Abduramanov xamid xudaybergenovich mehnat resurslarini boshqarish

Xodimning mehnat shartlarini o„zgartirish huquqi 
mehnat to‗g‗risidagi 
qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda nazarda tutilgan hollarda, xodim ish 
beruvchidan mehnat shartlarini o‗zgartirishni talab qilishga haqlidir. 
Xodimning mehnat shartlarini o‗zgartirish haqidagi arizasi berilgan kundan 
e‘tiboran uch kundan kechiktirmay ish beruvchi tomonidan ko‗rib chiqilishi lozim. 
Xodimning mehnat shartlarini o‗zgartirish haqidagi talablari rad etilgan 
taqdirda, ish beruvchi unga rad etishning sababini ma‘lum qilishi kerak. Xodimga 
uning talablarini rad etish sabablarini ma‘lum qilmaslik, xodimning mehnat 
shartlarini o‗zgartirish rad etilganligi xususida shikoyat qilishi uchun to‗siq bo‗la 
olmaydi. 
Mehnat shartnomasida shartlashib olinmagan ish joyini o‗zgartirish mehnat 
shartlarini o‗zgartirish deb hisoblanmaydi va bu haqda xodim bilan kelishish talab 
qilinmaydi. 
Boshqa doimiy ishga o‗tkazishga (xodimning mehnat vazifalarini 
o‗zgartirishga) – unga boshqa mutaxassislik, malaka, lavozimga oid ishni 
topshirishga faqat uning roziligi bilan yo‗l qo‗yilishi mumkin. 
Agar obyektiv sabablarga ko‗ra mehnat shartnomasida belgilab qo‗yilgan 
mehnat vazifasi doirasida ishni davom ettirish mumkin bo‗lmasa, ish beruvchi 
xodimga mutaxassisligi va malakasiga muvofiq keladigan ishni (xodim 
bajarayotgan ishiga yoki egallab turgan lavozimiga nomuvofiq bo‗lsa, 
mutaxassisligi bo‗yicha birmuncha kam malaka talab etiladigan boshqa ishni), 
bunday ish bo‗lmagan taqdirda esa, –.korxonada mavjud bo‗lgan boshqa ishni 
taklif etishi shart. Xodim boshqa ishga o‗tishdan bosh tortgan yoki korxonada unga 
muvofiq keladigan ish bo‗lmagan taqdirda, mehnat shartnomasi umumiy asoslarda 
bekor qilinishi mumkin. 
Xodim bilan ish beruvchi o‗rtasidagi kelishuv bo‗yicha vaqtincha boshqa 
ishga o‗tkazishga yo‗l qo‗yiladi. 
Boshqa ishga o‗tkazish muddati tugagach, ish beruvchi xodimga uning 
avvalgi ishini berishi shart. 

---

245 
Xodimning vaqtincha boshqa ishga o‗tkazish haqidagi iltimosi, agar bu 
iltimos uzrli sabablar tufayli kelib chiqqan va bunday ish korxonada mavjud 
bo‗lsa, ish beruvchi tomonidan qanoatlantirilishi kerak. 
Vaqtincha boshqa ishga o‗tkazish uchun uzrli sabablar ro‗yxati, shuningdek, 
boshqa ishga o‗tkazilganda mehnatga haq to‗lash tartibi jamoa shartnomasida 
belgilab qo‗yilishi mumkin. Agar bunday shartnoma tuzilmagan bo‗lsa, – ish 
beruvchi tomonidan xodimlarning vakillik organi bilan kelishib belgilanadi. 
Xodimlarning sog‗ligi holatiga ko‗ra vaqtincha yengilroq yoki noqulay ishlab 
chiqarish omillarining ta‘siridan xoli bo‗lgan ishga o‗tkazish, shuningdek, 
homilador ayollarni va ikki yoshga to‗lmagan bolasi bor ayollarni vaqtincha ana 
shunday ishga o‗tkazish amaldagi qonunchilikda ko‗zda tutilgan tartibda amalga 
oshiriladi. 
Ishlab chiqarish zaruriyati yoki bekor turib qolinish munosabati bilan xodimni 
uning roziligisiz vaqtincha boshqa ishga o‗tkazishga yo‗l qo‗yiladi. Bunday holda 
xodim sog‗ligiga to‗g‗ri kelmaydigan boshqa ishga o‗tkazilishi mumkin emas. 
Xodim vaqtincha boshqa ishga o‗tkazilgan davrda unga bajarayotgan ishiga 
qarab, lekin avvalgi o‗rtacha ish haqidan kam bo‗lmagan miqdorda ish haqi 
to‗lanadi. 
Boshqa ishga o‗tkazish muddatining chegarasi, mehnatga to‗lanadigan 
haqning aniq miqdorlari, shuningdek, ishlab chiqarish zaruriyati deb 
hisoblanadigan holatlar jamoa shartnomasida ko‗rsatiladi, agar u tuzilmagan 
bo‗lsa, – ish beruvchi tomonidan xodimlarning vakillik organi bilan kelishib 
belgilanadi. 
Doimiy boshqa ishga o‗tkazish ish beruvchining buyrug‗i bilan 
rasmiylashtiriladi. Boshqa doimiy ishga o‗tkazish haqida buyruq chiqarish uchun 
xodim bilan tuzilgan mehnat shartnomasiga kiritilgan o‗zgarishlar asos bo‗ladi. 
Doimiy boshqa ishga o‗tkazish haqidagi buyruq mehnat shartnomasiga 
kiritilgan o‗zgarishlarning mazmuniga to‗la muvofiq holda chiqariladi va xodimga 
ma‘lum qilinib, tilxat olinadi. 

---

246 
Vaqtincha boshqa ishga o‗tkazish uning muddati ko‗rsatilgan holda buyruq 
bilan rasmiylashtiriladi. 
Mehnat shartnomasi taraflarining kelishuviga binoan hamda xodimning 
tashabbusi bilan vaqtincha boshqa ishga o‗tkazish haqida buyruq chiqarish uchun 
uning arizasi, homilador ayollarni va ikki yoshga to‗lmagan bolasi bor ayollarni 
vaqtincha boshqa ishga o‗tkazish haqida buyruq chiqarish uchun esa, – ularning 
arizasi va tibbiy xulosa asos bo‗ladi. 
Xodimni ish beruvchining tashabbusi bilan vaqtincha boshqa ishga o‗tkazish 
haqida buyruq chiqarish uchun ishlab chiqarish zaruriyati yoki ishda bekor turib 
qolish vaqtining mavjudligi asos bo‗ladi. 
Vaqtincha boshqa ishga o‗tkazishlar mehnat shartnomasida aks ettirilmaydi. 
Mehnat shartlarini o‗zgartirish, shuningdek, ish joyini o‗zgartirish ish 
beruvchining buyrug‗i bilan rasmiylashtiriladi. Mehnat shartnomasida nazarda 
tutilgan mehnat shartlarini o‗zgartirish haqida buyruq chiqarish uchun xodim bilan 
tuzilgan mehnat shartnomasiga kiritilgan o‗zgartishlar asos bo‗ladi. 
Mehnat shartnomasida muayyan ish joyi aniq ko‗rsatib qo‗yilgan hollarda, ish 
joyini o‗zgartirish haqida buyruq chiqarish uchun xodim bilan tuzilgan mehat 
shartnomasiga kiritilgan o‗zgartishlar asos bo‗ladi.