Eti̇ka və gender: Sosi̇al-əxlaqi̇ davranişin təhli̇li̇ 59 başqa, dastanda öz adları və əməlləri ilə seçilən qadın
obrazları da vardır: Məhbub xanım, Telli xanım, Ruqiy-
yə xanım, Dünya xanım, Hürü xanım, Zərnişan xanım və
b. Göründüyü kimi sıra kifayət qədər zəngindir. Bu bizə
qadın obrazlarını özəl epik semantikası səviyyəsində ümu-
miləşdirməyə imkan verir.
Eposda qadınların aktivliyi nəzərə çarpır. Onlar Çən-
libelə məktub yazır, xəbər yollayır, ora gəlmək arzularını
bildirirlər. Öz ata və doğmalarına öz məqsədləri naminə
zidd çıxmağı bacarırlar. Onların arxasınca gəlmiş igidlər
əsir düşdükdə döyüşçü paltarı geyib, silah götürərək vuruşa
bilirlər. Çənlibelə kəcavədə, yaxud igidlərin atlarının tər-
kində yox, öz atlarında gedirlər. Çənlibelə bir təhlükə üz
verəndə, hamısı paltarını dəyişib, döyüşçü ləvazimatı ilə
silahlanırlar, lakin bu, dastanda kişisayağı qəhrəman statu-
sunda təsvir olunması qızların xanımlığına qətiyyən xələl
gətirmir. Onlar həm də qənirsiz gözəllərdir. Paşa, xan qızla-
rı olduqları üçün savadlıdırlar. Dialoqlarda cəsarətli, ağıllı
və müdrikdirlər. Nə istədiklərini başa düşür, öz məqsədlə-
rini aydın şəkildə dərk edirlər. Gördüyümüz kimi, “Koroğ-
lu” dastanında gender münasibətləri xalqın azadlıq ruhunu
nümayiş etdirir (125: 20).
Yeri gəlmişkən, qədim Şərq abidəsi “Avesta”da da ki-
şi-qadın münasibətlərinə, qadın davranışı məsələsinə diqqət
yetirilmişdir. “Avesta”da qadın ailədə tənzimləyici iqtisadi
fəaliyyəti ilə səciyyələnir. “Avesta”da qadın və kişi hüququ
eyni tutulur. Filosof R.Məmmədovun “Zərdüştlükdə insan
hüquqları məsələləri” məqaləsində göstərdiyi kimi, insan
həm mənəvi, həm də maddi varlığın vəhdəti kimi öz cinsi,
irqi, dini və digər mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, bütün
