– to‘liq buxgalterlik hisobidan chiqarilgan, hech qayerda
hisobga olinmaydigan ho‘jalik-moliya operatsiyalari. Bunday
operatsiyalarni huquqiy jihatdan ro‘yxatga olingan va umuman
ro‘yxatga olinmagan korxonalar tomonidan amalga oshiriladi;
– qisman yashirilgan operatsiyalar. Bunda korxonalar
tomonidan amalga oshirilgan operatsiyalarning bir qismi, ya’ni
olingan daromadning bir qismi buxgalteriya hisobga olinmaydi,
soliqqa tortishdan yashiriladi.
Xufyona iqtisodiyot amaldagi qonunchilikka zid kelishi yoki zid
kelmasligi nuqtai nazaridan kriminal, jinoiy yoki kuzatilmagan
xufyona iqtisodiyot sektorlariga ajratiladi. Kriminal, ya’ni jinoiy,
qora xufyona iqtisodiyotda umuman iqtisodiy faoliyat yashiriladi.
Kuzatilmagan, norasmiy iqtisodiyot sektorida sarf xarajat yoki
daromad yashiriladi yoki umuman hisobga olinmaydi
13
.
Xufyona faoliyatning turlarini farqlashning uch mezonidan
foydalaniladi: ularni “oq” (“birinchi”, rasmiy) iqtisodiyot bilan
bog‘liqligi, hamda iqtisodiy faoliyatning sub’ektlari va ob’ektlari.
Shu nuqtai nazardan yashirin iqtisodiyotni uch sektor (soha)ga
ajratish mumkin (1.2.1-jadval):
•
“ikkinchi” (“oq yoqalilar”);
•
“kul rang” (“norasmiy”);
•
“qora” (“maxfiy”) yashirin iqtisodiyot.
Dostları ilə paylaş: