6. İşgüzar kommunikasiya qurmaq səriştəsi.
Müasir iş adamı işgüzar ünsiyyət qabiliyyətini inkişaf etdirmək üçün
kommunikativ səriştəyə kifayət qədər yiyələnməlidir. Onun iki növü
var:
1.Ünsiyyət prosesində birbaşa sınaq və səhv yolla əldə edilən
biliklər. Bu cür biliklər vacib olsa da, kifayət deyil.
2.Təcrübədə əldə edilən biliklər. Bu halda işgüzar kommunikasiya
qabiliyyəti, səriştəsi, səviyyəsi, bacarığı yüksək səviyyədə olur.
İşgüzar kommunikasiyanın vəziyyəti və formaları çeşidli olduğu
üçün onların bütün əlamətlərini sadalamaq çətindir. Əsas əlamətləri
bunlardır:
– Ünsiyyət vəziyyətini və ünsiyyət mövzusunu dərindən
anlamaq;
– Mesaj ötürmək və qəbul etmək;
– Tərəfdaşın niyyətini başa düşmək;
– Neqativ effektləri neytrallaşdırmaq;
– Sosial davranışın mənfi təsirlərini müəyyən etmək və
zərərsizləşdirmək;
– İşgüzar kommunikasiyada adekvat özünütəqdimatı nəzərə
almaq;
– Tərəfdaşla qarşılıqlı əlaqəni təşkil etmək;
– İşgüzar kommunikasiyada başqa dillərdə ötürülən zidd
məzmunlu mesajların qarşısını almaq və s.
Beləliklə, ünsiyyət səriştəsinin formalaşması üçün müvafiq biliklərə
yiyələnmək, bacarığı, qabiliyyəti inkişaf etdirmək, özünü şəxsiyyət
kimi formalaşdırmaq lazımdır.
7. İşgüzar kommunikasiyanın sosial əsasları.
Kommunikasiya mütəxəssislərin peşə səriştəsinin ən mühüm tərkib
hissəsidir. Tərəfdaşları ilə işgüzar söhbətlər aparmaq, ünsiyyət
mədəniyyətini formalaşdırmaq olduqca vacibdir, bu onlara gələcəkdə
işgüzar kommunikasiyanın daha effektiv üsulları ilə peşəkar
fəaliyyətlərini davam etdirməyə imkan verəcək. Bunun üçün işgüzar
kommunikasiyanın əsas kateqoriya və anlayışlarını, nəzəri əsaslarını,
növ və vasitələrini, struktur prinsiplərini və s. nəzərə almaq lazımdır.
İşgüzar kommunikasiyanın sosial əsasları, meydana gəlməsi və
inkişafı insanların fəaliyyəti ilə bağlıdır, birgə həyata keçirilən bir işin
müvafiq məsələlərinin həlli müəyyən sayda insanların qarşılıqlı
əlaqəsini nəzərdə tutur. Bu, ünsiyyət vasitəsilə həyata keçirilir, işgüzar
ünsiyyət və kommunikasiya insanların fəaliyyətindən törəyir və onun
qədər universal və çoxçeşidlidir; fəaliyyətin bütün sahələrində:
biznesdə, siyasətdə, mədəniyyətdə, təhsildə, yaxud sıravi
əməkdaşlıqdan başlayaraq ən yuxarı səviyyələrdə meydana gəlir –
sosial istiqamət həyati əhəmiyyət daşıyır. İşgüzar kommunikasiya real
təzahür kimi insanların müvafiq ictimai münasibətlərində həyata
keçir, əsas əlaməti bütün sosial şərtləndirilmiş sahədə xüsusiyyətlərini
qoruyub saxlamaqdır.
Cəmiyyətin formalaşması və inkişafında işgüzar kommunikasiyanın
mühüm əhəmiyyəti vardır. Kommunikasiya şəxsiyyətin təşəkkül
vasitəsi, normal inkişafının, mənəvi, fiziki sağlamlığının vacib şərti,
digər insanları və özünü dərketmə vasitəsidir. Yalnız insan nitqə
malikdir və şəxsiyyət kimi ünsiyyətdən kənar formalaşa bilməz;
işgüzar kommunikasiya hər hansı bir insan cəmiyyətinin mövcudluğu
üçün şəxsiyyətlər, qruplar və birliklər arasında ünsiyyət əsasında
meydana gələn və fəaliyyət göstərən əsas amil, sosiumun ən əsas
ehtiyacıdır.
|