Allahyar xocali

 

QARŞIMIZI MEYİDLƏR KƏSMİŞDİ 

 

Mustafayeva Bənövşə  İbrahim qızı, 38 yaşında:— Atəş  səsləri gələndə sevindik. Elə bildik 

bizimkilər  Əsgəranı alırlar. Axı, Tamerlan Qarayev Elman müəllimə demişdi ki, sabah çayımızı Xocalıda 

içəcəyik. Sonra kəndin atəşə tutulduğunu görəndə camaat Kətik meşəsinə tərəf axışdı. Biz də onlara qoşulduq. 

Səhərə yaxın Naxçıvanik yolunu keçərkən qarşımızdan bir sarı «UAZ» keçdi və bizi atəşə tutdular. Oğlum 

Vaqifi düz asfaltın ortasında vurdular. Ərim Rza böyük qızımın əlindən tutub gedirdi. O, Vaqifin vurulduğunu 

görmədiyindən onu axtarırdı. Mən qucağımdakı  uşaqla dərəyə endim. Rza ilə böyük qızım qayanın üstündə 

qaldılar. Rzanı da vurdular. O, qızımızın qucağında canını tapşırdı. 

Hər tərəfdən avtomat, pulemyot, BTR, BMP qüllələri 

[33-34] 

 yağırdı. Dərədə arvad-uşaq çox idi. Beş 

nəfər silahlı vardı. Aşağı endik. Bir az gedib yuxarı  tərəfə  çıxmaq istədikdə  dərənin qabağında yüzdən artıq 

meyid gördük. Meyidlərin üstündən keçmək mümkün olmadığından yenə aşağı gəldik. Burda qayanın üstündə 

20-yə  qədər erməni qarşımızı  kəsdi. Bizə  təslim olmağı  əmr etdilər. Bizim silahlılar onlara atəş açdı. 

Ermənilərdən biri öldü, biri isə  ağır yaralandı. Onlardan bir neçəsi öləni və yaralını apardılar. Sonra Taleh 

Quliyev ermənilərə qumbara atdı. Ermənilər söyə-söyə bizi atəşə tuturdular. Onlar da bizə  tərəf bir qumbara 

atdılar. Çoxlu adam öldü və yaralandı. Silahlılardan üçü öldü. Əbülfət Əliyev ağır yaralandı. Müşfiq, Müşfiqin 

anası, əmisi Möhübbət, başqa iki nəfər, qucağında uşaq olan bir kişi və başqaları ölmüşdü. Xumar Səlimova, 

mən, qucağımdakı uşaq, fermada işləyən Təvəkkülün özü və qucağındakı uşaq ağır yaralanmışdı. Təvəkkülün 

uşağının bir qıçını küllə aparmışdı. Erməninin biri — Slavik qayadan tullanıb yanımıza düşdü. Talehin 

yaxasından yapışıb qışqırdı: «Səni öz avtomatınla atacağam. Mənim nəslimi kəsmisiniz. Dünən «Kristal»dan 

qardaşım qızı ölüb. İndi qardaşımın birini öldürüb, o birini ölümcül yaralamısınız». 

O, Talehin avtomatını  əlindən alıb, atmaq istədikdə avtomat açılmadı. Çünki patronu qurtarmışdı. 

Erməni öz avtomatı ilə Talehi güllələdi. Arvadlı-kişili hamımızın üst-başını gəzir, qızıl və pullarımızı yığırdılar. 

Qadınlardan birinin üzüyü barmağından çıxmırdı. Erməni qəməsini çıxarıb onun barmağını  kəsdi, üzüyü 

barmaq qarışıq cibinə qoydu. Bizi döyə-döyə saçımızdan tutur, torpaq yedirdib deyirdilər: 

— Burda nə gəzirsiniz ki, bu günə də düşəsiniz. Biz bu torpağın pulunu çoxdan vermişik. 

Bir kəlmə cavab qaytaranı ya avtomatla vurub öldürür, ya da döyüb ölümcül edirdilər. 

Qoca Mikayıl kişi ölümündən qorxmurdu. Erməniyə dedi ki, ə dığa, bu arvad-uşağa bu zülmü verməyin. 

Bir nəfər çolaq azərbaycanlı qalsa da, sizə qalib gələcəyik. Bu sözün üstündə Mikayıl kişini o qədər döydülər 

ki... 

Səhər saat ondan saat dördə kimi bizi növbə ilə döyürdülər. Ağdam tərəfdən atəş açılırdı. Baloğlan 

[34-

35] 

dayını yola çıxarıb məzə üçün qışqırırdılar ki, desin: «Ə, Ağdam, atma, bizik, sizinkilərik». Bizə cürbəcür 

işgəncələr verib həzz alırdılar. Atəş yaxınlaşanda bizi yığıb Əsgərana apardılar. Xeyli adam qaçıb gizlənə bildi. 

Mən də qaçıb, uşaqla meşəyə girdim. Burda çoxlu Xocalı vardı. Xudayarın oğlu Eldar, İmran Quliyev bizi 

çağırırdı. Əvvəl elə bildik ki, ermənilərdir. Sonra Eldarın səsini tanıdım. Çağırdım, onlar idilər. Gəlib yaralıları 

və bizi meşədən çıxardılar. Onlar ermənilərin komandiri Slaviki də öldürmüşdülər. Onun meyidini də Ağdama 

gətirdilər. Sonradan Slavikin meyidinə otuz azərbaycanlı girovu dəyişdirildi.