166
Тillarning shakllanishi va
rivojlanishi
•
Ovozga taqlid nazariyasi
kishilarning o
`
z atrofidagi predmetlarning
chiqargan ovoziga taqlid qilishi natijasida dastlabki so
`
zlar , predmetlarning
nomlari paydo bo
`
lgan, deb hisoblaydi .
•
Undovlar nazariyasi
ham tilning paydo bo
`
lishi masalasini talqin qiluvchi
nazariyalardan
biri bo
`
lib , bu nazariya tarafdorlari tildagi barcha so
`
zlar
kishilarning ichki tuyg
`
ulari,
qahr-g
`
azablari, his-hayajonlari, ixtiyorsiz
baqirishlari natijasida paydo bo
`
lgan ,
deb da
`
vo qiladilar . Bu nazariya
ham qadimiy bo
`
lib, uning asosida ham hayvonlarning baqiriq-chaqiriqlari
yotadi. Mazkur nazariya
asoschilarining fikricha, ibtidoiy odamlar
hayvonlarning baqiriq-chaqiriqlarini o
`
rganib ,
ular orqali o
`
zlarining ichki
kechinmalari , g
`
am-alamlarini ifodalashgan:
oh , uh , joy, ing
kabi so
`
zlar
bunga misol qilibko
`
rsatiladi.
•
Mehnat hayqiriqlari nazariyasi
tarafdorlari tildagi barcha so
`
zlar ibtidoiy
kishilarning birgalashib mehnat qilish
jarayonida mehnat qilishga
undaydigan
ixtiyorsiz
qiyqirishlar
natijasida
paydo
bo
`
lgan,
deb
da
`
voqiladilar .
•
Ijtimoiy kelishuv nazariyasi
. Bu nazariya XIX asrning ikkinchi yarmida
paydo bo
`
lib, uniilgari
suruvchi olimlar ba
`
zida bir-biriga zid xulosalarga
kelishgan, ularning tilning kelib chiqishi to
`
g
`
risidagi asosiy fikrlari bir xil.
•
