39
HUJAYRA HAQIDAGI TA
’
LIMOT
II BO‘LIM
A
F
e
h
G
d
B
A
B-D-E
F
G
H
22- rasm.
Hujayra shakllari:
Nerv hujayrasi;
Epitelial hujayra;
Biriktiruvchi hujayra;
Tuxum hujayra;
Muskul hujayrasi.
shi hisoblanib, organoidlardan farqli ravishda
hujayraning hayot faoliyati
jarayonida goh paydo bo‘lib, goh yo‘q bo‘lib turadi. Qattiq holda uchray-
digan
kiritmalar
granulalar
, suyuq holdagisi esa
vakuolalar
deb ataladi.
Moddalar almashinuvi natijasida hujayrada yana bir qator mahsulotlar:
sekretsiya qiluv chi
hujayralarda oqsil granulalari, pigmentlar yoki zaxira
ozu qa moddalar — gliko gen donachalari, yog‘ tomchilari uchraydi. Hujayra
membranali tuzilishga asoslangan.
Bunga ko‘ra hujayra bir xil tuzilishga
ega membranalardan tashkil
topgan. Bu membranalar ikki qavat lipidlar dan iborat,
ularning ichki va
tashqi tomonidan oqsil molekulalari har xil chuqurlikka botib kirgan.
Tashqi sitoplazmatik membrana barcha hujayralarda uchraydi. U hujayra
sitoplazmasini tashqi muhitdan ajratib turadi. Tirik hujayraning yuza qismi
to‘xtovsiz harakatda, unda qavariq va botiqlar paydo bo‘ladi, to‘lqinsimon
teb ranma
harakat vujudga keladi, doimo u orqali makromolekulalar