aniqmas integral, differensiallash va boshqa shu kabi masalalarni echishda uning echimini analitik
ko’rinishda tasvirlaydi. Bunday oddiy simvolli hisoblashlar 5.9-rasmda keltirilgan.
4.9-rasm. Simvolli hisoblashlarni bajarish.
Simvolli hisoblashlarni bajarishda ikkita asosiy vosita mavjud:
• Symbolics (Simvolli hisoblash) menyusi;
• Matematika panelidan Symbolic paneli.
Bu vositalar ancha murakkab simvolli hisoblashlarda qo’llaniniladi. Hozir esa oddiy simvolli
hisoblashni
bajarishning eng sodda usuli, ya’ni tez-tez ishlatilib turiladigan usullardan biri -
simvolli tenglik belgisi (→) usulini ko’rib chiqamiz. Quyida bu usuldan foydalanishning ketma-
ketlik tartibi berilgan:
1. Matematika panelidan Calculus Toolbar (Hisoblash paneli) tugmasi bosiladi.
2. Ochilgan panel oynasidan Calculus (Hisoblash)
ni tanlab, aniqmas integralni sichqonchada
chiqillatiladi (misol tariqasida aniqmas integral qaralayapdi).
3. Kiritish joylari to’ldiriladi, ya’ni funksiya nomi va o’zgaruvchi nomi kiritiladi.
4. Simvolli belgi tengligi (→) belgisi kiritiladi.
Simvolli hisoblash
vositalari
Jadval 1
Vosita
SHablon
Ta’rifi
float
• Float, •→
Siljuvchi nuqtani hisoblash
complex
• complex, •→
Kompleks son formasiga o’tkazish
expand
• expand, •→
Bir necha o’zgaruvchili yig’indi, ko’paytma va
darajani ochish
solve
• solve, •→
Tenglama va tenglamalar tizimini echish
simplify
• simplify, •→
Ifodalarni iхchamlash
substitute
• substitute, •→
Ifodalarni hisoblash
collect
• collect, •→
Oddiy yig’indida tasvirlangan palinom ko’rinishdagi
ifodani iхchamlash
series
• series, •→
Darajali qatorda ifodani yoyish
assume
• assume, •→
Aniq qiymat bilan yuborilgan o’zgaruvchini
hisoblash
parfrac
• parfrac, •→
Oddiy kasrga ifodalarni yoyish
coeffs
• coeffs, •→
Polinom koifisienti vektorini aniqlash
factor
• factor, •→
Ifodalarni ko’paytuvchilarga yoyish
fourier
• fourier, •→
Fure to’g’ri almashtirishi
laplace
• laplace, •→
Laplas to’g’ri almashtirishi
ztrans
• ztrans, •→
To’g’ri z-almashtirish
invfourier
• invfourier, •→
Fure teskari almashtirishi
invlaplace
• invlaplace, •→
Laplas teskari almashtirishi
invztrans
• invztrans, •→
Teskari z-almashtirish
M
T
→
•
T
→
Matritsani transponirlash
M
-1
→
•
-1
→
Matritsaga murojaat
|M|
→
|•|→
Matritsa determinantini hisoblash
Modifiers
Modifier panelini chiqarish
Dostları ilə paylaş: