AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ
GÖMRÜK MƏCƏLLƏSİ (AR GM)
–
gömrük işinin hüquqi, iqtisadi və təşkilati
əsaslarını müəyyən edən və Azərbaycan
Respublikasının iqtisadi müstəqilliyi və iqtisadi
t
əhlükəsizliyinin müdafiəsinə, Azərbaycan
iqtisadiyyatının
dünya
iqtisadiyyatı
ilə
əlaqələrinin fəallaşmasına,
vətəndaşlarının,
t
əsərrüfat subyektlərinin və dövlət orqanlarının
hüquqi müdafi
əsinin təminatına və onların
gömrük işi sahəsində öhdəliklərinə riayət
edilm
əsinə yönəldilmiş dövlət qanunudur.
Az
ərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi
struktur v
ə tərkibinə görə, əsas xarici ticarət
t
ərəfdaşı olan Avropa İttifaqının Gömrük
M
əcəlləsinə maksimum yaxındır. Azərbaycan
Respublikasının Gömrük Məcəlləsinin 450
madd
əsindən əksəriyyəti birbaşa təsir gücünə
malikdir. Az
ərbaycan Respublikasının Gömrük
M
əcəlləsinin ən başlıca vəzifələrindən biri kimi,
xarici ticar
ət iqtisadi əlaqə iştirakçılarının
b
əyannamə tərtib etdikləri və onun əsasında
əmtəənin gömrük rəsmiləşdirilməsini həyata
keçirdikl
əri zaman, xarici ticarət iqtisadi əlaqələr
iştirakçıları üçün, hər biri, gömrük orqanlarının
hüquq v
ə öhdəlikləri dəqiq ifadə olunmuş
t
əsərrüfat fəaliyyətinin
optimal şəraitinin
yaradılmasına görə seçilən gömrük rejiminin
prakt
iki reallaşması yolu ilə xarici ticarət iqtisadi
əlaqələrinin inkişafına yardım etməkdir; gömrük
orqanlarının xarici ticarət iqtisadi əlaqələrin
iştirakçılarının
mövqeyinə
maksimum
yaxınlaşdırmaqdır. Gömrük Məcəlləsi, ölkə
iqtisadiyyatının bazar münasibətlərinə keçidi
şəraitində operativ fəaliyyətdə, dövlət büdcəsinə
köçürül
ən və ondan çıxılan gömrük ödənişləri
kimi, iqtisadi t
ərkibə edilən aksentlərin
yerd
əyişməsini; valyuta nəzarətinə yardımı; xarici
ticar
ətin gömrük statistikasının aparılmasını və
t
əmsil olunmasını; xarici ticarət iqtisadi
əlaqələrinin
Gömrük
nomenklaturasının
aparılmasını şərtləndirir.
AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ
XARİCİ TİCARƏTİNİN GÖMRÜK STA-
TİSTİKASI (AR XTGS)
– xarici iqtisadi
əlaqələr statistikasının əsas hissəsidir. AR XTGS-
nin apa
rılmasının hüquqi əsası Azərbaycan
Respublikasının Gömrük Məcəlləsi və Dövlət
Gömrük T
əsnifatının müddəalarıdır.
Az
ərbaycan Respublikasının xarici ticarətinin
gömrük statistikası keyfiyyətcə yeni əsas üzrə -
Az
ərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən
keç
ən malların gömrük rəsmiləşdirilməsi və
n
əzarəti üçün, Azərbaycanın xarici ticarət iqtisadi
əlaqələri nümayəndələrinin gömrükdə təqdim
43
etdikl
əri yük gömrük bəyannamələrindəki
göst
əricilər məcmusu əsasında qurulur. Malların
idxal v
ə ixracı haqqında məlumatların dövlət
gömrük b
əyannaməsi əsasında yığılması praktiki
olaraq dünyanın bütün ölkələrində mövcuddur.
Az
ərbaycan Respublikasının xarici ticarətinin
gömrük statistikasına idxal və ixracı ölkənin
maddi ehtiyatlarını müvafiq olaraq artıran və ya
azaldan bütün mallar (o cüml
ədən dəyərlər,
dövriyy
ədə olan valyuta dəyərləri istisna olmaqla)
daxildir. Gömrükd
ən bilavasitə daxil olan
m
əlumatların işlənməsi Dövlət Statistika
Komit
əsində həyata keçirilir, bu da məlumatların
operativ işlənməsini təmin edir, həmçinin xarici
ticar
ət gömrük statistikasında məlumatların
formalaşdırılmasına geniş imkanlar yaradır. Bu
statistika, Az
ərbaycan Respublikasının yeni uçot
v
ə statistika sistemində ölkənin mövcud ixrac
imkanları və idxal tələbatlarını qiymətləndirməyə
imkan ver
ən və dövlət orqanlarını Azərbaycan
Respublikasının xarici ticarətinin vəziyyəti
haqqında məlumatlarla təmin edən, gömrük
rüsumlarının, vergilərin dövlət büdcəsinə daxil
olmasına nəzarəti, valyuta nəzarətini, ölkənin
xarici ticar
ətinin vəziyyəti və inkişafının təhlilini,
onun ticar
ət və ödəniş balanslarını və s. həyata
keçir
ən vacib mərhələdir.
AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ
MƏRKƏZİ BANKI
–
“Banklar bankı”
hökum
ətə və ölkənin kommersiya bankları
sistemin
ə maliyyə və bank xidmətləri göstərir,
h
əmçinin dövlət pul-kredit siyasətini həyata
keçirir. Az
ərbaycan Respublikasının Mərkəzi
Bankının əsas məqsədi manatın sabitliyinin
(dayanıqlılığının), o cümlədən xarici valyutalara
nisb
ətən onun alıcılıq qabiliyyətinin və
m
əzənnəsinin müdafiəsi və təmin edilməsi;
Az
ərbaycan Respublikasının bank sisteminin
inkişafı və möhkəmləndirilməsi; hesablaşma
sisteminin s
əmərəli və fasiləsiz fəaliyyətinin
t
əmin edilməsi hesab edilir. Mərkəzi Bankın
f
əaliyyətinin məqsədi mənfəət əldə etmək hesab
olunmur. O aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
vahid dövl
ət pul-kredit sistemini hazırlayır və
h
əyata keçirir; nağd pulların emissiyasını həyata
keçirir v
ə onların tədavülünü təşkil edir; son
instansiya kreditoru hesab edilir v
ə yenidən
maliyy
ələşdirmə
sistemini t
əşkil
edir;
Az
ərbaycanda hesablaşma qaydalarını və bank
sistemi üçün bank
əməliyyatlarının, mühasibat
uçotunun v
ə hesabatının aparılma qaydalarını
mü
əyyənləşdirir; kredit təşkilatlarının dövlət
qeydiyyatını və onların fəaliyyəti üzərində
n
əzarəti həyata keçirir, kredit təşkilatlarına və
onların auditi ilə məşğul olan təşkilatlara
lisenziyalar verir v
ə geri alır (ləğv edir); kredit
t
əşkilatlarının qiymətli kağızlarının emissiyasının
qeydiyyatını aparır; Mərkəzi Bankın əsas
v
əzifələrinin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan
bank
əməliyyatlarının bütün növlərini həyata
keçirir; valyuta t
ənzimlənməsini həyata keçirir və
xarici dövl
ətlərlə hesablaşma qaydalarını
mü
əyyənləşdirir; birbaşa müvəkkil bank vasitəsilə
valyuta n
əzarətini təşkil edir və həyata keçirir;
t
ədiyyə balansının proqnozlaşdırılmasında iştirak
edir v
ə tədiyyə balansını tərtib edir, Azərbaycanın
iqtisadiyyatının vəziyyətini (pul-kredit, valyuta-
maliyy
ə və qiymət münasibətləri üzrə)
ümumilikd
ə və regionlar üzrə təhlil edir və
proqnozlaşdırır; müvafiq materialları və statistik
m
əlumatları dərc edir.
AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ
MİLLİ TƏSNİFATLARI
-
Az
ərbaycan
Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və
Patent üzr
ə Dövlət Komitəsi tərəfindən
qeydiyyata alınmış və hazırlayan tərəfindən
əlaqədar nazirliklərin, baş idarələrin razılığı ilə
mü
əyyən fəaliyyət sferalarında tətbiqi məcburi
olan t
əsnifatlardır. Milli təsnifatlar təsərrüfat
f
əaliyyətinin müxtəlif sahələrində
v
ə
s
əviyyələrində məlumatların müqayisəliliyini,
f
əaliyyətdə olan milli təsnifatların informasiya
əlaqələrini, beynəlxalq təsnifatlarla uyğunluğunu
t
əmin etmək üçün işlənib hazırlanır.
Milli t
əsnifatlardan sənədlərin unifikasiya
olunmuş formalarında istifadə edilir. Rəsmi
statistika
m
əqsədləri üçün aşağıdakı milli
t
əsnifatlardan istifadə edilir: iqtisadi fəaliyyət
növl
əri, məhsul növləri, sənaye məhsulları,
m
əşğulluq, kənd təsərrüfatı, ovçuluq, balıqçılıq və
meşə təsərrüfatı məhsullarının statistik, nəqliyyat
statistikası üçün yük, bina və qurğuların
funksional t
əyinatı, iqtisadiyyatın sektorları,
dövl
ət idarəetmə orqanlarının funksiyaları, ev
t
əsərrüfatlarında şəxsi (fərdi) istehlak məqsədləri
üçün istifad
ə edilən mal, məhsul və xidmətlər, ev
t
əsərrüfatlarına
xidmət göstərən qeyri-
kommersiya t
əşkilatlarının məqsədlər üzrə,
m
əqsədlər üzrə istehsalçıların xərcləri, dünya
ölk
ələri, ölçü vahidlərinin, mülkiyyət formaları,
t
əşkilati hüquqi formalar, inzibati ərazi bölgüsü,
milli t
əhsil, dövlət hakimiyyəti orqanları və
idar
əetmə
hüquqlu t
əşkilatlar,
valyutalar
t
əsnifatları.
AZƏRBAYCANDA
STATİSTİKANIN
TƏŞKİLİ
– bütövlükd
ə ölkə, onun regionları,
iqtisadi f
əaliyyət növləri, ərazilər və s. üzrə sosial-
iqtisadi v
əziyyətə dair statistik məlumatların
daima toplanması, işlənməsi və təhlili
v
əzifələrinin həllinə tabe edilmişdir. Bu
m
əlumatlar ölkə Prezidentinə, Azərbaycan
44
Respublikasının hökumətinə, Milli Məclisə, icra
orqanlarına, ictimai və beynəlxalq təşkilatlara və
dig
ər istifadəçilərə təqdim edilir. Qeyd olunan
işlər kompleksi rəsmi statistika sistemi orqanları –
Az
ərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika
Komit
əsi, Naxçıvan Muxtar Respublikasının
Dövl
ət Statistika Komitəsi və onların yerli
orqanları vasitəsi ilə həyata keçirilir. Ölkənin
statistika orqanları sisteminin işinin mütəşəkkil və
s
əmərəli təşkili üçün Azərbaycan Respublikasının
Dövl
ət Statistika Komitəsi məlumatların tamlığını
v
ə
düzgünlüyünü t
əmin edən
statistik
göst
əricilərin hesablanmasının, məlumatların
toplanmasının
və
işlənməsinin elmi
əsaslandırılmış metodologiyasını işləyib hazırlayır
ki, bu da ölk
ədə rəsmi statistika standartları hesab
edilir. Dövl
ət Statistika Komitəsi ölkənin sosial-
iqtisadi inkişafını dünya birliyi ilə müqayisə
etm
ək və lazımi göstəriciləri təhlil etmək məqsədi
il
ə öz işində BMT-nin statistika orqanlarının
tövsiy
ələrindən istifadə edir.
Statistikanın təşkili problemlərinin həllində,
statistikad
a islahatların aparılmasında mərkəzi
element Milli Hesablar Sisteminin t
ətbiqinin də
daxil olduğu, respublika hökumətinin 8 dekabr
1992-
ci il tarixli, 653 saylı qərarı ilə təsdiq
edilmiş Azərbaycan Respublikasında beynəlxalq
praktikada q
əbul edilmiş uçot və statistika
sistemin
ə keçilməsi və ölkə Prezidentinin 20
avqust 1998-ci il tarixli, 20 fevral 2003-cü il
tarixli v
ə 26 dekabr 2007-ci il tarixli Fərmanları
il
ə təsdiq edilmiş “1998-2002-ci illərdə
Az
ərbaycan Respublikasının dövlət statistika
sistemind
ə islahatların aparılmasına dair”, “2003-
2007-ci ill
ərdə Azərbaycan Respublikasında rəsmi
statistikanın təkmilləşdirilməsinə dair” və “2008-
2012-ci ill
ərdə Azərbaycan Respublikasında rəsmi
statistikanın təkmilləşdirilməsinə dair” dövlət
proqramlarının böyük rolu olmuşdur. Bu
proqramların həyata keçirilməsi Dövlət Statistika
Komit
əsinin beynəlxalq
əlaqələrinin və
əməkdaşlığının genişlənməsi şəraitində həyata
keçirilmişdir. Statistika orqanlarının statusunun
d
əyişməsi uçot və statistikanın səviyyəsinin, bazar
iqt
isadiyyatına keçidin mürəkkəb şəraitində
müst
əqil sosial-iqtisadi siyasətin
h
əyata
keçirilm
əsi və ölkə rəhbərliyinin məlumatlarla
t
əmin edilməsinin əsas şərti olmuşdur.
Bu proqramların həyata keçirilməsi ilə statistika
sisteminin bütün s
əviyyələrdə gücləndirilməsi,
t
əşkilati və metodoloji əsasların yaxşılaşdırılması,
statistik m
əlumatların
obyektivliyinin
yüks
əldilməsi təmin
edilmişdir.
Ölkə
iqtisadiyyatında baş vermiş sosial-iqtisadi
prosesl
ərin müxtəlif istiqamətlərdə inkişafını
nisb
ətən dolğun ifadə edən milli hesablar
sah
əsində mühüm hesablamaların aparılması,
ÜDM-in h
əcminin
dinamikasının
qiym
ətləndirilməsi, qiymət statistikası, məşğulluq,
işçi qüvvəsi və əhalinin həyat səviyyəsinə dair
statistik göst
əricilərin tərkibi
mü
əyyənləşdirilmişdir.
Statistik
a orqanlarının təşkilati vahidliyinin təmin
olunmasında,
məlumatların
toplanmasında,
onların işlənməsində, iqtisadi təhlilində, lazımi
informasiyanın dövlət və yerli icraedici hökumət
orqanlarına təqdim edilməsində statistik (illik)
işlər proqramları əhəmiyyətli rol oynayır.
Kütl
əvi hadisələrin öyrənilməsini, dövlət statistika
orqanları ilə yanaşı, alınması və metodologiyasını
Dövl
ət Statistika Komitəsi ilə razılaşmaqla digər
nazirlik v
ə baş idarələr də (Mərkəzi Bank, DİN,
S
əhiyyə Nazirliyi və s.) həyata keçirirlər.
AZƏRBAYCANIN
ƏMTƏƏLƏRİ
–
Az
ərbaycanda istehsal olunan və ya Azərbaycan
ərazisində sərbəst dövriyyəyə buraxılan mallardır
(
əmtəələrdir).
AZUŞAQLI AİLƏ
- demoqrafiyada
aşağı
doğum səviyyəsinin ümumi xarakteristikasıdır.
Reproduktiv dövrün
sonuna
bir
n
əslin
qadınlarında kiçik sayda doğum kimi başa
düşülür. Həmişə orta, yaxud tipik (nümunəvi)
doğum sayı nəzərdə tutulur, çünki nəsildə həm
uşaqsız, həm də çox doğan analar var. Ailənin
azuşaqlılığını müəyyən edən doğum sayı
subyektiv qiym
ətdən asılı olaraq 1-dən 3-dək
t
ərəddüd edir və bu, azuşaqlı ailə kateqoriyasını
qeyri-mü
əyyən edir. Azuşaqlı ailəni ailələrdə bu
v
ə ya digər vaxta sağ uşaqların sayı ilə
eynil
əşdirmək olmaz. O, müxtəlif nəsillərdə
h
əmin vaxta doğum sayından cəmlənir və onların
h
ər birində
uşaq
doğumunun
m
əhdudlaşdırılmasının yayılmasından və körpə
ölümünd
ən asılıdır. Əhalidə azuşaqlı ailələrin
yayılması,
ad
ətən
demoqrafik keçidin
tamamlanmasını sübut edir.
45
-B-
Bağlanmış müəssisələrin sayı......................48
Bağlı (əlaqəli) məhsullar .............................. 48
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft ixrac kəməri ........ 48
Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz ixrac kəməri ....... 48
Bakı-Tbilisi-Qars-Axalkalaki dəmir
yolu xətti ...................................................... 48
Bal istehsalı .................................................. 48
Balans ........................................................... 48
Balans dəyəri ................................................ 48
Balans metodu .............................................. 49
Balans mənfəəti ............................................ 49
Balansın tərtib olunma tarixi ........................ 49
Balanslaşdırıcı maddə üzrə nəzərə alınan
yardımlar ...................................................... 49
Balıqçılıq təsərrüfatı məhsullarının
buraxılışı....................................................... 49
Bank ............................................................. 49
Bank aktivləri ............................................... 49
Bank auditi ................................................... 49
Bank balansı ................................................. 50
Bank balansının saldosu ............................... 50
“Bank cənnəti” ............................................. 50
Bank kapitalı ................................................ 50
Bank konsorsiumu........................................ 50
Bank konsorsiumunun krediti ...................... 51
Bank sistemi ................................................. 51
Bank statistikası ........................................... 51
Bankın nizamnamə fondu ............................ 51
Bankın ödəmə qabiliyyəti ............................ 51
Banklara olan qisamüddətli öhdəliklər ........ 51
Banklararası faiz dərəcəsi ............................ 51
Bankların riski .............................................. 51
Barat veksel .................................................. 51
Barter ............................................................ 51
Barter sazişi .................................................. 52
Baş (yuxarı) bank ......................................... 52
Baş dispersiya .............................................. 52
Baş məcmu ................................................... 52
Baş müəssisə ................................................ 52
Baş podratçı.................................................. 52
Başa çatdırılmamış tikintilərin
siyahıyaalınması ........................................... 52
Başa çatmamış istehsal................................. 53
Başdan-başa müşahidə ................................. 53
Başlanmış tikinti .......................................... 53
Bayes qiymətləndirilməsi ............................. 53
Bayes yanaşması .......................................... 53
Bayt .............................................................. 53
Baza .............................................................. 54
Baza bank dərəcəsi ...................................... 54
Baza dövrü ................................................... 54
Baza ili ......................................................... 54
Baza qiymət indeksi ..................................... 54
Bazar dəyəri ................................................. 54
Bazar xidmətləri ........................................... 54
Bazar iqtisadiyyatı ....................................... 54
Bazar iqtisadiyyatında statistika .................. 55
Bazar iqtisadiyyatının inkişafının tələblərinə
uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikasında
beynəlxalq təcrübədə qəbul olunmuş uçot və
statistika sisteminə keçilməsi üçün Dövlət
Proqramları............. ..................................... 55
Bazar istehlakı ............................................. 56
Bazar istehsalçısı ......................................... 56
Bazar istehsalı .............................................. 56
Bazar qiymətləri ilə istehsal üzrə ümumi
daxili məhsul ................................................ 56
Bazar qiymətlərində əlavə dəyər ................. 56
Bazar qiymətlərində ümumi əlavə dəyər ..... 56
Bazar məhsulu ............................................. 56
Bazar payı və beynəlmiləlləşdirmə .............. 56
Bazar statistikasında balans metodu ............ 57
Bazarın dolğunluğu ...................................... 57
Bazarın dövriliyi .......................................... 57
Bazarın fəaliyyətinin təmin olunması üzrə
ümumi kommersiya fəaliyyəti xidmətlərinin
göstərilməsi .................................................. 57
Bazarın iqtisadi fəaliyyətinin səmərəliliyi ... 57
Bazarın infrastrukturu .................................. 57
Bazarın inhisarlaşdırılması .......................... 57
Bazarın konyunkturu ................................... 58
Bazarın payı və onun beynəlmiləlləşdirilməsi
üzrə göstəricilər ........................................... 58
Bazarın payının təhlili .................................. 58
Bazarın seqmentləşdirilməsi ........................ 58
Bazarın sosial fəaliyyətinin səmərəliliyi ...... 58
Bazarın tutumu ............................................. 58
Bazis ............................................................ 59
Bazis göstəricilər ......................................... 59
Bazis qiyməti ............................................... 59
BBYÖ haqqında təşəbbüs çərçivəsində
qərarın qəbul edilmə anına və prosesin başa
çatması anına nail olmuş ölkələrin ümumi
sayı ............................................................... 59
BBYÖ haqqında təşəbbüs çərçivəsində borc
yükünün yüngülləşdirilməsi üzrə öhdəliklər 59
Bekus-naur normal forması ......................... 59
Beş yaşadək uşaqlar arasında aşağı çəkililərin
payı .............................................................. 59
46
Beş yaşadək uşaqlar arasında ölüm əmsalı .. 60
Beşinci sinfədək oxuyacaq birinci sinif
şagirdlərinin sayı .......................................... 60
Beşlər qrupu ................................................. 60
“Beta” əmsalı ............................................... 60
Beyin həmləsi ............................................... 60
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı .......................... 60
Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı ................ 61
Beynəlxalq Đnkişaf Birliyi ............................ 61
Beynəlxalq investisiyalar balansı ................. 61
Beynəlxalq miqrasiya ................................... 61
Beynəlxalq müqayisə etmə .......................... 61
Beynəlxalq müqayisələr ............................... 61
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı .......... 62
Beynəlxalq səviyyədə tövsiyə edilmiş
vərəmlə mübarizə strategiyası çərçivəsində
vərəm xəstəliyinə tutulanlarda aparılmış
diaqnostika və müalicə olunanların sayı ...... 62
Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı ........ 63
Beynəlxalq statistika .................................... 63
Beynəlxalq Statistika Đnstitutu ..................... 63
Beynəlxalq statistika təşkilatları .................. 63
Beynəlxalq təsnifatlar .................................. 64
Beynəlxalq tranzit ........................................ 64
Beynəlxalq Valyuta Fondu........................... 65
Beynəlxalq Yenidənqurma və Đnkişaf
Bankı ............................................................ 65
Bədbəxt hadisələrdən və xəstəliklərdən
sığortalanma ................................................. 65
Bələdiyyə qiymətli kağızları ........................ 65
Bələdiyyə mülkiyyəti ................................... 65
Bələdiyyə statistikası.................................... 65
Bərpa edilmiş məmulatlar ............................ 66
Bərpa edilmiş torpaqlar ................................ 66
Bərpa olunan dəyər metodu ......................... 66
Bərpa olunan və bərpa olunmayan təbii
ehtiyatlar....................................................... 66
Bixeviorizm .................................................. 66
Bilavasitə müşahidə ..................................... 66
Bilik iqtisadiyyatı ......................................... 66
Bilik və informasiya ..................................... 66
Bimetallizm .................................................. 66
Bina .............................................................. 67
Bina və avadanlıqlar..................................... 67
Bina və avadanlıqların istismar xərcləri ....... 67
Bina və avadanlıqların istismarı ilə əlaqədar
istehsal xərcləri ............................................ 67
Binaların istismarından dövriyyə ................. 67
Binaların tikilməsinə və yenidən qurulmasina
qoyulan ümumi investisiyalar ..................... 67
Binaların və digər daşınmaz mülkiyyətin
tikintisi və ya yenidən qurulması ................. 68
Bioloji təbii ehtiyatlar .................................. 68
Biometrik təhlil ............................................ 68
Birdəfəlik müşahidə ..................................... 68
Bir dollarlıq ÜDM-ə enerji sərfi .................. 68
Bir işçiyə düşən təqvim günləri fondu ......... 68
Bir kbt müəyyən edilmiş gücdə elektrik
enerjisinin həcmi .......................................... 69
Bir kvt. saat elektrik enerjisinə sərf olunan
yanacağın xüsusi çəkisi ................................ 69
Bir kv.m istehsal sahəsindən məhsul
götürülməsi .................................................. 69
Bir manatlıq tikinti və quraşdırma işlərinə
çəkilən xərclər .............................................. 69
Bir mənzildə yaşayanların sayı və ya bir
adama düşən orta yaşayış sahəsi .................. 69
Bir neçə maliyyə ili üzrə bölüşdürülən
xərclərin nəzərdə tutulması .......................... 69
Bir neçə maliyyə ili üzrə bölüşdürülmüş
xərclər .......................................................... 69
Bir səhmin gəlirlilik əmsalı ......................... 70
Bir valideynli ailə ........................................ 70
Bir yaşlı uşaqlar arasında qızılcaya qarşı
peyvənd edilmiş uşaqların payı ................... 70
Birbaşa əmək sərfi əmsalları ........................ 70
Birbaşa fond tutumu əmsalları ..................... 70
Birbaşa xarici investisiya qoyulan
müəssisə ....................................................... 70
Birbaşa xarici investisiyalar ......................... 70
Birbaşa xarici kapital qoyuluşundan yenidən
investisiyalaşdırılmış gəlirlər ....................... 71
Birbaşa kreditləşdirmə ................................ 71
Birbaşa məsrəflər ......................................... 71
Birbaşa vergilər ............................................ 71
Birdəfəlik seçmə .......................................... 71
Birgə əməliyyatlar ....................................... 71
Birja ............................................................. 71
Birja alverçisi ............................................... 71
Birja dövriyyəsi ........................................... 71
Birja əmtəəsi ................................................ 71
Birja fondu ................................................... 72
Birja hərracı ................................................. 72
Birja indeksi ................................................. 72
Birja qiyməti ................................................ 72
Birja qiymətinin təyin edilməsi ................... 72
Birja sövdələşmələri .................................... 72
Birja yığımı .................................................. 72
Birjalarin açılış qiyməti ............................... 72
Birjanin ştatı ................................................. 72
Birjanin üzvü ............................................... 72
Birləşdirilmiş (inteqrasiya edilmiş) hesabat 72
Birləşdirilmiş seçmə .................................... 72
Birləşmə ....................................................... 72
47
Birlik və müəssisələr arasında əməkdaşlıq
üzrə ticarət əlaqələri haqqında məlumat ...... 72
Birsektorlu (sahəli) model ............................ 72
Bisserial korrelyasiya əmsalı ....................... 73
Bit ................................................................. 73
Bitkiçilik (əkinçilik) statistikası ................... 73
Biznes ........................................................... 73
Biznes statistikası (sahibkarlıq statistikası).. 73
BMT ərzaq və kənd təsərrüfati təşkilatı ....... 73
BMT-nin büdcəsi ......................................... 73
BMT-nin Statistika Fəaliyyətinin
Əlaqələndirilməsi Komitəsi ......................... 74
BMT-nin Statistika Komissiyası .................. 74
Boks-cenkins modeli .................................... 74
Bonqaarts modeli ......................................... 75
Borc .............................................................. 75
Borc əmək .................................................... 75
Borc faizi ...................................................... 75
Borca xidmət edilməsinə sərf olunan, mal və
xidmətlərin ixracından daxilolmaların
hissəsi ........................................................... 76
Bortkeviç düzəlişi ........................................ 76
Boru kəmərinin məhsuldarlığı ..................... 76
Boş dayanma ................................................ 76
Boş iş yerlərinin sayı .................................... 76
Boş torpaq sahələrinə ümumi kapital
qoyuluşu ....................................................... 77
Boşaltma məntəqəsi ..................................... 77
Boşanma ....................................................... 77
Boşanma cədvəlləri ...................................... 77
Boşanma əmsalları ....................................... 78
Bölmə ........................................................... 79
Bölünmə ....................................................... 79
Brassın ölüm modeli .................................... 79
Broker........................................................... 79
Broker kontoru ............................................. 79
Bronun ləğv edilmə tarixi ............................ 79
Brutto çəki .................................................... 79
Bul cəbri ....................................................... 79
Buraxılış kompleksi ..................................... 79
Büdcə ........................................................... 80
Büdcə gəlirləri .............................................. 80
Büdcə kəsiri.................................................. 80
Büdcə sferasında çalışan işçilərin əməyinin
ödənilməsi üçün vahid tarif cədvəli ............. 80
Büdcə təsnifatı.............................................. 80
Büdcədənkənar fondlar ................................ 80
Büdcənin gəlir və xərc maddələri ................ 80
Büdcənin xərcləri ......................................... 80
Büdcənin profisiti.........................................80
|