Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti


Dialog hám onıń irkilis belgileri



Yüklə 0,6 Mb.
səhifə205/248
tarix02.12.2022
ölçüsü0,6 Mb.
#71983
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   248
Abituriyentler ush n Qaraqalpaq tili p ninen qollanba quwat Jare

Dialog hám onıń irkilis belgileri
Eki yamasa birneshe adamnıń sóylesiwi dialog dep ataladı. Dialoglar gáp túrinde beriledi. Dialogtaǵı hárbir adamnıń soraw-juwap túrindegi gápi replika dep ataladı. Dialogta aytılǵan hárbir adamnıń gápi jańa joldam baslanıp jazıladı da, aldınan sızıqsha qoyıladı. Soraw-juwap túrindegi gáplerden keyin aytılıw maqsetine qaray noqat, soraw, úndew belgileri qoyıladı. Eger dialoglar tuwra gáp bolıp kelse, tuwra gápke qatnaslı irilis belgiler qoyıladı. Mısalı:

  • Aysholpan, Joldastı qorqıtıp alarmız, júr kettik.

  • Erte emes pe?

  • Aeroportqa jayaw jetemen degenshe kóp waqıt ótedi.

  • Júr endi.

  • Jaqsı baramız? – dedi joldas.

Citata hám onıń irilis belgileri
Sóylewshiniń óz pikirin tastıyıqlaw ushın basqanıń sózi ya miynetin ózgerissiz, sózbe-sóz alınǵan gáplerge citata delinedi. Citata birde tolıq gáp túrinde, birde avtor gápiniń ishinde tolıq túrinde berilmey, qısaqartılıp qollanıladı. Eger de citata gáp túrinde tolıq berilse, onda ol tuwra gáp sıyaqlı, avtor gápi menen birge qollanıladı. Bunday citatalardıń irkilis belgileri tuwra gáptiń irkilis belgileri menen birdey boladı. Mısalı: Orıs sınshısı V.G. Belinskiy bılay dep jazǵan edi: “Ádebiyat óz xalqınıń turmısınıń kórinisi, al ádebiyat tariyxı xalıq tariyxı menen tıǵız baylanısqan”.
Citata avtor gápiniń ishinde onıń bir bólegi retinde keltirilse, onda ol tırnaqshaǵa alınıp kishi háripten baslanıp jazıladı. Mısalı: Ájiniyaz Qosıbay ulı óz zamanlaslarınan “watanshılıǵı menen gumanistligi mene, shayırlıq mádeniyatındaǵı oqımıslılıq belgileri arqalı ajıralıp turadı”. Berdaqtıń shıǵarmalarında “xalıqtıń ayanıshlı ómiri” shın mánisinde ádil súwretlenedi.
Eger de citata tolıq berilmey qısqartılıp alınsa, onda qısqartılǵan orınǵa kóp noqat qoyıladı. Mısalı: “Berdaq demokrat shayır sıpatında óz dáwiriniń waqıyaları menen jámiyatlik qatnasın aldıńǵı kóz qarastan bahalaydı...” – dedi akademik M.Nurmuxammedov. (“Berdaq haqqında sóz”).
Citata, kóbinese ilimiy miynetlerde, lekciya hám bayanatlarda qollanıladı. Qosıq úzindileri citata retinde keltirilse, tırnaqshaǵa alınbay jazıladı. Mısalı: Berdaq óziniń atqalı bir qosıǵında:

Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   248




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin