XX asrning 40-yillarida lug‘atchilik. Bu yillarda lotin o‘zbek yozuvidan rus grafikasiga asoslangan o‘zbek yozuviga o‘tildi, shu munosabat bilan yangi yozuvda tuzilgan yana bir qator umumiy va maxsus lug‘atlar yaratildi. «O‘zbek adabiy tilining orfografik lug‘ati», 1940 (S.Ibrohimov, M.Rahmonov), «O‘zbekcha-ruscha lug‘at», 1941 (T.N.Qori-Niyoziy, A.K.Borovkov), «Qisqacha o‘zbekcha-ruscha lug‘at», 1942 (I.A.Kissen, K.S.Koblov), «Imlo lug‘ati», 1941,1949 (Olim Usmon) va boshqalar.
XX asrning 50-yillaridan asr oxirigacha bo‘lgan davrda o‘zbek lug‘atchiligi.
Bu yillarda turli sohalarga oid terminologik lug‘atlar bilan birga «Ruscha-o‘zbekcha», «o‘zbekcha-ruscha» filologik lug‘atlar, qomusiy lug‘atlar, izohli lug‘atlar, frazeologik lug‘atlar, chastota lug‘ati, chappa lug‘at, maqol va matallar lug‘ati kabi ko‘plab leksikografik asarlar yaratildi (bu davr lug‘atlaridan namunalar darslikning «Leksikografiya haqida ma’lumot» bo‘limidagi tegishli paragraflarda keltirilgan).