Al-lulu vəl-mərcan
Libas Və S. Saxtakarlıq Etməyin Və Olmayan Bir Şeylə
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yərhəmukəllah
- “Ey iman gətirənlər! Sizə: "Məclislərdə yer verin!"– deyildikdə yer verin ki, Allah da sizə geniş yer
- Əcnəbi Bir Qadın Yolda Götürülmədiyi Zaman Onu Heyvanın Tərkinə Mindirməyin Caiz Olması
|
Özünü Doymuş Göstərməyin Qadağan Olması
1379. Əsma rəvayət edir ki, (bir dəfə) biq qadın (Peyğəmbərə ) dedi: “Ya Rəsulullah, mənim günüm 111
vardır. Əgər mən ərimin mənə vermədiyi bir şeyi (guya) mənə verdiyini danışsam günah qazanarammı?”. Peyğəmbər: “Əslində, əldə etmədiyi bir şeyi əldə etdiyini bildirən kimsə iki ədəd böhtan libası 112
geymiş adama bənzəyir.” (Buxari 5219, Muslim 5705, 5706, 2130/127)
111 Günü - birinci arvadın üstünə alınan ikinci, üçüncü və ya dördüncü arvad. 112 Birisi bir başqasından borca iki qiymətli paltar alıb geyir ki, zahiri görünüşü ilə insanları aldadıb onları inandıra bilsin.
617
Ədəb Kitabı
618
Müstəhəb Olan Adların Bəyanı
1380. Ənəs rəvayət edir ki, bir nəfər Bəqidə səsləyərək: “Yə Əbul Qasim!” dedi. Peyğəmbər ona tərəf çönüb baxdıqda o, dedi: “Mən səni qəsd etmirdim” dedi. Peyğəmbər: “Mənim adımla ad qoyunuz, lakin kunyəmlə kunyələnməyin” deyə buyurdu. (Buxari 2121, 3537, Muslim 5715, 2133/6)
1381. Cabir İbn Abdullah əl-Ənsari demişdir: “Bizlərdən birinin oğlu oldu və o, uşağa Qasım adını verdi. Ənsar (ona) dedi: “Biz səni Əbul Qasım deyib çağırmayacaq və sənə gözün aydın olsun da deməyəcəyik.” Onda həmin adam Peyğəmbərin yanına gəlib dedi: “Ya Rəsulullah, mənim oğlum oldu və mən ona Qasım adını verdim. Lakin Ənsar (mənə) dedi ki: “Biz səni Əbul Qasım deyib çağırmayacaq və sənə gözün aydın olsun da deməyəcəyik.” Peyğəmbər: “Ənsar düz iş görmüşdür. (Özünüzə) mənim adımı qoya bilərsiniz, lakin kunyamı qoymayın. Çünki Qasım ancaq mənəm!”. (Buxari 3115, Muslim 5717, 2133/7)
1382. Cabir rəvayət edir ki, bizlərdən Ənsardan birinin oğlu olduğu zaman adını Qasım qpyardılar. Biz səni Əbul Qasım deyə çağırmadıq. Bu xəbər Peyğəmbərə xəbər verildi. Peyğəmbər: “Sən oğluna AbdurRahman çağır” deyə buyurdu. (Buxari 6186, Muslim 5718, 2133)
619 1383. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Əbul Qasim buyurdu: “Mənim ismimi övladlarınıza isim olaraq verin, lakin kunyəmlə kunyələnməyin”. (Buxari 6188, Muslim 5720, 2134/8)
1384. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Zeynəbin adı Bərra idi. Ona: “Sən özünü təmizə çıxardırsan” deyildi, sonra Peyğəmbər ona Zeynəb adını verdi. (Buxari 6192, Muslim 5731, 2141/17)
Olması
1385. Əbu Hureyrə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Allah qatında ən alçaq isim Məlikul Əmlək ismi ilə (adlanan kimsədir)”. (Buxari 6206, Muslim 5735, 2143/21)
Qoymaq Və Bunu Etmək Üçün Saleh Bir Kimsəyə Aparmağın Müstəhəb Olması, Doğulduğu Gün Adının Qoyulması, Abdullah, İbrahim Və S. Peyğəmbərlərin Adlarının Qoyulmasının Müstəhəb Olması
620
1386. Ənəs İbn Malik rəvayət edir ki, Əbu Təlhənın oğlu xəstə idi. Əbu Talha bir dəfə (səfərə) getdiyi vaxt oğlu vəfat etdi. O qayıtdıqda: “Uşaq nə etdi? Necədi?” deyə zövcəsindən xəbər aldı. Ummu Süleym: “Əvvəlkindən daha sakitdir! (yaxşıdır)” dedi və onun qabağına şam yeməyini qoydu. O, şam yeməyini yedikdən sonra qadınla yaxınlıq etdi. Bundan sonra qadın: “Uşağı dəfn edin!” dedi. Səhər açıldıqda isə Əbu Təlhə Peyğəmbərin yanına gəldi. Ona bunu xəbər verdi. Peyğəmbər: “Bu gecə yaxınlıq etmisinizmi?” deyə buyurdu. O: “Bəli!” deyə cavab verdi. Peyğəmbər: “Allahım, onlara bərəkət ver!” deyə buyurdu. O bir oğlan uşağı doğdu. Əbu Təlhə mənə onu Peyğəmbərin yanına aparmağı istədi. Onu Peyğəmbərin yanına gətirdim. Onunla birgə bir neçə quru xurma göndərdi. Peyğəmbər onu götürdü və: “Onunla bərabər bir şey varmı?” deyə soruşdu. Onlar: “Bəli, quru xurma!” deyə cavab verdilər. Peyğəmbər onu ağzında çeynədi və sonra çıxararaq uşağın ağzına qoydu. Onu təhnik etdi və adını Abdullah qoydu”. (Buxari 5470, Muslim 5737, 2144/23)
1387. Əbu Musa demişdir: “Mənim uşağım olduqda mən onu Peyğəmbərin yanına gətirdim. Peyğəmbər uşağa İbrahim adını verdi, xurmanı ağzında əzib körpənin ağzına qoydu, onun üçün xeyir-bərəkət dilədi və onu mənə qaytardı.” (Bu uşaq) Əbu Musanın yaşca ən böyük övladı idi. (Buxari 5467, 6198, Muslim 5739, 2145/24)
621 1388. Əsma (Bint Əbu Bəkr) Abdullah İbn Zubeyrə hamilə olduğu vaxtı (xatırlayıb) demişdir: “Mən hamiləliyin son ayında (Məkkədən) çıxıb Mədinəyə gəldim və Qubada qonaq qaldım. Elə orada da övladımı dünyaya gətirdim. Sonra uşağı Peyğəmbərin yanına gətirdim və onu Peyğəmbərin qucağına qoydum. Peyğəmbər bir xurma gətizdirdi, sonra onu ağzında əzdi və (bu əzməni) uşağın ağzına qoydu. Beləliklə də, bu körpənin mədəsinə gedən ilk şey, Peyğəmbərin ağız suyu oldu. Sonra Peyğəmbər xurma əziyini körpənin damağına sürtdü və onun üçün dua edib Allahdan xeyir- bərəkət dilədi. Beləcə o, İslamda (Mədinədə) doğulmuş ilk körpə oldu.” (Buxari 3909, 5469, Muslim 5741, 2146/26)
1389. Səhl İbn Sad rəvayət edir ki, Munzir İbn Useyd doğulduğu zaman onu Peyğəmbərin yanına gətirdilər. Peyğəmbər onu qucağına götürdü. Əbu Useyd də yanında oturmuşdu. Peyğəmbər önündə olan bir işlə məşğul oldu. Əbu Useydə oğlunu götürməyi əmr etdi və uşağı Peyğəmbərin qucağından götürərək evə qayıtdılar. Peyğəmbər özünə gəldikdə: “Uşaq haradadır?” deyə soruşdu. Əbu Useyd: “Onu evə apardıq, ey Allahın Elçisi” dedi. Peyğəmbər: “Onun adı nədir?” deyə soruşdu. O: “Filankəs, ey Allahın Elçisi!” deyə cavab verdikdə, Peyğəmbər: “Xeyr! Onun adı əl-Munzirdir!” deyə buyurdu və o gün adını Munzir qoydu. (Buxari 6191, Muslim 5745, 2149/29)
1390. Ənəs İbn Malik rəvayət edir ki, Peyğəmbər insanların ən əxlaqlısı idi. Mənim bir qardaşım vardı, adı Əbu Umeyr idi (Ravi: “Zənnimcə o, belə dedi”) süddən yeni ayrılmışdı. Peyğəmbər (Ummu Suleymin yanına) gəldiyi vaxt onu gördükdə, belə deyərdi: “Ey Əbu Umeyr, Nuğeyrə nə etdin?” deyə buyurdu. Nuğeyr qardaşımın oynadığı kiçik quş idi. Peyğəmbər bizim evimizdə ikən namaz vaxtı gəldikdə həmən əmr edər ayaq altında olan xalça təmizlənər və üzərinə su səpilərdi. Sonra biz də arxasında dayanaraq O bizə namaz qılırardı”. (Buxari 6203, Muslim 5747, 2150/30)
622
1391. Əbu Səid əl-Xudri rəvayət edir ki, mən Ənsardan ibarət bir məclisdə idim. Bu an Əbu Musa həyacan içərisində (sanki bir şeydən qorxmu) olaraq gəldi. (Ömər məni çağırmışdı). Mən Ömərin yanına girmək üçün üç dəfə izn istədim, mənə izn verilmədiyi üçün geri döndüm. Ömər: “Sən bizim yanımıza nə üçün gəlmədin?” dedi. Mən: “Sənin yanına girmək üçün üç dəfə izn istədim, izn verilmədii üçün geri döndüm” dedim. Çünki Peyğəmbər: “Sizdən biri üçn dəfə izn istədiyi zaman ona izn verilməzsə həmən geri dönsün” deyə buyurdu. Ömər: “Vallahi, bu hədisə görə dəlil gətirəcəksən” dedi. Sizlərdən kimsə bunu Peyğəmbərdən eşidibmi?” dedim. Ubey İbn Kəb: “Vallahi səninlə bərabər qövmün ən kiçiyi belə bunu eşitmişdir” dedi və: “Mən qövmün ən kiçiyi idim. Əbu Musa ilə bərabər qalxıb getdim və Ömərə Peyğəmbərin söylədiyini xəbər verdim”. (Buxari 6245, Muslim 5753, 2153/34)
1392. Cabir deyir ki, (bir dəfə) mən atamın borcuna dair (məsləhət almaq üçün) Peyğəmbərin yanına gəlib qapını döydüm. O soruşdu: “Kimdir o?” Dedim: “Mənəm.” O, narazı qalmış halda: “Mənəm, mənəm! 113 ” dedi.” (əBuxari 6250, Muslim 5763, 2155/39)
113 Qapını döyən adamdan onun kim olduğu soruşularsa, o, müəmmalı şəkildə cavab verməməli və kim olduğunu hökmən bildirməlidir.
623
1393. Səhl İbn Səd rəvayət edir ki, bir nəfər Peyğəmbər qapısındakı dəlikdən içəri baxdı. Peyğəmbər yanında başını daradığı darağı vardır. Peyğəmbər: «Əgər mənə baxdığını bilsəydim bunu gözünə soxardım (Başqa rəvayətdə: Bədəvi çubuğu gördükdə geri çəkilir. Peyğəmbər: «Əgər çəkilməsəydin gözünü çıxardardım)”. Peyğəmbər: “İzn istəmək yalnız gözə görə qanun edilmişdir” deyə buyurdu. (Buxari 6901, Muslim 5764, 2156/40)
1394. Ənəs İbn Məlik rəvayət edir ki, bir nəfər Peyğəmbərin çadırlarının birindən içəriyə uzanıb badı. Peyğəmbər ox kimi dəmirlə ona tərəf uzatdı. Ənəs: “Peyğəmbər sankı o, adama batırmaq üçün onun görmədiyi tərəfdən yaxınlaşırdı” dedi. (Buxari 6242, Muslim 5767, 2157/42)
1395. Əbu Hureyra demişdir: “Mən Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “Əgər bir adam sənin iznin olmadan sənin evinə boylansa, sən də daş atıb onun gözünü çıxartsan, (buna görə) sənə günah yazılmaz”. (Buxari 6888, Muslim 5769, 2158/44)
624
Salam Kitabı
625
Sayda Olanları Salamlayır
1396. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Minik üstə olan kəs piyadaya, piyada oturana və az sayda olan toplum çox sayda olanlara salam verməlidir.” (Buxari 6232, 6233, Muslim 5772, 2160/1)
Də Salamı Qaytarmaqdır
1397. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Müslmanın digər müsəlman üzərində oln haqqı beşdir: “Salamını qaytarmaq, xəstələndiyi zaman ziyarət etmək, cənazəsində iştirak etmək, dəvətinə icabət etmək, asqıdığı zaman Yərhəmukəllah – demək”. (Buxari 1240, Muslim 5776, 2162/4)
1398. Ənəs rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Kitab əhli sizə salam verdiyi zaman (ona qarşılıq olaraq) “Va Aleykum” deyin. (Buxari 6258, 6926, Muslim 5780, 2163/6)
626
1399. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Yəhudilər sizə salam verdikləri zaman onlardan biri “əs-Səmu Aleykə” deyərlər (ona qarşılıq olaraq) “Va Aleykə” deyin. (Buxari 6257, Muslim 5782, 2164/8)
1400. Aişə rəvayət edir ki, (bir gün) Peyğəmbər “Yəhudilərdən bir neçə insan Peyğəmbərə salam verərək: “Əs-Səmu Əleykum” (sizə ölüm olsun) dedi. Aişə: “Mən bu sözlərin (nə məna daşıdığını) anladım. (Allahın) ölümü və lənəti üzərinizə olsun” dedi. Peyğəmbər: “Yavaş ol! Ey Aişə! Həqiqətən də Allah hər bir işdə mülayimliyi sevir” deyə buyurdu. Aişə: “Məgər onların dediklərini eşitmirsən?!”. O: “Bəli eşitdim və cavab olaraq: Va aleykum (sizə də) deyə cavab verdim”. (Başqa rəvayətdə: “Onların əleyhinə bizim duamız qəbul edilir, onların bizim əleyhimizə olan duası qəbul olmur)” (Buxari 6256, Muslim 5786, 2165/11)
1401. (Bir dəfə) Ənəs İbn Malik (bir dəstə) uşağın yanından keçərkən onlara salam verdi və dedi: “Peyğəmbər də belə edərdi.” (Buxari 6247, Muslim 5791, 2168/14)
Çıxmalarının Mübah Olması
627
1402. Aişə demişdir: “Hicab ayəsi nazil olduqdan sonra (bir gün) Səudə ehtiyacı üzündən bayıra çıxdı. O, irigövdəli qadın olduğundan onu görən adam onu o saat tanıyardı. Ömər İbn Xəttab onu görüb dedi: “Ey Səudə, vallahi, biz səni tanıdıq. Bayıra çıxanda bax gör necə çıxırsan.” Səudə geri qayıtdı. Həmin vaxt Peyğəmbər mənim evimdə əlində sümüklü ət şam yeməyini yeyirdi. Səudə içəri daxil olub dedi: “Ya Rəsulullah! Mən ehtiyac üzündən bayıra çıxdım, lakin Ömər mənə belə-belə dedi.” (Aişə): “Elə bu vaxt Allah Peyğəmbərə vəhy nazil etdi. Vəhy tam nazil olduqda sümüklü ət hələ Peyğəmbərin əlində idi, yerə qoymamışdı. Sonra Peyğəmbər buyurdu: “Siz qadınlara ehtiyac üzündən bayıra çıxmağa izn verildi.” (Buxari 4795, Muslim 5796, 2170/17)
Girməyin Haram Olması
1403. Uqbə İbn Amir rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər buyurdu: “Nəbadə qadınların yanına girəsiniz!” Ənsardan biri dedi: “Ya Rəsulullah, qayın barədə nə deyə bilərsən?”. Peyğəmbər: “Qayın ölümdür”. (Buxari 5232, Muslim 5803, 2172/40)
628
1404. Peyğəmbərin zövcəsi Səfiyyə rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbər ramazanın axır on günündə məsciddə etikaf edərkən ona baş çəkdi, onunla bir müddət söhbət etdikdən sonra çıxıb getmək istədikdə Peyğəmbər ayağa qalxıb onu qapıyadək ötürdü. Nəhayət, məscidin qapısına – Ummu Sələmənin qapısının yanına çatdıqda ənsardan olan iki nəfər gəlib onların yanından keçdi və ona salam verdi. Peyğəmbər onlara: “Dayanın, bu, Səfiyyə Bint Huyeydir!” dedi. Onlar: “Subhanəllah, ya Rəsulullah!” dedilər və bu söz onlara ağır gəldi. Onda Peyğəmbər dedi: “Həqiqətən də, şeytan insanın bədənində qan dövran etdiyi kimi dövran edir. Mən onun sizin qəlbinizə (pis) bir şey salacağından ehtiyat etdim.” (Buxari 2035, 3101, Muslim 5808, 2175/24)
1405. Əbu Vaqid əl-Leysi rəvayət edir ki, Peyğəmbər camaatla birlikdə məsciddə oturarkən, (oraya) üç nəfər gəldi. İkisi Peyğəmbərə tərəf yönəldi, biri isə çıxıb getdi. O iki nəfər Peyğəmbərin yanında dayandı. Onlardan birisi dövrə vurub oturmuş camaatın arasında boş yer görüb orada əyləşdi. O birisi də onların arxa tərəfində əyləşdi. Üçüncüsü isə üz çevirib getdi. Peyğəmbər söhbətini bitirdikdən sonra dedi: “Bu üç nəfər barədə sizə xəbər verimmi? Onlardan biri Allaha sığındı, Allah da ona sığınacaq verdi. Digəri utandı, Allah da ondan utandı. Üçüncüsünə gəldikdə isə, o, üz döndərdi, Allah da ondan üz döndərdi.” (Buxari 66, 474, Muslim 5810, 2176/26)
629
Qaldırmağın Haram Olması
1406. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Bir kişi digər birini məclisdə qaldıraraq onun yerində oturmasın”. “Ey iman gətirənlər! Sizə:
1407. Ummu Sələmə demişdir: “(Bir dəfə Hit adlı) bir xonsa 114 mənim
yanımda ikən Peyğəmbər içəri girdi və (bu xonsanın) Abdullah İbn Əbu Umeyyəyə (Ummu Sələmənin qardaşı) belə dediyini eşitdi: “Ey Abdullah, əgər sabah Allah sizə Taifi fəth etməyi nəsib edərsə, sən Ğeylanın qızını ələ keçirməyə çalış. Çünki o, (qız o qədər toppuşdur ki,) ön tərəfindən (onun bədəninin) dörd qatı, arxa tərəfindən isə səkkiz qatı görünür.” (Bunu eşidəndə) Peyğəmbər (Ummu Sələməyə) buyurdu: “Belələri sizin yanınıza gəlməməlidirlər.” (Buxari 4324, Muslim 5819, 2180/32)
114 Xonsa - deyildikdə, ya özündə hər iki cinsin əlamətləri olan və qadına meyl salmayan arvadsifət kişi, ya da fasiqlər tərəfindən axtalanmış kişi nəzərdə tutulur. “Avnul Məbud” 9/143.
630 Əcnəbi Bir Qadın Yolda Götürülmədiyi Zaman Onu Heyvanın Tərkinə Mindirməyin Caiz Olması
1408. Əsma Bint Əbu Bəkr demişdir: “Zubeyr mənimlə evlənərkən yer üzündə onun, – dəvəsi və atı istisna olmaqla, – nə bir malı, nə bir köləsi, nə də başqa bir şeyi var idi. (Ər evində) mən onun atını yemləyir, (quyudan) su çıxardır, dəridən olan su tuluğunu tikir və xəmir yoğururdum. Mən çörəyi yaxşı bişirə bilmirdim (deyə) qonşuluqda yaşayan ənsar qadınları mənə bu işdə köməklik edirdilər. Onlar ləyaqətli qadınlar idilər. Mən Peyğəmbərin Zubeyr üçün ayırdığı torpaq sahəsindəki xurma çəyirdəklərini (zənbilə yığıb) başımın üstündə (evə) aparardım. Bu xurmalıq bizim evdən üçdə iki fərsəx (bir fərsəx 5760 m) aralıda yerləşirdi. Bir gün mən yenə başımın üstündə xurma çəyirdəyi apararkən Peyğəmbərə rast gəldim. Yanında ənsardan bir dəstə adam var idi. O məni yanına çağırdı və (dəvəsinə) “İx, ix! (dəvəni yürə çökdürəndə deyilir)”– dedi ki, (onu yerə çökdürüb) məni tərkinə alsın. Mən kişilərlə birgə getməkdən həya elədim, Zubeyri və onun qısqanc olduğunu xatırladım. Zubeyr çox qısqanc adam idi. Peyğəmbər mənim utandığımı başa düşüb yoluna davam etdi. Sonra mən Zubeyrin yanına gəlib dedim: “Mən başımda xurma çəyirdəyi daşıyarkən Peyğəmbərə rast gəldim. Yanında da əshabələrindən bir dəstə adam var idi. O, dəvəsini yerə çökdürdü ki, məni tərkinə alsın, lakin mən ondan utandım və sənin qısqanclığın yadıma düşdü. Zubeyr: “Vallahi ki, sənin xurma çəyirdəyi daşımağın mənim üçün onun tərkinə minməyindən daha ağır gəlir.” Nəhayət, Əbu Bəkr mənim yanıma bir xidmətçi göndərdi ki, atlara baxsın və (beləliklə də) sanki məni (bu yükdən) azad etdi.” (Buxari 5224, Muslim 5821, 2182/34)
Yüklə 5,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|