Anatomiya 2014. indd
Yüklə 3,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yurakning sistolik va minutlik hajmi
- Yurakning minutlik hajmi
|
Yurak tonlari.
Yurakning ishi vaqtida fonendoskop bilan eshi- tiladigan tovushlar paydo bo‘lib, ularni yurak tonlari deyiladi. Yurak ning ikki toni: I ton yoki sistolik ton va II diastolik ton farq lanadi. Birinchi ton nisbatan past, bo‘g‘iq va uzoq, ikkinchi ton qisqa va nisbatan yuqori. Sistolik ton qorinchalar sistolasi boshlanishida paydo bo‘lib: 1) yopilayotgan bo‘lmacha va qorin- chalar orasidagi qopqoq larning tebranishi; 2) qisqarayotgan qo- rinchalar mushagini tebranishi; 3) taranglashgan pay ipchalarning tebranishidan hosil bo‘ladi. Diastolik ton diastolani boshlanishi- da, aorta va o‘pka poyasini yarim oysimon qopqoqlarini yopilgan vaqt da paydo bo‘ladi. 363 Ko‘krak devorida yurak tonlari aniq eshitiladigan nuqtalar bor. Ikki tabaqali yoki mitral qopqoq toni yurak uchi sohasida, chap beshinchi qovurg‘a oralig‘ida o‘rta o‘mrov chizig‘idan 1,0– 1,5 sm ich kariroqda eshitiladi. Aorta qopqog‘i o‘ng ikkinchi qo- vurg‘a oralig‘ida, to‘sh suyagi chekkasida eshitilsa, o‘pka poyasi chap ikkinchi qovurg‘a oralig‘ida, to‘sh suyagi chekkasida eshi- tiladi. Uch tabaqali qopqoq to‘rtinchi o‘ng qovurg‘a tog‘ayining to‘sh suyagiga birikkan joyda eshitiladi. Yurakning sistolik va minutlik hajmi . Tinch holatda yurak qo- rinchalari har bir qisqarishida taxminan 60–70 ml qonni hay- dab chiqaradi. Bu yurakning sistolik hajmi deb ataladi. Bu o‘ng va chap qorinchalar uchun bir xil. Jismoniy ish bajarganda sisto- lik hajm ortadi. Yurakning minutlik hajmi – bu yurakning bir minutda haydab chi qargan qon miqdori. Tinch holatda bu 5 l atrofida bo‘ladi. Agar sis tolik hajm 70 ml va yurak minutiga 70 marta qisqarsa, minutlik hajm 70 ml ½ 70 = 4900 ml bo‘ladi. Yurakning o‘tkazuvchi tizimi. Y urak miokardining ritmik ra- vishda qis qarishini uning o‘tkazuvchi tizimi bosh qarib turadi (156- rasm). Yurakning o‘tkazuvchi tizimi qo‘zg‘alishini yurak nervlaridan bo‘l macha va qorinchalar miokardiga o‘tkazib berish xususiyati- ga ega atipik mushak tolalaridan iborat. Ular tarkibida miofibrillar kam, sarkoplazmasi ko‘p bo‘ladi. Yurakning o‘tkazuvchi tizimi quyi- dagilardan iborat: 1. Sinus-atrial (Kis-Flek) tuguni o‘ng bo‘lmacha devorida yu- qori kavak vena teshigi bilan o‘ng quloqcha o‘rtasida joylashib bo‘lmachalar miokardiga tolalar beradi. 2. Bo‘lmacha-qorincha Yüklə 3,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|