri üçün
istifad
ə olunan avtomobil yolları, avtovağzallar,
avtostansiyalar,
avtomobil
dayanacağı
m
əntəqələri, terminallar və digər qurğular, habelə
avtomobil n
əqliyyatı
vasitələrinə
xidm
ət
göst
ərilməsi və onların saxlanması üçün nəzərdə
tutulmuş nəzarət estakadaları, avtoservis, texniki
müayin
ə və yanacaq doldurma məntəqələridir.
AVTOMOBİL YOLLARININ DƏRƏCƏ-
LƏRİ
–
hesabı hərəkət şiddətindən (vahid vaxt
ərzində yoldan və ya onun hər hansı bir
hiss
əsindən hər iki istiqamətdə keçən avtomobil
n
əqliyyatı vasitələrinin sayı), bir saat ərzində
perspektiv h
ərəkət şiddətinin qiymətindən asılı
olaraq, texniki normalarına və nəqliyyat-istismar
göst
əricilərinə
uyğun
layihələndirilmə
s
əviyyəsidir.
AVTOMOBİL YOLLARININ UZUNLU-
ĞU
- birinci v
ə axırıncı yaşayış məntəqələri,
obyektl
ərlə (dəmir yolu stansiyaları, hava və dəniz
limanları ilə) respublika əhəmiyyətli avtomobil
yolları arasında olan yolların uzunluğunu göstərir
v
ə statistika uçotunda kilometrlə ölçülür.
M
əlumatlar ilin sonuna olan vəziyyəti əks etdirir
v
ə uçot başlanğıc və son hesablama nöqtələri
a
rasında aparılır.
AVTOMOBİL YOLU
– dövl
ət standartlarına,
yol h
ərəkəti qaydalarına və digər normativ-hüquqi
aktlara uyğun olan ölçülərə və kütləyə malik,
sür
əti tənzimlənən avtomobil nəqliyyatı
vasit
ələrinin bütün il boyu fasiləsiz, təhlükəsiz və
rahat h
ərəkətini təmin edən konstruksiyalar və
müh
əndis qurğuları sistemidir. Ümumi istifadədə
olan avtomobil yolları - tabeçiliyindən asılı
olmayaraq, ölk
ə ərazisində avtomobil yolları
istifad
əçilərinin tələbatını təmin edən avtomobil
yolları şəbəkəsindən ibarətdir. Avtomobil yolları
şəbəkəsi müəyyən ərazidə sərnişin və yük
daşımalarını təmin edən bütün avtomobil
yollarının
vahid
sistemidir.
Azərbaycan
Respublikasında avtomobil yolları respublika və
yerli
əhəmiyyətli yollara bölünür. Respublika
əhəmiyyətli avtomobil yolları aşağıdakı təsnifat
göst
əricilərinə uyğun yollar hesab olunur: paytaxt
Bakı şəhərini Azərbaycana həmsərhəd ölkələrlə
birl
əşdirən avtomobil yolları; paytaxt Bakı
şəhərini ölkənin digər şəhərləri və rayon
m
ərkəzləri ilə birləşdirən avtomobil yolları;
respublikanın şəhər və rayon mərkəzlərini bir-biri
il
ə birbaşa birləşdirən avtomobil yolları; dəmir
yolu stansiyalarını, hava və dəniz limanlarını
respublika
əhəmiyyətli avtomobil yolları ilə
birbaşa birləşdirən avtomobil yolları; respublika
əhəmiyyətli avtomobil yollarını bir-biri ilə
birl
əşdirən avtomobil yolları.
Yerli
əhəmiyyətli avtomobil yolları – kənd və
q
əsəbələri şəhərlər və rayon mərkəzləri ilə birbaşa
birl
əşdirən avtomobil yollarıdır (bir yoldan artıq
olmamaqla).
AVTOMOBİL-GÜN
- h
ər bir avtomobilin
t
əsərrüfatda qaldığı bütün təqvim günlərinin (işdə,
t
əmirdə və ona növbə gözləməkdə olan avtomobil
günl
əri, istirahət və bazar günləri, boşdayanmalar
da daxil edilm
əklə) sayıdır.
AVTOMOBİLİN ÜMUMİ YÜRÜŞÜ
-
s
ərnişinlə, yüklə, boş şəkildə və sıfır yürüşlərin
c
əmi avtomobil tərəfindən qət edilmiş məsafəni
göst
ərir. Yüklü avtomobillərin yükləmə və
boşaltma məntəqələri arasında hər yürüşü
(daşınmış yükün miqdarından asılı olmayaraq)
yüklü yürüş hesab olunur.
AVTOMOBİLLƏRƏ, MƏİŞƏT CİHAZ-
LARINA VƏ ŞƏXSİ İSTİFADƏ ƏŞYA-
LARINA TEXNİKİ XİDMƏT VƏ TƏMİR
ÜZRƏ XİDMƏTLƏR
– avtomobill
ərə texniki
40
xidm
ətləri və təmiri, o cümlədən yuma, cilalama,
n
əql etmə üzrə xidmət və işləri; ayaqqabıların,
d
əridən və xəzdən məmulatların xarici
görünüşlərinin təmiri və bərpa edilməsini; məişət
maşınlarının və məişət cihazlarının təmirini;
m
əişət radioelektron aparatlarının təmirini; bütün
növl
ərdən
olan
saatların
və
z
ərgərlik
m
əmulatlarının təmirini; paltarların və ev
toxuculuq m
əmulatlarının təmirini; məişət
mallarının və şəxsi istifadə əşyalarının təmirini
özünd
ə birləşdirir.
AVTONƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİNİN
İSTEHSALÇISININ TÖRƏMƏ ŞİRKƏTİ
KİMİ ÇIXIŞ EDƏN AVTONƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN SATICISI
–
bu
göst
əriciyə bütün ticarət fəaliyyətini və ya onun
bir hiss
əsini törəmə şirkətə ayırmış rezident və
qeyri-
rezident avtomobil istehsalçısı müəssisələri
daxildir.
AVTONƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİNİN
SATIŞI ÜZRƏ DİLERLƏR
– avton
əqliyyat
vasit
ələrinin satışı ilə məşğul olan, lakin sərbəst
güz
əştə getmək hüququna malik olmayanlardır.
AVTONƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİNİN
SATIŞI ÜZRƏ KONSESSİYAÇI
– mövcud
ərazi hüdudlarında avtonəqliyyat vasitələrinin
satışında və ya satmaq səlahiyyətlərində müstəsna
hüquqa malik olan şəxsdir.
Bu kontekstd
ə avtonəqliyyat vasitələrinin satışına
motosikletl
ərin, avtomobillərin və motosikletlər
üçün ehtiyat hiss
ələrinin satışı daxil edilməlidir.
Avton
əqiyyat vasitələri istehsalçısının törəmə
şirkəti də konsessiyaçı ola bilər.
AVTOREQRESSİYA MODELİ
– stasionar
müv
əqqəti sırada x
t
-nin cari qiym
ətinin, onun
keçmiş x
t-1
, x
t-2
, ..., x
t-p
qiym
ətləri ilə xətti
əlaqələrini riyazi formada ifadə edən modeldir və
aşağıdakı düsturla yazılır:
X
t
= a
0
+a
1
x
t-1
+a
2
x
t-2
+...+a
p
x
t-p
+
ε
t
,
burada a
0
, a
1
, ..., a
p
– mövcud statistik m
əlumatlar
əsasında qiymətləndirməyə aid olan daimi
parametrl
ərdir;
ε
t
– t
əsadüfi komponent və yaxud
t
ənliyin t, t =1, 2, ..., T anındakı səhvi; p –
avtoreqressiya modelinin ardıcıllığıdır.
Müv
əqqəti sıranın avtoreqressiya modelinin
qurulması üçün əsas onun avtokorrelyasiya
xüsusiyy
ətinin öyrənilməsi hesab edilir (“Boks-
Cenkins modeli”n
ə bax).
AVUARLAR
– 1) aktivl
ərdir (pul vəsaitləri,
çekl
ər, veksellər, akkreditivlər); 2) bankın özünün
xarici müxbir-
bank hesablarında saxlanılan xarici
valyuta v
əsaitləridir. Avuarlar hesabına xaricdə
öd
ənişlər etmək və öhdəlikləri yerinə yetirmək
olur.
H
ər hansı bir ölkəyə məxsus vəsaitlərin məcmusu
xarici avuar adlanır.
AYRICA (XÜSUSİ) BÖLMƏLƏR
– hüquqi
şəxsin yerləşdiyi hüdudlardan kənarda hər hansı
bir prosesi yerin
ə yetirməsinə ehtiyac olarsa, onun
ayrıca bölmələri yaradıla bilərlər. Bu ayrılmış
bölm
ə hüquqi şəxs sayılmır və hüquqi şəxsin
t
əsisçi sənədlərində təsdiq olunan nizamnamə
əsasında fəaliyyət göstərir. Ayrılmış bölmələr
hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatına alındığı
andan mövcud olur v
ə ya dövlət qeydiyyatından
çıxarıldığı andan ləğv olunur.
Ayrılmış bölmələr özündə hüquqi şəxsin sərbəst
balansının bir hissəsini əks etdirən, ayrıca
balansda olan
əmlaka malik olur. Ayrılmış
bölm
ənin rəhbəri hüquqi şəxsin nümayəndəsi kimi
tanınır, ondan etibarnaməyə malik olur.
Qeyri-kommersiya t
əşkilatlarının, həmçinin unitar
mü
əssisələrin ayrılmış bölmələri yalnız hüquqi
şəxsin təsis sənədlərində nəzərdə tutulan fəaliyyət
m
əqsədlərinə uyğun gələn funksiyaları yerinə
yetir
ə bilər.
Kommersiya t
əşkilatlarının ayrılmış bölmələri,
əgər hüquqi şəxslərin təsis sənədlərində digər
şərtlər nəzərdə tutulmamışdırsa, qanunla qadağan
olunmayan ist
ənilən fəaliyyətlə məşğul ola bilər.
AZAD İQTİSADİ ZONA (AİZ) (AZAD
SAHİBKARLIQ ZONASI)
– 1)
malların
gömrük
ərazisindən xaric sayıldığı və gömrük
n
əzarətinə məruz qalmadığı dövlət ərazisinin bir
hiss
əsidir; 2) müvafiq dövlətin ərazisi daxilində
milli qanunvericilikl
ə müəyyən və təsdiq edilən
zonadır. Həmin ərazi daxilində təsərrüfat və
sahibkarlıq fəaliyyəti üçün gömrük, valyuta,
vergi, viza xarakterli mü
əyyən güzəştli şərtlər
mü
əyyən edilir. Məsələn, azad bank zonası, azad
ticar
ət zonası, texnoloji parklar və s.
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI SUB-
YEKTLƏRİNİN
MÜLKİYYƏTİ
–
Az
ərbaycan Respublikasının subyekti olan
Naxçıvan Muxtar Respublikasına aid olan
mülkiyy
ətdir.
AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ
DÖVLƏT STATİSTİKA KOMİTƏSİ
(Dövl
ətstatkom) – statistika sahəsində dövlət
siyas
ətini həyata keçirən və ölkədə sosial, iqtisadi
41
demoqrafik v
ə ekoloji vəziyyətə dair rəsmi
statistik m
əlumatları vahid metodologiya əsasında
formalaşdıran mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.
Dövl
ətstatkom mərkəzləşdirilmiş ümumdövlət
sistemidir. Az
ərbaycan Respublikasında statistika
sisteminin t
əşkili və onun fəaliyyətinin təmin
olunması ilə Azərbaycan Respublikasının və
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Dövlət
Statistika Komit
ələri və onların yerli orqanları
m
əşğul olurlar. Yerli orqanlar yalnız Dövlət
Statistika Komit
əsinə tabedir. Azərbaycan
Respublikasında statistika sisteminə həmçinin
Dövl
ət Statistika Komitəsinin tabeliyində olan,
onun strukturuna daxil olmayan dig
ər təşkilatlar
da (Baş Hesablama Mərkəzi, Statistik
M
əlumatların Elmi-Tədqiqat və Layihə-Texnoloji
M
ərkəzi və Tədris Mərkəzi) daxildir.
Az
ərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika
Komit
əsi öz fəaliyyətini Nazirlər Kabineti ilə
razılaşdırılaraq təsdiq edilən “Statistik işlər
haqqında proqram”a uyğun olaraq həyata keçirir.
Dövl
ətstatkom tərəfindən hazırlanmış statistik
göst
əricilərin
metodologiyası,
statistik
m
əlumatların forma və metodları, onların
yığılması və istehsalı ölkə ərazisində rəsmi
statistik standart v
ə məlumat kimi qəbul edilir.
Əsas vəzifələr:
Statistika Şurası ilə məsləhətləşmələrdən sonra
f
əaliyyət proqramının layihəsini və proqramda
n
əzərdə tutulmuş statistik tədbirləri hazırlamaq,
t
əşkil etmək və həyata keçirmək;
proqramla dig
ər orqanlara həvalə edilmiş rəsmi
statistika
materiallarının
istehsalının
və
müşahidələrin
qanunauyğun
aparılmasına
metodiki köm
əkliyi və beynəlxalq təcrübədə
q
əbul edilmiş standartlarla daha çox müqayisə
oluna bil
ən metodologiyanın, təsnifatların və
standartların işlənməsini həyata keçirmək;
proqramın yerinə yetirilməsinə dair illik hesabatı
müvafiq icra hakimiyy
əti orqanına təqdim etmək
v
ə bu hesabatı nəşr etdirmək;
Az
ərbaycan
Respublikasının
və
onun
regionlarının icra hakimiyyəti orqanlarını
proqrama uyğun olaraq sosial-iqtisadi vəziyyətə
dair z
əruri statistik məlumatlarla təmin etmək;
statistik vahidl
ərdən yığılmış zəruri məlumatlar
əsasında ölkə və regionlar üzrə ümumiləşdirilmiş
v
ə qruplaşdırılmış nəticələri tərtib etmək, statistik
m
əcmuələr, bülletenlər, icmallar,
m
ətbu-
buraxılışlar və digər statistik materiallar nəşr
etdirm
ək, onları istifadəçilər arasında yaymaq,
ictimaiyy
ətdə maraq doğuran icmal statistik
m
əlumatları mətbuatda dərc etdirmək;
istifad
əçilər tərəfindən statistik nəticələrin səhv
şərh edilməsi hallarının qarşısının alınması
m
əqsədi ilə onlara izahlar vermək, kütləvi
informasiya vasit
ələrində çıxışlar etmək;
statistik m
əlumatların
doğruluğunu
və
obyektivliyini, baş verən sosial-iqtisadi hadisələrə
v
ə proseslərə onların tam uyğunluğunu,
keyfiyy
ətliliyini və vaxtında toplanmasını, habelə
statistik sirr sayılan məlumatların qorunmasını
t
əmin etmək;
r
əsmi
statistikanın
əhəmiyyətinin
geniş
ictimaiyy
ətə izah olunmasını təşkil etmək;
statistika sah
əsində işləyən mütəxəssislərin ixtisas
v
ə biliklərinin yüksəldilməsini təşkil etmək;
statistik vahidl
ərin dövlət registrini tərtib etmək
v
ə aparmaq;
beyn
əlxalq təcrübədə tətbiq olunan təsnifatlar
əsasında
və
Az
ərbaycan
Respublikasının
qanunvericilik
aktlarının
tələbləri nəzərə
alınmaqla, statistik işlərin təşkili üçün zəruri
texniki-iqtisadi v
ə sosial məlumatların milli
t
əsnifatlarını hazırlamaq;
hüquqi şəxslərin, dövlət orqanlarının və
v
ətəndaşların müraciətləri əsasında məlumatlar
bankında onların özlərinə aid olan məlumatları
t
əqdim etmək;
dövl
ət statistika hesabatlarını təqdim edən hüquqi
v
ə fiziki şəxsləri hesabat formaları və onların
t
ərtibinə dair təlimatlarla pulsuz təmin etmək,
onları statistik hesabatların təqdim olunma vaxtı,
dövriliyi v
ə digər zəruri tələblər haqqında
m
əlumatlandırmaq.
Dövl
ət statistika orqanları əldə edilmiş
m
əlumatlardan ayrı-ayrı hüquqi, yaxud fiziki
şəxslərə qarşı qərarlar qəbul edilməsində istifadə
olunması kimi statistik məqsədlərə aidiyyəti
olmayan heç bir v
əzifəni yerinə yetirmirlər.
Proqramda başqa hallar nəzərdə tutulmayıbsa,
dövl
ət statistika orqanları rəsmi statistika
materiallarının proqramda göstərilmiş müddətdə
istehsalına görə cavabdehdirlər.
Dövl
ət statistika orqanlarına öz vəzifələrini yerinə
yetirm
ək üçün aşağıdakı hüquq və səlahiyyətlər
verilmişdir:
Az
ərbaycan Respublikasının icra hakimiyyəti
orqanlarından, mülkiyyət və təşkilati-hüquqi
formasından asılı olmayaraq, hüquqi şəxslərdən,
Az
ərbaycan
Respublikasının
hüdudlarından
k
ənarda yerləşən Azərbaycan Respublikasının
hüquqi
şəxslərindən və
Az
ərbaycan
Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərən
xarici hüquqi şəxslərin nümayəndəliklərindən,
filiallarından,
həmçinin Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşlarından və fiziki
şəxslərindən haqqı ödənilmədən, qanunvericilik
aktlarına uyğun olaraq, Dövlət Statistika Komitəsi
t
ərəfindən müəyyən edilmiş qaydada, həcmdə və
müdd
ətlərdə dolğun və etibarlı statistik
m
əlumatları almaq;
m
əlumatların təhrif edilməsi halları aşkara
çıxarıldığı zaman hesabatlarda düzəliş etmək və
42
bu haqda statistik vahidl
ər tərəfindən yerinə
yetirilm
əsi məcburi olan tapşırıqlar vermək;
r
əsmi statistikanın aparılması üçün məlumatlar
t
əqdim etməyən, yaxud məlumatları
gecikdirilm
əklə və ya təhriflə təqdim edən,
statistik
sirri
yayan
şəxslər barəsində
qanunvericilikd
ə müəyyən edilmiş qaydada
inzibati icraat başlamaq və inzibati tənbeh
t
ədbirləri tətbiq etmək;
ölk
ədə statistikaya dair vahid metodologiyanı
t
ətbiq etmək, rəsmi statistika hesabatlarının
formalarını işləyib hazırlamaq, hesabatların
toplanması və təqdim olunmasının vaxtını və
qaydalarını müəyyənləşdirmək;
statistik hesabatları təsdiq və ləğv etmək,
hesabatların
təkmilləşdirilməsi
işlərini
əlaqələndirmək;
qanunvericiliy
ə uyğun bağlanmış müqavilələr
əsasında, haqqı dövlət büdcəsinə ödənilməklə
hüquqi v
ə fiziki şəxslərə proqrama daxil olmayan
statistik xidm
ətlər göstərmək;
hazırlanmış
statistika
materiallarının
(
külliyyatların), proqramda nəzərdə tutulmayan və
əlavə olaraq hazırlanan məlumatların, icra,
qanunvericilik v
ə məhkəmə orqanları, kütləvi
informasiya vasit
ələri istisna olmaqla,
istifad
əçilərə müəyyən olunmuş qaydada, haqqı
öd
ənilməklə satışını təşkil etmək;
“R
əsmi statistika haqqında” Qanunla və digər
normativ-hüquqi aktlarla mü
əyyənləşdirilmiş
qaydada r
əsmi statistika materiallarının istehsalına
v
ə hesabat formalarının doldurulmasına dair
normativ-hü
quqi aktları qəbul etmək.
F
əaliyyətdə olan statistik metodologiyanın
beyn
əlxalq standartlara uyğunlaşdırılması üçün
Dövl
ətstatkom nəzərdə tutulmuş qanunvericiliklə,
dig
ər dövlətlərin statistika orqanları, beynəlxalq
statistika orqanları və eləcə də statistika
m
əsələləri ilə məşğul olan digər təşkilatlarla,
beyn
əlxalq normalara uyğun olaraq, statistika
haqqında əməkdaşlıq müqaviləsi bağlaya bilər.
Dövl
ətstatkoma sədr
başçılıq
edir.
Dövl
ətstatkomun sədri vəzifəyə Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti tərəfindən təyin edilir.
Az
ərbaycan Respublikası Dövlət Statistika
Komit
əsində komitənin sədrindən (kollegiyanın
s
ədri), vəzifəyə görə sədr müavinlərindən, habelə
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Statistika
Komit
əsinin sədrindən, Dövlətstatkomun
Aparatının və tabeliyində olan qurumların rəhbər
işçilərindən ibarət kollegiya yaradılır.
Statistik göst
əricilər sisteminin, onun
proqramlarının
və
metodologiyasının
t
əkmilləşdirilməsi məqsədilə Dövlətstatkomda
elmi-
metodoloji şura, lazım gəldikdə isə
aliml
ərdən, yüksək ixtisaslı mütəxəssislərdən
ibar
ət məsləhətçilər qrupu yaradılır.
Dostları ilə paylaş: |