Allahyar xocali

QANLI YAMAC, QANLI YOL 

 

Məmmədova Dilbər Cəmil qızı:—Naxçıvanik yolunu keçəndə bizi həm  Əsgəran, həm Naxçıvanik, 

həm də yoldan atəşə tutdular. Güllə dolu kimi yağırdı. Camalın anası Pəri «Vay, məni vurdular!» deyib yıxıldı. 

Surenin bacısı  Əntiqə, Sürəyyanın yeznəsi, Həsənbalanın arvadı, Pərvanə öldü. Pərvanəyə oturulu güllə 

dəymişdi. Elə oturulu da keçinmişdi. Özümü bir şəlin arxasına verdim. Burda çoxlu adam vardı. Elə bildim ki, 

güllədən qorunurlar. Bir də gördüm şəlin arxasında olanların hamısı ölüb. Silahlılar da pərən-pərən düşüb 

qaçışırdı. Xocalı milis şöbəsinin əməkdaşı İnqilab İsmayılov qışqırdı: 

— Ə, qeyrətiniz olsun, bu arvad-uşağı qoyub hara qaçırsınız? 

Silahlılar qayıdıb  İnqilabın yanına getdilər. Bir təpənin üstünə uzanıb  Əsgəran tərəfdən atəş açanlara 

atəşlə cavab verdilər. Bu, erməni atəşinin qarşısını bir az ala bildi. Qarın üstü meyidlə, pal-paltarla dolu idi. 

Yaralılar yüngülləşmək üçün paltarlarını soyunub atmışdılar. Onların hamısının ətrafındakı qar qıp-qırmızı qan 

idi. Həm ölənlər, həm də yaralananlar qan gölündə qaralan adaya bənzəyirdi. Həsənbalanın bir qıçını güllə 

qırmışdı. O sürünür, süründükcə  də üzülmüş  qıçından arxasınca ağ qarın üstündə  qırmızı qan cığırı qalırdı. 

Güllə Əli Həsənovun sinəsindən dəymişdi. Oğlu Mürsəl Elxanın qızını dalına şələləmişdi. Mürsəl atasına tərəf 

gedəndə Əli qışqırdı: 

— Mürsəl, mənə bənd olma, qaç, qaç! — deyib keçindi. 

Oğlum Vaqif mənə bir uşaq gətirib verdi ki, aparım. Bu, Tahirin qızı Həmail idi. Onun atası və anası 

Zərifə də ölmüşdü. Sürünür, yumalanırdıq. Məzahirin yoldaşı Cahan öldü, qız yaralandı. Məhəddin yaralandı. 

---

21 

 

Elxanın dayısı  Əvəz Elxanın bir yaşlı  uşağını tullayıb qaçdı. Uşaq donub ölmüşdü. 

[37-38] 

Onu Ağdama 

gətirəndə  nəfəsi vardı. Camaat bir su arxına düşüb sürünürdü. Arx dayaz olduğundan güllələr sürünənləri 

tuturdu. Yaralılar arxın içində sürünə-sürünə ölənlərin üstündən adlayıb keçirdi. Teymur kişi, arvadı Əsli, qızı 

Mətanət yaralı halda arxın qurtaracağında uzanmışdılar. Güllə mənim qoluma elə orda dəydi. Gəlinim Emelya 

da orda yaralandı. Bu dayaz arxın içi ölənlərin və yaralananların axan qanından qıp-qırmızı idi...