A. M. Vəliyev Elmi redaktorlar: R. A. Səlimov, S. A. Sadıqova, T.Ə. Paşayev



Yüklə 17,41 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/182
tarix21.04.2017
ölçüsü17,41 Mb.
#14975
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   182

AZƏRBAYCAN 

RESPUBLİKASININ 

GÖMRÜK  MƏCƏLLƏSİ  (AR  GM)

  – 


gömrük  işinin  hüquqi,  iqtisadi  və  təşkilati 

əsaslarını  müəyyən edən və  Azərbaycan 

Respublikasının  iqtisadi  müstəqilliyi və  iqtisadi 

t

əhlükəsizliyinin müdafiəsinə, Azərbaycan 



iqtisadiyyatının 

dünya 


iqtisadiyyatı 

ilə 


əlaqələrinin fəallaşmasına, 

vətəndaşlarının, 

t

əsərrüfat subyektlərinin və  dövlət  orqanlarının 



hüquqi müdafi

əsinin təminatına  və  onların 

gömrük  işi  sahəsində  öhdəliklərinə  riayət 

edilm


əsinə  yönəldilmiş  dövlət qanunudur. 

Az

ərbaycan  Respublikasının  Gömrük  Məcəlləsi 



struktur v

ə  tərkibinə  görə,  əsas xarici ticarət 

t

ərəfdaşı  olan  Avropa  İttifaqının  Gömrük 



M

əcəlləsinə  maksimum  yaxındır.  Azərbaycan 

Respublikasının  Gömrük  Məcəlləsinin 450 

madd


əsindən  əksəriyyəti  birbaşa  təsir gücünə 

malikdir. Az

ərbaycan  Respublikasının  Gömrük 

M

əcəlləsinin  ən  başlıca  vəzifələrindən biri kimi, 



xarici ticar

ət iqtisadi əlaqə  iştirakçılarının 

b

əyannamə  tərtib etdikləri və  onun  əsasında 



əmtəənin  gömrük rəsmiləşdirilməsini  həyata 

keçirdikl

əri zaman, xarici ticarət iqtisadi əlaqələr 

iştirakçıları  üçün,  hər  biri,  gömrük  orqanlarının 

hüquq v

ə  öhdəlikləri dəqiq ifadə  olunmuş 



t

əsərrüfat fəaliyyətinin 

optimal  şəraitinin 

yaradılmasına  görə  seçilən  gömrük rejiminin 

prakt

iki reallaşması  yolu ilə xarici ticarət iqtisadi 



əlaqələrinin  inkişafına  yardım  etməkdir; gömrük 

orqanlarının  xarici  ticarət iqtisadi əlaqələrin 

iştirakçılarının 

mövqeyinə 

maksimum 

yaxınlaşdırmaqdır.  Gömrük  Məcəlləsi, ölkə 

iqtisadiyyatının  bazar  münasibətlərinə  keçidi 

şəraitində  operativ fəaliyyətdə, dövlət büdcəsinə 

köçürül

ən və  ondan  çıxılan  gömrük  ödənişləri 



kimi, iqtisadi t

ərkibə  edilən aksentlərin 

yerd

əyişməsini; valyuta nəzarətinə yardımı; xarici 



ticar

ətin  gömrük  statistikasının  aparılmasını  və 

t

əmsil  olunmasını;  xarici  ticarət iqtisadi 



əlaqələrinin 

Gömrük 


nomenklaturasının 

aparılmasını şərtləndirir.  

 

AZƏRBAYCAN 

RESPUBLİKASININ 

XARİCİ TİCARƏTİNİN GÖMRÜK STA-

TİSTİKASI  (AR  XTGS)

  –  xarici iqtisadi 

əlaqələr statistikasının əsas hissəsidir. AR XTGS-

nin apa


rılmasının  hüquqi  əsası  Azərbaycan 

Respublikasının  Gömrük  Məcəlləsi və  Dövlət 

Gömrük T

əsnifatının müddəalarıdır. 

Az

ərbaycan  Respublikasının  xarici  ticarətinin 



gömrük  statistikası  keyfiyyətcə  yeni  əsas üzrə  - 

Az

ərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən 



keç

ən  malların  gömrük  rəsmiləşdirilməsi və 

n

əzarəti üçün, Azərbaycanın xarici ticarət iqtisadi 



əlaqələri nümayəndələrinin gömrükdə  təqdim  

 

43 


etdikl

əri yük gömrük bəyannamələrindəki 

göst

əricilər məcmusu  əsasında  qurulur.  Malların 



idxal v

ə  ixracı  haqqında  məlumatların  dövlət 

gömrük b

əyannaməsi  əsasında  yığılması  praktiki 

olaraq  dünyanın  bütün  ölkələrində  mövcuddur. 

Az

ərbaycan  Respublikasının  xarici  ticarətinin 



gömrük  statistikasına  idxal  və  ixracı  ölkənin 

maddi  ehtiyatlarını  müvafiq  olaraq  artıran  və  ya 

azaldan bütün mallar (o cüml

ədən dəyərlər, 

dövriyy

ədə olan valyuta dəyərləri istisna olmaqla) 



daxildir. Gömrükd

ən bilavasitə  daxil olan 

m

əlumatların    işlənməsi Dövlət Statistika 



Komit

əsində  həyata keçirilir, bu da məlumatların 

operativ  işlənməsini təmin edir, həmçinin xarici 

ticar


ət  gömrük  statistikasında  məlumatların 

formalaşdırılmasına  geniş  imkanlar  yaradır.  Bu 

statistika, Az

ərbaycan  Respublikasının  yeni  uçot 

v

ə  statistika sistemində  ölkənin mövcud ixrac 



imkanları və  idxal tələbatlarını qiymətləndirməyə 

imkan ver

ən və  dövlət  orqanlarını  Azərbaycan 

Respublikasının  xarici  ticarətinin vəziyyəti 

haqqında  məlumatlarla təmin edən, gömrük 

rüsumlarının,  vergilərin dövlət büdcəsinə  daxil 

olmasına  nəzarəti, valyuta nəzarətini, ölkənin 

xarici ticar

ətinin vəziyyəti və inkişafının təhlilini, 

onun ticar

ət və  ödəniş  balanslarını  və  s. həyata 

keçir


ən vacib mərhələdir.  

 

AZƏRBAYCAN 



RESPUBLİKASININ 

MƏRKƏZİ  BANKI

  – 

“Banklar  bankı” 

hökum

ətə  və  ölkənin  kommersiya  bankları 



sistemin

ə  maliyyə  və  bank xidmətləri göstərir, 

h

əmçinin dövlət pul-kredit siyasətini həyata 



keçirir. Az

ərbaycan  Respublikasının  Mərkəzi 

Bankının  əsas məqsədi  manatın  sabitliyinin 

(dayanıqlılığının),  o  cümlədən xarici valyutalara 

nisb

ətən  onun  alıcılıq  qabiliyyətinin və 



m

əzənnəsinin müdafiəsi və  təmin edilməsi; 

Az

ərbaycan  Respublikasının  bank  sisteminin 



inkişafı  və  möhkəmləndirilməsi;  hesablaşma 

sisteminin s

əmərəli və  fasiləsiz fəaliyyətinin 

t

əmin edilməsi hesab edilir. Mərkəzi  Bankın 



f

əaliyyətinin məqsədi mənfəət  əldə  etmək hesab 

olunmur.  O  aşağıdakı  funksiyaları  yerinə  yetirir: 

vahid dövl

ət pul-kredit  sistemini  hazırlayır  və 

h

əyata  keçirir;  nağd  pulların  emissiyasını  həyata 



keçirir v

ə  onların  tədavülünü təşkil  edir;  son 

instansiya kreditoru hesab edilir v

ə  yenidən 

maliyy

ələşdirmə 



sistemini t

əşkil 


edir; 

Az

ərbaycanda hesablaşma  qaydalarını  və  bank 



sistemi üçün bank 

əməliyyatlarının,  mühasibat 

uçotunun v

ə  hesabatının  aparılma  qaydalarını 

əyyənləşdirir;  kredit  təşkilatlarının  dövlət 



qeydiyyatını  və  onların  fəaliyyəti üzərində 

n

əzarəti həyata keçirir, kredit təşkilatlarına  və 



onların  auditi  ilə  məşğul  olan  təşkilatlara 

lisenziyalar verir v

ə  geri  alır  (ləğv  edir); kredit 

t

əşkilatlarının  qiymətli  kağızlarının  emissiyasının 



qeydiyyatını  aparır;  Mərkəzi  Bankın  əsas 

v

əzifələrinin yerinə  yetirilməsi üçün zəruri olan 



bank 

əməliyyatlarının  bütün  növlərini həyata 

keçirir; valyuta t

ənzimlənməsini həyata keçirir və 

xarici dövl

ətlərlə  hesablaşma  qaydalarını 

əyyənləşdirir; birbaşa müvəkkil bank vasitəsilə 



valyuta n

əzarətini təşkil  edir  və  həyata keçirir; 

t

ədiyyə  balansının  proqnozlaşdırılmasında  iştirak 



edir v

ə tədiyyə balansını tərtib edir, Azərbaycanın 

iqtisadiyyatının  vəziyyətini (pul-kredit, valyuta-

maliyy


ə  və  qiymət münasibətləri üzrə) 

ümumilikd

ə  və  regionlar üzrə  təhlil edir və 

proqnozlaşdırır;  müvafiq  materialları  və  statistik 

m

əlumatları dərc edir. 



 

AZƏRBAYCAN 

RESPUBLİKASININ 

MİLLİ  TƏSNİFATLARI

 

Az

ərbaycan 



Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və 

Patent üzr

ə  Dövlət Komitəsi tərəfindən 

qeydiyyata  alınmış  və  hazırlayan  tərəfindən 

əlaqədar nazirliklərin,  baş  idarələrin  razılığı  ilə 

əyyən fəaliyyət  sferalarında  tətbiqi məcburi 



olan t

əsnifatlardır.  Milli  təsnifatlar təsərrüfat 

f

əaliyyətinin müxtəlif sahələrində 



v

ə 

s



əviyyələrində  məlumatların  müqayisəliliyini, 

f

əaliyyətdə  olan milli təsnifatların  informasiya 



əlaqələrini,  beynəlxalq təsnifatlarla  uyğunluğunu 

t

əmin etmək üçün işlənib hazırlanır. 



Milli t

əsnifatlardan sənədlərin unifikasiya 

olunmuş  formalarında  istifadə  edilir.  Rəsmi 

statistika 

m

əqsədləri  üçün  aşağıdakı  milli 



t

əsnifatlardan istifadə  edilir: iqtisadi fəaliyyət 

növl

əri, məhsul növləri, sənaye məhsulları, 



m

əşğulluq, kənd təsərrüfatı, ovçuluq, balıqçılıq və 

meşə  təsərrüfatı  məhsullarının  statistik,  nəqliyyat 

statistikası  üçün  yük,  bina  və  qurğuların 

funksional t

əyinatı,  iqtisadiyyatın  sektorları, 

dövl

ət idarəetmə  orqanlarının  funksiyaları,  ev 



t

əsərrüfatlarında  şəxsi (fərdi) istehlak məqsədləri 

üçün istifad

ə edilən mal, məhsul və xidmətlər, ev 

t

əsərrüfatlarına 



xidmət göstərən qeyri-

kommersiya t

əşkilatlarının  məqsədlər üzrə, 

m

əqsədlər üzrə  istehsalçıların  xərcləri, dünya 



ölk

ələri, ölçü vahidlərinin, mülkiyyət  formaları, 

t

əşkilati  hüquqi  formalar,  inzibati  ərazi bölgüsü, 



milli t

əhsil, dövlət hakimiyyəti  orqanları  və 

idar

əetmə 


hüquqlu t

əşkilatlar, 

valyutalar 

t

əsnifatları. 



 

AZƏRBAYCANDA 

STATİSTİKANIN 

TƏŞKİLİ

  –  bütövlükd

ə  ölkə,  onun  regionları, 

iqtisadi f

əaliyyət növləri, ərazilər və s. üzrə sosial-

iqtisadi v

əziyyətə  dair statistik məlumatların 

daima  toplanması,  işlənməsi və  təhlili 

v

əzifələrinin həllinə  tabe  edilmişdir.  Bu 



m

əlumatlar ölkə  Prezidentinə, Azərbaycan 



 

44 


Respublikasının hökumətinə, Milli Məclisə, icra 

orqanlarına,  ictimai  və  beynəlxalq təşkilatlara  və 

dig

ər istifadəçilərə  təqdim edilir. Qeyd olunan 



işlər kompleksi rəsmi statistika sistemi orqanları – 

Az

ərbaycan  Respublikasının  Dövlət Statistika 



Komit

əsi,  Naxçıvan  Muxtar  Respublikasının 

Dövl

ət Statistika Komitəsi və  onların  yerli 



orqanları  vasitəsi ilə  həyata keçirilir. Ölkənin 

statistika orqanları sisteminin işinin mütəşəkkil və 

s

əmərəli təşkili üçün Azərbaycan Respublikasının 



Dövl

ət Statistika Komitəsi məlumatların tamlığını 

v

ə 

düzgünlüyünü t



əmin edən 

statistik 

göst

əricilərin  hesablanmasının,  məlumatların 

toplanmasının 

və 

işlənməsinin elmi 



əsaslandırılmış metodologiyasını işləyib hazırlayır 

ki, bu da ölk

ədə rəsmi statistika standartları hesab 

edilir. Dövl

ət Statistika Komitəsi ölkənin sosial-

iqtisadi  inkişafını  dünya  birliyi  ilə  müqayisə 

etm

ək və lazımi göstəriciləri təhlil etmək məqsədi 



il

ə  öz  işində  BMT-nin  statistika  orqanlarının 

tövsiy

ələrindən istifadə edir.  



Statistikanın  təşkili  problemlərinin həllində, 

statistikad

a  islahatların  aparılmasında  mərkəzi 

element Milli Hesablar Sisteminin t

ətbiqinin də 

daxil  olduğu,  respublika  hökumətinin 8 dekabr 

1992-

ci  il  tarixli,  653  saylı  qərarı  ilə  təsdiq 



edilmiş  Azərbaycan  Respublikasında  beynəlxalq 

praktikada q

əbul  edilmiş  uçot  və  statistika 

sistemin


ə  keçilməsi və  ölkə  Prezidentinin 20 

avqust 1998-ci il tarixli, 20 fevral 2003-cü il 

tarixli v

ə  26 dekabr 2007-ci il tarixli Fərmanları 

il

ə  təsdiq  edilmiş  “1998-2002-ci illərdə 



Az

ərbaycan  Respublikasının  dövlət statistika 

sistemind

ə islahatların aparılmasına dair”, “2003-

2007-ci ill

ərdə Azərbaycan Respublikasında rəsmi 

statistikanın  təkmilləşdirilməsinə  dair” və  “2008-

2012-ci ill

ərdə Azərbaycan Respublikasında rəsmi 

statistikanın  təkmilləşdirilməsinə  dair”  dövlət 

proqramlarının  böyük  rolu  olmuşdur.  Bu 

proqramların  həyata keçirilməsi Dövlət Statistika 

Komit

əsinin beynəlxalq 



əlaqələrinin və 

əməkdaşlığının  genişlənməsi  şəraitində  həyata 

keçirilmişdir.  Statistika  orqanlarının  statusunun 

d

əyişməsi uçot və statistikanın səviyyəsinin, bazar 



iqt

isadiyyatına  keçidin  mürəkkəb  şəraitində 

müst

əqil sosial-iqtisadi siyasətin 



h

əyata 


keçirilm

əsi və  ölkə  rəhbərliyinin məlumatlarla 

t

əmin edilməsinin əsas şərti olmuşdur.  



Bu  proqramların  həyata keçirilməsi ilə  statistika 

sisteminin bütün s

əviyyələrdə  gücləndirilməsi, 

t

əşkilati və metodoloji əsasların yaxşılaşdırılması, 



statistik m

əlumatların 

obyektivliyinin 

yüks


əldilməsi təmin 

edilmişdir. 

Ölkə 

iqtisadiyyatında  baş  vermiş  sosial-iqtisadi 



prosesl

ərin müxtəlif istiqamətlərdə  inkişafını 

nisb

ətən  dolğun  ifadə  edən milli hesablar 



sah

əsində  mühüm  hesablamaların  aparılması, 

ÜDM-in h

əcminin 


dinamikasının 

qiym


ətləndirilməsi, qiymət statistikası, məşğulluq, 

işçi  qüvvəsi və  əhalinin həyat səviyyəsinə  dair 

statistik göst

əricilərin tərkibi 

əyyənləşdirilmişdir.  



Statistik

a orqanlarının təşkilati vahidliyinin təmin 

olunmasında, 

məlumatların 

toplanmasında, 

onların  işlənməsində, iqtisadi təhlilində,  lazımi 

informasiyanın  dövlət və  yerli icraedici hökumət 

orqanlarına  təqdim edilməsində  statistik (illik) 

işlər proqramları əhəmiyyətli rol oynayır.  

Kütl


əvi hadisələrin öyrənilməsini, dövlət statistika 

orqanları ilə yanaşı, alınması və metodologiyasını 

Dövl

ət Statistika Komitəsi ilə  razılaşmaqla  digər 



nazirlik v

ə  baş  idarələr də  (Mərkəzi  Bank,  DİN, 

S

əhiyyə Nazirliyi və s.) həyata keçirirlər. 



 

AZƏRBAYCANIN 

ƏMTƏƏLƏRİ

 

– 



Az

ərbaycanda istehsal olunan və  ya Azərbaycan 

ərazisində  sərbəst dövriyyəyə  buraxılan  mallardır 

(

əmtəələrdir). 



 

AZUŞAQLI  AİLƏ

  -  demoqrafiyada 

aşağı 


doğum  səviyyəsinin  ümumi  xarakteristikasıdır. 

Reproduktiv dövrün 

sonuna 


bir 

n

əslin 

qadınlarında  kiçik  sayda  doğum  kimi  başa 

düşülür.  Həmişə  orta, yaxud tipik (nümunəvi) 

doğum  sayı  nəzərdə  tutulur, çünki nəsildə  həm 

uşaqsız,  həm də  çox  doğan  analar  var.  Ailənin 

azuşaqlılığını  müəyyən edən  doğum  sayı 

subyektiv qiym

ətdən  asılı  olaraq 1-dən 3-dək 

t

ərəddüd edir və  bu,  azuşaqlı  ailə  kateqoriyasını 



qeyri-mü

əyyən  edir.  Azuşaqlı  ailəni ailələrdə  bu 

v

ə  ya digər vaxta sağ  uşaqların  sayı  ilə 



eynil

əşdirmək olmaz. O,  müxtəlif nəsillərdə 

h

əmin vaxta doğum sayından cəmlənir və onların 



h

ər birində 

uşaq 

doğumunun 



m

əhdudlaşdırılmasının  yayılmasından  və  körpə 

ölümünd

ən  asılıdır.  Əhalidə  azuşaqlı  ailələrin 



yayılması, 

ad

ətən 



demoqrafik keçidin 

tamamlanmasını sübut edir. 

 

 

 



 

45

 



 

                                             -B-

 

Bağlanmış müəssisələrin sayı......................48

 

Bağlı (əlaqəli) məhsullar .............................. 48



 

Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft ixrac kəməri ........ 48

 

Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz ixrac kəməri ....... 48



 

Bakı-Tbilisi-Qars-Axalkalaki dəmir          

yolu xətti ...................................................... 48

 

Bal istehsalı .................................................. 48



 

Balans ........................................................... 48

 

Balans dəyəri ................................................ 48



 

Balans metodu .............................................. 49

 

Balans mənfəəti ............................................ 49



 

Balansın tərtib olunma tarixi ........................ 49

 

Balanslaşdırıcı maddə üzrə nəzərə alınan 



yardımlar ...................................................... 49

 

Balıqçılıq təsərrüfatı məhsullarının      



buraxılışı....................................................... 49

 

Bank ............................................................. 49



 

Bank aktivləri ............................................... 49

 

Bank auditi ................................................... 49



 

Bank balansı ................................................. 50

 

Bank balansının saldosu ............................... 50



 

“Bank cənnəti” ............................................. 50

 

Bank kapitalı ................................................ 50



 

Bank konsorsiumu........................................ 50

 

Bank konsorsiumunun krediti ...................... 51



 

Bank sistemi ................................................. 51

 

Bank statistikası ........................................... 51



 

Bankın nizamnamə fondu ............................ 51

 

Bankın ödəmə qabiliyyəti ............................ 51



 

Banklara olan qisamüddətli öhdəliklər ........ 51

 

Banklararası faiz dərəcəsi ............................ 51



 

Bankların riski .............................................. 51

 

Barat veksel .................................................. 51



 

Barter ............................................................ 51

 

Barter sazişi .................................................. 52



 

Baş (yuxarı) bank ......................................... 52

 

Baş dispersiya .............................................. 52



 

Baş məcmu ................................................... 52

 

Baş müəssisə ................................................ 52



 

Baş podratçı.................................................. 52

 

Başa çatdırılmamış tikintilərin 



siyahıyaalınması ........................................... 52

 

Başa çatmamış istehsal................................. 53



 

Başdan-başa müşahidə ................................. 53

 

Başlanmış tikinti .......................................... 53



 

Bayes qiymətləndirilməsi ............................. 53

 

Bayes yanaşması .......................................... 53



 

Bayt .............................................................. 53

 

Baza .............................................................. 54



 

 

 



Baza bank dərəcəsi ...................................... 54

 

Baza dövrü ................................................... 54



 

Baza ili ......................................................... 54

 

Baza qiymət indeksi ..................................... 54



 

Bazar dəyəri ................................................. 54

 

Bazar xidmətləri ........................................... 54



 

Bazar iqtisadiyyatı ....................................... 54

 

Bazar iqtisadiyyatında statistika .................. 55



 

Bazar iqtisadiyyatının inkişafının tələblərinə 

uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikasında 

beynəlxalq təcrübədə qəbul olunmuş uçot və 

statistika sisteminə keçilməsi üçün Dövlət 

Proqramları............. ..................................... 55

 

Bazar istehlakı ............................................. 56 



Bazar istehsalçısı ......................................... 56 

Bazar istehsalı .............................................. 56 

Bazar qiymətləri ilə istehsal üzrə ümumi 

daxili məhsul ................................................ 56 

Bazar qiymətlərində əlavə dəyər ................. 56 

Bazar qiymətlərində ümumi əlavə dəyər ..... 56 

Bazar məhsulu ............................................. 56 

Bazar payı və beynəlmiləlləşdirmə .............. 56 

Bazar statistikasında balans metodu ............ 57 

Bazarın dolğunluğu ...................................... 57 

Bazarın dövriliyi .......................................... 57 

Bazarın fəaliyyətinin təmin olunması üzrə 

ümumi kommersiya fəaliyyəti xidmətlərinin 

göstərilməsi .................................................. 57 

Bazarın iqtisadi fəaliyyətinin səmərəliliyi ... 57 

Bazarın infrastrukturu .................................. 57 

Bazarın inhisarlaşdırılması .......................... 57 

Bazarın konyunkturu ................................... 58 

Bazarın payı və onun beynəlmiləlləşdirilməsi 

üzrə göstəricilər ........................................... 58 

Bazarın payının təhlili .................................. 58 

Bazarın seqmentləşdirilməsi ........................ 58 

Bazarın sosial fəaliyyətinin səmərəliliyi ...... 58 

Bazarın tutumu ............................................. 58 

Bazis ............................................................ 59 

Bazis göstəricilər ......................................... 59 

Bazis qiyməti ............................................... 59 

BBYÖ haqqında təşəbbüs çərçivəsində 

qərarın qəbul edilmə anına və prosesin başa 

çatması anına nail olmuş ölkələrin ümumi 

sayı ............................................................... 59 

BBYÖ haqqında təşəbbüs çərçivəsində borc 

yükünün yüngülləşdirilməsi üzrə öhdəliklər 59 

Bekus-naur normal forması ......................... 59 

Beş yaşadək uşaqlar arasında aşağı çəkililərin 

payı .............................................................. 59 



 

46 


Beş yaşadək uşaqlar arasında ölüm əmsalı .. 60 

Beşinci sinfədək oxuyacaq birinci sinif 

şagirdlərinin sayı .......................................... 60 

Beşlər qrupu ................................................. 60 

“Beta” əmsalı ............................................... 60 

Beyin həmləsi ............................................... 60 

Beynəlxalq Əmək Təşkilatı .......................... 60 

Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı ................ 61 

Beynəlxalq Đnkişaf Birliyi ............................ 61 

Beynəlxalq investisiyalar balansı ................. 61 

Beynəlxalq miqrasiya ................................... 61 

Beynəlxalq müqayisə etmə .......................... 61 

Beynəlxalq müqayisələr ............................... 61 

Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı .......... 62 

Beynəlxalq səviyyədə tövsiyə edilmiş 

vərəmlə mübarizə strategiyası çərçivəsində 

vərəm xəstəliyinə tutulanlarda aparılmış 

diaqnostika və müalicə olunanların sayı ...... 62 

Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı ........ 63 

Beynəlxalq statistika .................................... 63 

Beynəlxalq Statistika Đnstitutu ..................... 63 

Beynəlxalq statistika təşkilatları .................. 63 

Beynəlxalq təsnifatlar .................................. 64 

Beynəlxalq tranzit ........................................ 64 

Beynəlxalq Valyuta Fondu........................... 65 

Beynəlxalq Yenidənqurma və Đnkişaf       

Bankı ............................................................ 65 

Bədbəxt hadisələrdən və xəstəliklərdən 

sığortalanma ................................................. 65 

Bələdiyyə qiymətli kağızları ........................ 65 

Bələdiyyə mülkiyyəti ................................... 65 

Bələdiyyə statistikası.................................... 65 

Bərpa edilmiş məmulatlar ............................ 66 

Bərpa edilmiş torpaqlar ................................ 66 

Bərpa olunan dəyər metodu ......................... 66 

Bərpa olunan və bərpa olunmayan təbii 

ehtiyatlar....................................................... 66 

Bixeviorizm .................................................. 66 

Bilavasitə müşahidə ..................................... 66 

Bilik iqtisadiyyatı ......................................... 66 

Bilik və informasiya ..................................... 66 

Bimetallizm .................................................. 66 

Bina .............................................................. 67 

Bina və avadanlıqlar..................................... 67 

Bina və avadanlıqların istismar xərcləri ....... 67 

Bina və avadanlıqların istismarı ilə əlaqədar 

istehsal xərcləri ............................................ 67 

Binaların istismarından dövriyyə ................. 67 

Binaların tikilməsinə və yenidən qurulmasina 

qoyulan ümumi  investisiyalar ..................... 67 

Binaların və digər daşınmaz mülkiyyətin 

tikintisi və ya yenidən qurulması ................. 68 

Bioloji təbii ehtiyatlar .................................. 68 

Biometrik təhlil ............................................ 68 

Birdəfəlik müşahidə ..................................... 68 

Bir dollarlıq ÜDM-ə enerji sərfi .................. 68 

Bir işçiyə düşən təqvim günləri fondu ......... 68 

Bir kbt müəyyən edilmiş gücdə elektrik 

enerjisinin həcmi .......................................... 69 

Bir kvt. saat elektrik enerjisinə sərf olunan 

yanacağın xüsusi çəkisi ................................ 69 

Bir kv.m istehsal sahəsindən məhsul 

götürülməsi .................................................. 69 

Bir manatlıq tikinti və quraşdırma işlərinə 

çəkilən xərclər .............................................. 69 

Bir mənzildə yaşayanların sayı və ya bir 

adama düşən orta yaşayış sahəsi .................. 69 

Bir neçə maliyyə ili üzrə bölüşdürülən 

xərclərin nəzərdə tutulması .......................... 69 

Bir neçə maliyyə ili üzrə bölüşdürülmüş 

xərclər .......................................................... 69 

Bir səhmin gəlirlilik əmsalı ......................... 70 

Bir valideynli ailə ........................................ 70 

Bir yaşlı uşaqlar arasında qızılcaya qarşı 

peyvənd edilmiş uşaqların payı ................... 70 

Birbaşa əmək sərfi əmsalları ........................ 70 

Birbaşa fond tutumu əmsalları ..................... 70 

Birbaşa xarici investisiya qoyulan      

müəssisə ....................................................... 70 

Birbaşa xarici investisiyalar ......................... 70 

Birbaşa xarici kapital qoyuluşundan yenidən 

investisiyalaşdırılmış gəlirlər ....................... 71 

Birbaşa kreditləşdirmə  ................................ 71 

Birbaşa məsrəflər ......................................... 71 

Birbaşa vergilər ............................................ 71 

Birdəfəlik seçmə .......................................... 71 

Birgə əməliyyatlar ....................................... 71 

Birja ............................................................. 71 

Birja alverçisi ............................................... 71 

Birja dövriyyəsi ........................................... 71 

Birja əmtəəsi ................................................ 71 

Birja fondu ................................................... 72 

Birja hərracı ................................................. 72 

Birja indeksi ................................................. 72 

Birja qiyməti ................................................ 72 

Birja qiymətinin təyin edilməsi ................... 72 

Birja sövdələşmələri .................................... 72 

Birja yığımı .................................................. 72 

Birjalarin açılış qiyməti ............................... 72 

Birjanin ştatı ................................................. 72 

Birjanin üzvü ............................................... 72 

Birləşdirilmiş (inteqrasiya edilmiş) hesabat 72 

Birləşdirilmiş seçmə .................................... 72 

Birləşmə ....................................................... 72 



 

47

Birlik və müəssisələr arasında əməkdaşlıq 



üzrə ticarət əlaqələri haqqında məlumat ...... 72 

Birsektorlu (sahəli) model ............................ 72 

Bisserial korrelyasiya əmsalı ....................... 73 

Bit ................................................................. 73 

Bitkiçilik (əkinçilik) statistikası ................... 73 

Biznes ........................................................... 73 

Biznes statistikası (sahibkarlıq statistikası).. 73 

BMT ərzaq və kənd təsərrüfati təşkilatı ....... 73 

BMT-nin büdcəsi ......................................... 73 

BMT-nin Statistika Fəaliyyətinin 

Əlaqələndirilməsi Komitəsi ......................... 74 

BMT-nin Statistika Komissiyası .................. 74 

Boks-cenkins modeli .................................... 74 

Bonqaarts modeli ......................................... 75 

Borc .............................................................. 75 

Borc əmək .................................................... 75 

Borc faizi ...................................................... 75 

Borca xidmət edilməsinə sərf olunan, mal və 

xidmətlərin ixracından daxilolmaların    

hissəsi ........................................................... 76 

Bortkeviç düzəlişi ........................................ 76 

Boru kəmərinin məhsuldarlığı ..................... 76 

Boş dayanma ................................................ 76 

Boş iş yerlərinin sayı .................................... 76 

Boş torpaq sahələrinə ümumi kapital 

qoyuluşu ....................................................... 77 

Boşaltma məntəqəsi ..................................... 77 

Boşanma ....................................................... 77 

Boşanma cədvəlləri ...................................... 77 

Boşanma əmsalları ....................................... 78 

Bölmə ........................................................... 79 

Bölünmə ....................................................... 79 

Brassın ölüm modeli .................................... 79 

Broker........................................................... 79 

Broker kontoru ............................................. 79 

Bronun ləğv edilmə tarixi ............................ 79 

Brutto çəki .................................................... 79 

Bul cəbri ....................................................... 79 

Buraxılış kompleksi ..................................... 79 

Büdcə ........................................................... 80 

Büdcə gəlirləri .............................................. 80 

Büdcə kəsiri.................................................. 80 

Büdcə sferasında çalışan  işçilərin əməyinin 

ödənilməsi üçün vahid tarif cədvəli ............. 80 

Büdcə təsnifatı.............................................. 80 

Büdcədənkənar fondlar ................................ 80 

Büdcənin gəlir və xərc maddələri ................ 80 

Büdcənin xərcləri ......................................... 80 

Büdcənin profisiti.........................................80 


 

48 


Yüklə 17,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin