Anatomiya 2014. indd

Halqum
Halqum
(pharynx) bosh va bo‘yin sohasida joylashgan toq 
a’zo bo‘ lib, hazm va nafas tizimiga kiradi (109-rasm). Halqum 
bo‘shlig‘ida hazm va nafas yo‘llari kesishadi. U voronkasimon 
shaklda bo‘lib, uzun ligi 12–14 sm. Halqum burun, og‘iz bo‘shliq-
lari va hiqildoqning orqasida yotadi. U yuqorida kalla asosiga bi-

---

212
rikadi. Pastda u VI–VII bo‘yin umurt qalari 
sohasida qizilo‘ngachga o‘tib ketadi. Kalla 
asosiga birikkan yuqori devori halqum gum-
bazi
 
deyiladi. Halqumning orqa yuzasi bo‘yin 
umurtqalari oldida joylashgan mushaklar va 
bo‘yin fassiyasiga tegib turadi. Halqumning 
ikki yon tomonida bo‘yinning tomirli-nerv-
li dastasi yotadi. Halqumning old tomonida 
joylashgan a’zolarga nisbatan halqumda uch: 
burun, og‘iz va hiqildoq qismi tafovut qili-
nadi.
109-rasm. Halqum mushaklari (orqa tomondan ko‘rinishi):
1–halqum-asos fassiyasi; 2–halqumning ustki qisuvchi mushagi;
3–bigizsimon o‘siq-halqum mushagi; 4–bigizsimon-til osti suyagi mushagi;
5–halqumni o‘rta qisuvchi mushagi; 6–til osti suyagi; 7–qizilo‘ngach; 
8–halqumning pastki qisuvchi mushagi; 9–medial qanotsimon mushak.
Halqumning burun qismi
 
halqum gumbazi bilan yumshoq 
tang lay o‘rtasida joylashgan. U o‘ng va chap xoanalar vositasi-
da burun bo‘shlig‘i bilan qo‘shilgan. Halqum gumbazini orqa de-
vorga o‘tish joyini ichki yuzasida limfoid to‘qima to‘plami hal-
qum murtagi
 
joylashgan. Halqumning burun qismini yon devori-
da eshituv nayining halqum teshigi,
 
uning ust va orqa tomonida 
nay bolishi
 
joylashgan. Eshituv nayi halqumni o‘rta quloq bilan 
qo‘shib turadi. Nay teshigi bilan tanglay chodiri o‘rtasida limfoid 
to‘qima to‘plami – nay murtagi