247
Hiqildoq mushaklari ko‘ndalang-targ‘il mushaklar guruhi-
ga kiradi (127-rasm). Ular hiqildoq tog‘aylarini harakatga kel-
tirib, hiqildoq bo‘shlig‘i va ovoz yorig‘i kengligini o‘zgartira-
di. Hiqildoq mu shaklari faoliyatiga qarab uch guruhga: ovoz
yorig‘ini kengaytiruv chi, siquvchi va ovoz boylami tarangligini
o‘zgartiruv chi mushak larga bo‘linadi.
I. Ovoz yorig‘ini kengaytiruvchi mushakka orqa uzuksimon-
cho‘michsimon mushak kiradi. Bu juft mushak uzuksimon tog‘ay
plastinkasining orqa yuzasidan boshlanadi, lateral va yuqori to-
monga yo‘nalib, cho‘michsimon tog‘ay mushak o‘siqchasiga biri-
kadi. Qisqarganida mushak o‘siqchasini orqaga tortib, cho‘mich-
simon tog‘ayni lateral tomonga buradi, natijada ovoz o‘siq chasi
lateral tomonga buriladi va ovoz yorig‘i kengayadi.
II. Ovoz yorig‘ini toraytiruvchi mushak larga: lateral uzuksi-
mon cho‘michsimon mushak, qalqonsimon-cho‘ michsimon mu-
shak, ko‘ndalang cho‘michsimon mushak va qiyshiq cho‘michsi-
mon mu shaklar kiradi.
1. Lateral uzuksimon-cho‘michsimon mushak juft, uzuksimon
tog‘ay ravog‘ining lateral qismidan boshlanib, orqaga va yuqoriga
yo‘nalib, cho‘michsimon tog‘ayning mushak o‘siqchasiga birikadi.
Qisqarganida mushak o‘siqchasi oldinga yo‘nalib, cho‘michsimon
tog‘ay va uning ovoz o‘siqchasi ichkariga buriladi. Buning nati-
jasida ovoz boylamlari bir-biriga yaqinlashadi va ovoz yorig‘ining
oldingi qismi torayadi.
2. Qalqonsimon-cho‘michsimon mushak juft, qalqonsimon
to g‘ay plastinkasi ichki yuzasidan boshlanadi. Uning tolalari or-
qaga biroz yuqoriga yo‘nalib, cho‘michsimon tog‘ayning mushak
o‘siqchasiga birikadi. O‘ng va chap mushaklar
qisqarganida, mushak o‘siqchasini oldinga tor-
tadi va ovoz o‘siqchalari bir-biriga yaqinlashib,
ovoz yorig‘ining oldingi qismi torayadi.
Dostları ilə paylaş: 
