Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı
Nurtəkinin Yükümlüsü olduğu “Uluyol-Hünər”Ailəsinin
37-ci ildə IV “Ailə Günü” törəninin
Gediş Yazısı
Gün: 25 Şölə Ayı; Yer: İnam Evi (İçərişəhər);
Başlanır: saat 17.00
Oda Törənin ruhuna uyğun hazırlanır. Gül-çiçək, qələm-
kağız hazırlanır. İşə sorumlu Ulusəs Atalıdır.
“Ata Ruhuna pənah gətirmişik!” səcdəsiylə tədbir başlanır.
Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Ailəyə uğurlaması dinlənilir.
Törən qonuları:
Amallaşma, Kamilləşmə, Xalqlaşma hesabatı.
Ocağı aqibətimə çevirməkdə mənə əngəl olan nədənlər.
Törənə qatılanlar da düşüncələrini bölüşə bilərlər.
Qutsal Oxuma: “Hallar” kitabından oxunur və Ata fikirlərinə
Evlad açıqlaması verilir.
“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”,
“Atamız Var olsun!” səcdəsiylə “Ailə Günü” başa çatır.
Carlar
Mütləqə İnam – İnsanın özünə bərabər olması!
Mütləqə İnam – bireylərin xalq yaratma olayı!
Gediş Yazısını yazdı: İnamlı Atalı
17 Şölə Ayı, 37-il. Atakənd.
Qəbul olunur.
Soylu Atalı
Mütləqə İnam Ocağının Yükümlüsü
19 Şölə Ayı, 37-ci il. Saray-Soylu.
145
Asif Atanın – İnam Atanın
Mütləqə İnam Ocağı
“Uluyol-Hünər” Ailəsinin
“Ailə Günü” toplantısında deyilmiş fikirlər
Ocaq Günsırası ilə 25 Şölə Ayı, 37-ci ildə (iyun, 2015) İnam
Evində “Uluyol-Hünər” Ailəsinin “Ailə Günü” toplantısı keçirildi.
“Ata Ruhuna pənah gətirmişik!” səcdəsilə “Ailə Günü”nə
başlanıldı.
“Uluyol-Hünər” Ailəsinin Yükümlüsü Nurtəkin Atalı Ataya səcdə
ilə sözünə başladı. O, öncə Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının “Ailə
Günü”nə uğurlamasını oxudu:
Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim
Asif Ataya – İnam Ataya ali səcdəylə!
“Uluyol-Hünər” Ailəsinə uğurlama
Ürəyinizdə Ata Günəşi olsun, istəkli Amaldaşlarım!
Gerçəklik bütün anlamlarda Ocağın dediklərinə, istəklərinə uyğun
deyil. Nəinki uyğun deyil, qarşıdır. Ocaqçının bu cür qarşı olma
sürəcində çalışmaları davamlı, dayanıqlı, özünü kamilləşdirmə yö-
nündə olmalıdır. Bu nədəndən gərək Ocaqla gerçəkliyin başqalığını
(fərqini) hər anlamda özünə aydınlaşdırmağı bacarasan. Bu nə
146
deməkdir? Bu o deməkdir, gerçəkliyin halından, gedişindən baxsan,
nə gerçəkliyin özünü dərk edə bilərsən, nə də Ocağın istəyini, tələ-
bini. Gərək Ocağın ideyalarını hər an özünə açasan, aydınlaşdırasan.
Arxayınlaşmayasan, deməyəsən hər şeyi bilirsən. Onda gerçəkliyi
Ocaq açısından görə biləcəksən. Heç bir olay göründüyünə tən
(bərabər) deyil. Hər bir olayın arxasında onu doğuran, yanlış, ya da
doğru anlam olur. Biz, Ocaq olaraq, gerçəkliyin toplumda yaratdığı
uyumsuzluğa, nizamsızlığa vərdiş edə bilmərik. Vərdiş eləsək, ruhani
savaş (mübarizə) apara bilmərik. Hər bir olay toplumun düşüncəsini,
dözümünü özünə uyğunlaşdırır. Ocağın başqalığı (fərqi) ondadır:
Ocaq heç bir olaya, gedişə, gerçəkliyə uyğunlaşmır. Hər an gələcək-
səl düşünür, hər an insanın, ulusun gələcəyinin indikindən qat-qat
yüksəyə qalxmasını, daha doğrusu, qalxmalı olduğunu özünə deyir,
çalışmalarını da bu yöndə sürdürür. Ömür bu tələbdə qurula bilər
yalnız. Ruhani yetkinlik bu çalışmalarda nizamlanar, işə keçə bilər.
Mən istəyirəm Amaldaşlarım bu başqalığı bütün sürəclərdə (daim)
düşünsün, Ata ilə dünyanın ideya baxımından başqa (fərqli) oldu-
ğunu, bir daha vurğu edirəm, özünə anlatsın. Onda Ocaqçının ruhani
gücü artar, xalqa çağırış eləmək etkisi yeni aşamaya çıxar.
Yükümüzdən Böyük Fərəhimiz yoxdur!
Atamız Var olsun!
24 Şölə Ayı, 37-ci il. Atakənd.
(iyun, 2015. Bakı.)
Nurtəkin Atalı: Bu ay mən Atanın “Əxlaq” kitabını oxuyub bitir-
mişəm. Doğrudur, Atanın elə kitabları var, bir aya oxumaq mümkün-
dür. Bu il Atanın kitablarını ardıcıl oxumağı gözə almışam. Son bir
yeddicədə (həftədə) Atanın kitabını oxudum, bəzi fikirlər də yaz-
mışam. Ardıcıl oxumaq mənə çox yaxşı etki göstərdi.
Bu ay keçən aydakına baxanda Ocaq işlərim az olub. Ancaq gün
içində, anım olan kimi, Ocaq işləri görürəm. Ardıcıl oxuyanda o
düşüncələrin içində oluram. Hara baxıramsa, o düşüncələr yönündə
sonuc çıxarıram, o halda oluram. Düşüncələrimi Ata nizamlayır.
Bəzən olur, nəyəsə üz tutanda, ya olayın içində olanda onun etkisin-
də olursan. Atanı oxuyanda isə oxuduğun fikirlərin ortamında olur-
san. Bu da mənə yaxşı etki göstərir. Uğurlamada da Ocaq Yükümlü-
sü vurğulayır: bəzən adama elə gəlir, bilir. Doğrudan da, ümumi
147
anlamda elə şeylər var, onu bilirsən. Ancaq sonsuzluq anlamını hər
dəfə özüm üçün üzə çıxardıram. Düşünürəm, Ocaq işləri görsəm də,
Amallaşmaya hər gün çağ ayırım. Çünkü ardıcıl oxuma düşüncəmi
aydınlaşdırır, itiləşdirir, ruhani halımı kökləyir.
Ata fikri: “Əxlaq həyatüstü həyat yaradır”.
Böyük ideyalarla yaşamaq – həyatdan üstünlükdür. Həyat böyük
ideyalar tələb etmir. Bioloji yaşamın qaydaları, gərəkliyi, yaşamaq
uğrunda savaşı ilə adamın ömrünü doldurur. Bu doluluq adamın gö-
zünü bağlayır. Amal adamı biolojilikdən ayırır, gözünü açır. Onsuz
da insan bioloji olaraq yaşayır, ancaq ömrünü böyük ideyalara
bağlamaq – insanı fərəhə çatdırır, ömrü ölümsüzləşdirir. Həyatda hər
şey sonludur, bitəndir, olanağa (imkana) sığandır. Amalda insan ola-
naqsızlığı (imkansızlığı) ötür, sonsuzluğa çatır.
Ata fikri: “Əxlaq – İnama Məqsəd kimi baxmaqdır.
İnamı vasitəyə çevirmək – Əxlaqsızlıqdır”.
Biz İnama ömrümüzdə Məqsəd kimi baxırıq. Ömrümüz dəyişir,
yetkinləşir.
Din İnamı araçıya (vasitəyə) çevirir. Doğrudan da əxlaqsızlıq
yaranır. Dünyaya qaranlıq yayılır.
Ata fikri: “Əxlaq – Mütləq İnam hökmü tələbidir”.
Mən bunu oxuyanda düşündüm, niyə hökm? Çünkü özünə zor
eləmədən, özünün qarşısına kəskin tələb qoymadan ciddi sonuca
varmaq olmur. Məndə bəzən olur, deyirəm, sabahdan başlayaram, sa-
bah edərəm. Özünə kəskin tələb kimi qoyanda, onu yerinə yetirəndə
adamın özünün özündən xoşu gəlir. Özünə inanır, ömrünü yetirir.
xxx
Adam gah doğru danışır, gah yalan. Harda necə özünəyarar
bilirsə, elə davranır. Ancaq özünə qarşı başqasının yanaşmasının yal-
nız doğru olmasını istəyir.
Gah doğru, gah yalan davranmaq özünə qarşı da haqsızlıqdır, baş-
qasına qarşı da. Həqiqətçi olmaq – özünün özünə qarşı yanaşmasının,
inamının yaranmasıdır, eləcə də başqasına qarşı yanaşmanın doğ-
rulmasıdır.
xxx
Kimsə bədbincəsinə danışanda qarşıdakı adam daha da bədbin-
ləşir. Çünkü onun da içində bədbinlik oturub. İnamla danışanda
148
qarşıdakı adamın içində nəsə tərpənə bilər. Ancaq umuda, özünə
inama, nikbinliyə yetmək özüylə döyüş tələb edir. Umudsuzluqdan
çıxanda özünə də, həyata da, dünyaya da yanaşma dəyişilir.
Ata fikri: “Əxlaq – Hünər tələbidir.
Əxlaqlı yaşamaq – Hünər istəyir.
Həyatdan üstün yaşamaq – Hünər istəyir, Gərgin, Çətin, Davamlı,
Ağır Ruhani əməl istəyir”.
xxx
İnsan İdrak yolu, İnam yolu gedir. Doğmalıq – kədəri, fərəhi
bölüşmək gərəkliyindən, istəyindən yaranır. Yeni düşüncəni, duyğu-
nu bölüşürsən, işıqlanırsan, işıqlandırırsan, doğmalaşırsan.
xxx
Bilimin (elmin) uğurları dünya üçün qorxuya çevrilib.
Dinin yayılması dünya üçün qorxuya çevrilib.
Texnikalaşma, sənayeləşmə dünya üçün qorxuya çevrilib.
Adam özü dünya üçün qorxuya çevrilib. Çünkü Adam Adamlı-
ğında qaldıqca qorxunun növləri artır, qapsamlılığı (miqyası)
böyüyür.
Adam insanlaşmalıdır, İnsanilik yeni nizam gətirsin dünyaya, qor-
xular yox olsun.
xxx
Quldarlıq aradan qalxmayıb, başqa biçimə keçib. Çağdaş sürəcdə
(dövrdə) Adamın özünü almasalar da, ömrünü alırlar.
xxx
Adam yaltaqlığından utanmır, yaltaqlığıyla öyünür, çünkü yaltaq-
lığının “özünəyararlığını” (bəhrəsini) görür.
xxx
Həvəslə yol getmək olmaz, eşqlə yol getmək olar.
Həvəslə dünyanı dəyişmək olmaz, eşqlə dünyanı sarsıtmaq olar.
Həvəs adamı yarı yolda qoyar, eşq məqsədə qovuşdurar.
xxx
Yüklənmək gərəkdir, gücünün hara kimi yetdiyini görəsən,
gücünü artırasan.
149
xxx
Həyatdan bərk yapışanlar həyatı sevdirə bilmədilər. Çünkü həyat
sonda onları yoxluğa sürüklədi. Ölümədək olan ömür elə ölümlə
sonlandı.
Amal üstə yaşayanlar, Amal üstə özündən keçənlər Amalı sevdirə
bildilər. Amal üstə yaşayanın əzabı da sevildi, fərəhi də sevindirdi,
əlçəkməsi (imtinası) inandırdı, özündənkeçməsi heyrətləndirdi. Amal
onlara ölümsüzlük verdi.
xxx
Dünyanın çağdaş mənzərəsini görən, anlayan İnsanlaşma
tələbinin gərəkliyini də anlayar.
Adamın yaşamını görən, anlayan İnsanlaşma tələbinin gərəkliyini
anlayar.
xxx
Adam özünə uduzanda həyata uduzur, dünyaya uduzur, gedişə
uduzur.
Adam özünə qalib gələndə həyata qalib gəlir, dünyaya qalib gəlir,
gedişə qalib gəlir.
Özünə uduzanda həyat dəyişmir, dünya dəyişmir, gediş dəyişmir.
Özünə qalib gələndə həyat dəyişir, dünya dəyişir, gediş dəyişir.
xxx
Günü ruhani əməllərlə doldurmayanda həyat boşluqla onu
doldurur.
Bu ay bizim iki səfərimiz oldu. “Ata Sonevini Ziyarət Günü”
törəni Ağstafada keçirildi, “Xəlqilik” Bayramı təbiət qoynunda.
Səfər – ruhani halın yönləndirilməsidir, eləcə də gerçək durumun
yönləndirilməsidir. Törən keçirdik, söz dedik, özümüzdə hal yarandı,
yörədə hal yarandı. Sorumluluğumuz artdı, ruhani halımız yeniləndi.
Özümüzü yenidən gördük, bir-birimizi yenidən gördük. Doğma-
laşdıq, Ocaqlaşdıq.
“Ata Sonevini Ziyarət Günü” törəni mənim ruhani halımı yenilə-
di. Hər dəfə ora gedəndə özümün Ata qarşısında sorumluluğumu bir
daha anlayıram, yükümü anlayıram.
Bayram səfərinin gerçəkləşməsi Üstünün önərisi, hazırlaması ilə
bağlı idi. Törənə qatılanların halının köklənməsi, qıraq şeylərə yayın-
maması, toplaşdığımız qonuya düşüncələrin yönəldilməsi – Ocaq
Yükümlüsünün ruhani yönləndirməsini bir daha gördük. Ağrıları-
150
mızı, fərəhimizi, düşüncələrimizi bölüşdük, halımız yeniləndi. Bay-
ramın keçirilməsinin asan bir olay olmadığını da gördüm.
Göylünün ruhani hazırlamaçılığını ayrıca vurğulamaq istəyirəm.
Baxışları özünə çəkmədən, hər şey hazır, yerindəymiş kimi oldu. Biz
nə ediriksə, əmək qoyuruq, ürək qoyuruq, ordan uğur çıxır, gözəl dü-
şüncələr yaranır.
Ailə Gününün qonusu – “Ocağı aqibətimə çevirməkdə mənə ən-
gəl olan nədənlər”lə bağlı nə deyə bilərəm?! Belə düşünürəm, mənim
ən böyük əngəlim özüməm. Çünkü anlayıramsa həyat nə deməkdir,
ortam nə deməkdir… Atanın fikri var: imkansızlıqdan imkan yarat-
maq gərəkdir, bunları anlaya-anlaya Ocaq əməllərini edə bilmirəmsə,
əngəl özüməm. Ancaq özümün qarşıma tələb qoyanda edə bilirəm.
Suçu qayğıların boynuna atmaq olmaz. İşi sabaha qoymaq qüsurum
var. Çalışıram, bunları aradan qaldıram.
İnamlı Atalı: Bu ay Atamızın ikinci bitiyini – “Mütləqləşmək –
Var olmaq” bitiyini oxuyuram. Çağım çox azdır. İş, ev işləri iki aydır
çağımı alır. Tam açıla bilmirəm onlardan. Olanağım (imkanım) olan-
da Amallaşıram. Ordan gəldiyim sonuclar da var. Atanın elmi,
təcrübi, ruhani idrakla bağlı deyimləri üzərində düşündüm. Ata deyir:
elmi idrak dağı görür, ancaq dağın vüqarını görmür. Çayı görür,
çayın nəğməsini görmür. İnsanı görür, insandakı Mütləqi görmür.
Mənim gəldiyim sonuc nədir? Dünya Atayadək ən çox elmi idrakla
uğraşıb. Din idrakı da, elmi idrak da dünyanın anlamını göstərə
bilmədilər. Elmi idrak olayı görür, olayı doğuran mənanı görmür.
Elmi idrak qazanccıllığa dayanır. Nə edirsə qazancını güdür. Heç
bir şeyi umacaqsız eləmir. Hər şeydə öz marağını güdür. Dünya da
bu marağın qurbanına çevrilir, insan da. Bizim yaşadığmız dünyada
hər bir şey pulla ölçülür. Heç kim heç kimə bir yumurtasını belə
qarşılıqsız vermir. Çünkü elmi idrak elə bir iqtisadi ortam yaradıb,
hər bir şey alınıb-satılır. İnsanın mənliyi belə, alınıb-satılır. Çünkü
elmi idrak insandakı genişliyi, mənəvi kamilliyi, inamı, iradəni gör-
səydi, ondakı yerə-göyə sığmayan mahiyyəti görə bilsəydi, dünyanın
bugünkü gedişi belə olmazdı. İnsana başqa yandan baxardı, verdiyi
qiymətə görə insanın ölçüsü-biçisi olardı. İnsan bugünkü kimi
qiymətsiz olmazdı. Dünyanı kapitalistləşdirməkdə, pulçuluğa qulluq
eləməkdə elmi idrakın etkisi çox oldu. Bu gün də onun acısını,
ağrısını insan çəkir. Çünkü insan heç bir an elmdən yuxarıda
tutulmayıb, elmin qulu kimi tutulub. Elm insana qulluq eləməliykən,
151
insan elmə qulluq edib. Qarşılığında elm dirçəlib, insan itib. Bu gün
qlobal istilikləri yaradan, elmin “uğurları”dır. Süni isti, süni soyuq,
süni virus, süni xəstəlik yaradırlar. Bura qədər ruhani idrakın olma-
ması elmi idrakın zərər verməsinə gətirib çıxardı. Ruhani idrak
dirçəlsəydi, dünya bunca dağıdıcı qüvvələrin basqısına uğramazdı.
Bunca savaşlar olmazdı. İnsan ruhani varlıqdır, insanın ruhaniliyi
elm tərəfindən təsdiq olunmayıb. Bu gün xalqımız, planetin yarısı
oruc tutur.
Televiziyada aparıcı deyir: Ramazan ayı milli dəyərlərimizdən
biridir. Ramazanı milli dəyər sayır. Onda mən özüm özümü sorğu-
ladım: Ramazan bizim dəyərimizdirsə, bəs dəyərlərimiz nədir?!
Ata deyir: elmi idrak heçdir. Elmi idrak dünyanı dağıdandır,
dünyanı heç gözündə görəndir. Elmi idrak gözlə görünəni görür,
gerçəkliyi görür. Ancaq mahiyyəti, mənanı görmür.
Əgər ruhani idrak elmi idrakdan daha çox qabağa getsəydi, bugün
Ramazanı milli dəyər kimi sunmazdılar.
Xalqlaşma ilə bağlı, son iki ayda çox gecikmişəm. Mənim yaxşı
planlarım var idi. İşim məni çox geri qoydu. Gözə aldığım səfərlər
var idi, gedə bilmədim. Mənim Ocaq işində yürümək istədiyim, can
atdığım xalqlaşma işidir. İçdən yaranır məndə bu. Ancaq qayğılar
məni bu istəkdən alır.
Həyatdan tam qopmaq da olmur. Bəlkə ona görə dahilərin ailəsi
olmur. Bu kimi şeylər mənə daha çox əngəl olur. Maddiyyat, gəlirin
azlığı, çıxarın çoxluğu. Bu şeylər son iki ayda ayağımdan geri çəkib.
152
Kamilləşə bilmirəm, gerçəkliyi görürəm, ötə bilmirəm, həqiqəti gö-
rürəm yetə bilmirəm, ortama bağlanıram. Özümdən yuxarıya qalx-
mağıma çox əngəl olur. Bununla bağlı çox danışmaq istəmirəm.
Atamız Var olsun!
Nurtəkin Atalı: Dahilərin ailə məsələsinə toxundun. Doğrudur,
tarixdə ideya adamının ailəsi çox halda uğursuz olub. Atada da alın-
madı, çünkü qadını həyatçı, məişətçi qadın idi. Ancaq tarixdə,
məsələn, həyat yoldaşının dalınca Sibirə gedən qadınlar olub.
Düzdür, bizim ailəmiz var, məişət qayğılarımız var. O qayğılar
çözümünü tapmalıdır, bizdən asılı olan nə varsa, onu yerinə yetir-
məliyik. Ancaq hal baxımından bizdə ailə də, dostluq da, qohumluq
da, hər bir şey Amala tapınmalıdır, Amala yönəlməlidir. Onsuz da bu
sorunun içindəsən, onsuz da bunu çözürsən, onsuz da işləyirsən. Bir
də var, bütün düşüncəni qapdırırsan həyata.
Soylu Atalı keçənlərdə misal çəkdi, deyir qız oğlanı sevirsə, nə iş
görür-görsün, ağlı ondadır, inək sağır, ya nəsə iş görür, ancaq ürəyi
işdə deyil. Ürəyi verməmək gərəkdir.
Mən elə özümdən götürürəm. Bəzən Uluyol elə rahatsızlıq yara-
dır, mən deyirəm, onsuz da mənə olanaq saxlamır iş görəm. Ancaq
özümü kökləyəndə, gözüm onda olsa da, düşüncəm başqa yerdə olur,
yəni Ocaqda olur. Bəzən elə yaxşı sonuclara gəlirəm də.
Mənim xarakterimdə belə hal var: oxumağım, düşünməyim üçün
tam küysüzlük olmalıdır, mənə əngəl olan heç nə olmamalıdır.
Ancaq bu ortam bütün gün içində olmur. Bununla belə, ruhaniliyə
köklənəndə qayğılar didib-parçalamır adamın içini. Yenə deyirəm,
onsuz da çözürsən o qayğıları da. İşləyirsən də. İndi neyləyəsən,
Azərbaycan bu gündədir. Sıradan həyat qayğılarını aylıq ödəmək
olmur. Ancaq hal baxımından Amala köklənəndə həyata da, gedişə
də başqa cür baxırsan.
İki il öncə biz Ağstafaya – “Ata Sonevini Ziyarət Günü” törəninə
gedəndə, törəndən sonra sən (İnamlı – N.A.) parka yığılıb oturan
insanlarla Soylu Atalının görüşünü təşkil elədin. O baxımdan uğurlu
təşkilatçılığın var. O insanlardan mən telefon nömrələri götürmüş-
düm. Bu il gedəndə onları aradım, həmin insanlar bizimlə birgə
törənə qatıldılar. Onlardan biri axşam mənə zəng edib deyir: mən
hələ də o tədbirin etkisi altındayam, təşəkkürünü bildirdi bizlərə.
Uğurlu xalqlaşma işlərin olub. Özünün dediyin kimi, son aylarda
zəifləyib, bu isə fərəhinə də etki göstərir. Diləyirik bu halı ötəsən.
153
Ulusəs Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Mən hazırlaşma-
mışam yenə. Ancaq qonu ilə bağlı bəzi fikirlərimi demək istəyirəm.
Bu, hamıya özgündür (aiddir). Mənə daha çox. Mən İnamlının da,
Nurtəkinin də dedikləriylə razılaşıram, nə olur-olsun, yenə də öz
payıma deyirəm, yenə yer var. Nurtəkin də onu deyir, oxumaq üçün
küysüzlük gərəkdir. Mən də o xasiyyətdəyəm. Mən bir işi tam gör-
mək istəyirəm, başqa işlər əngəl olmasın. Mən bu halı uzun çağlar
yaşamışam. İstəyirdim Atanı, 24 saatın az kəsimini çıxmaqla, oxu-
yum. Doğrudan da bir eyforiya halı idi. Mən bu halı yaşamışam, bu
halım üçün darıxıram da. İndi mən özümdən də ağır yükün altın-
dayam. Ancaq bu, özünə haqqvermə deyil. Gün içində 2-3 saat ayıra
bilərəm. İş də görə bilərəm. Ancaq deyirəm, bu qayğılardan qurta-
rım, arı bir halla, arı duyğularla, mənə əngəl olmayan koşullarla
Ocaqçılığımı göstərim. Özüm də anlayıram, belə koşullarla Ocaq-
çılıq alınmaz. Ancaq yenə də…
Bu qonu mənə yaxın bir qonudur. Çünkü əngəl insana elə özü-
dür. Bəs “Özüylədöyüş” nəyə görədir? Özünün yaratdığın əngəli
qırağa qoymaq gərəkdir. Həyatın sənə basqısı var, günü-gündən də
azalmayacaq, artacaq. Gözləyim, basqı azalsın, sonra nəsə edim,
olmayacaq. Sadəcə bir şey var, əngəli özün özünçün yaradırsan, onu
qaldırmaq gərəkdir.
154
İnamlı Atalı: Əslində əngəlsiz Ocaqçı olmur. Əngəl olmayan yer-
də Ocaqçı nəyə gərəkdir?! Ata niyə Ocağı yaratdı? Əngəllər olma-
saydı Ocaq yaranmazdı. Biz əngəllərlə üz-üzə duraraq Ocaqdayıq.
Ocağın tələblərinə yetməliyik. Əslində mənim çağım çox olur.
Sadəcə işdən gəlirəm, halsızlıq olur. Əlim qalxmır, Atanın kitabını
götürəm oxuyam. Halım kökdə deyil. Fikirləşirəm, özümü zorlasam,
düşünə biləcəm, yazı da yazacam.
Haqsızlıq var, hamımız bunu görürük. Biz də elə buna görə döyü-
şürük, toplum dəyişilsin. Kapitalizm getsin, yerinə ruhaniyyat gəlsin.
Ayaz Şıxalıoğlu: Bu dövlət sənə əmək haqqı yox, yemək haqqı
verir.
İnamlı Atalı: Mən Atanın bitiyini oxuyuram, yaxşı düşüncəyə
gəlirəm, birdən maddi qayğılar qarşıma durur, düşünməyə qoymur, –
axşam çörək almalıyam.
Ayrı-ayrı aşamalarda mən sorunları itələyirdim, indi yığılıb hamı-
sı üstümə gəlir. Ona görə də evdə qalan günümü xalqlaşmaya ayıra
bilmirəm. Ruhaniyyat cəhətdən zərər edəndə heç maddiyyatım da
düzəlmir, sorunlarım da çözülmür. Bayaq dedim, hər gün evdə iki
saat çağım olur. İki saata Ocaq işi görmək də olar, düşünmək də. An-
caq o iki saatım elə ağır, anlamsız şeylərlə yüklənir, gərgin düşün-
məli oluram. Bunları düşünməsəm də olmur.
Nurtəkin Atalı: Bütün Azərbaycan çətin gündədir. Xəstəsi əlində
qalır, dərman almağa pulu yoxdur. Biz o ağırlığı, çətinliyi bilirik,
ancaq ondan üstün olmağı da bilməliyik. Atanın ömrünü oxumaq
gərəkdir. Atanın son bircə ilini görmüşəm, evində olmuşam. Bir ildə
də Atanın məişəti düz-əməlli olmayıb. Soylu Atalıdan asılı olub çox
şeylər. Atanın evinin olmayan, dostlarının da üz çevirdiyi günləri
olub. Çox balaca bir evdə, bir çarpayı, bir stol sığışan evdə kitab-
larını yazıb. Ata deyirdi, mənim şəkillərim o çağlar çəkilməli idi,
üzüm alışıb-yanırdı.
Özünü Atanın çətinliklərilə tutuşduranda görmək olar əngəlləri
necə ötmək gərəkdir.
Ulusəs Atalı: Mənim üçün də, İnamlı üçün də işıq söhbəti olsay-
dı, bizi sıxıb-boğan, əzib-tökən sorunları qırağa qoyardıq. İndi qoya
bilmirik. Mən şəxsən heç cür qoya bilmirəm.Mənə elə gəlir, yükümü
qırağa qoysam, hər şey yas olacaq. Mən qoya bilmirəm. Sanki mənə
155
verilib, bunu daşımalıyam. Elə şeylər var, elə öz-özündən çözülür.
Bir var düşünürsən, düşüncə səni qaldırır, bir də var düşünürsən,
düşüncə adamı yerə basdırır. İnsan gərək üstün olmağı bacarsın.
Yaşadığı həyatdan, yükləndiklərindən də üstün olsun.
Nurtəkin Atalı: Biz Ocaqçıyıq, hər birimiz bu yolu anlayaraq gəl-
mişik. Hər bir Ocaqçı qayğısının dalınca gedərsə, Ocağı kim yaşa-
dacaq? Biz böyük ideyalardan danışırıq. Böyük ideyalar asanlıqla
həyata keçməyəcək ki. Bütün Azərbaycan elə fikirləşir, iqtisadiyyat
düzəlsə, hər şey düzələcək. İqtisadiyyat düzəlsə də, hər şey düzəlmə-
yəcək. Çünkü o hal olmayacaq, o düşüncə olmayacaq.
Gərək özünü kökləyə biləsən. Özünü kökləyəndə qarşılaşdığın
hər bir şeyə baxışın da dəyişəcək.
Ulusəs Atalı: Mən Ocağa gələndə tamam özgür bir adam idim,
bilirdim hara gəlirəm. Mən seçim eləmişdim, düz seçim eləmişdim.
Ancaq sonralar üstümə elə yük düşdü, dəyişdi. Belə gətirdi.
Nurtəkin Atalı: Belə gətirdi, sən özünü tamamilə o qayğılara
verdin, düşüncə baxımından da, fiziki baxımdan da. Bu qüsur idi,
özünü tamamilə verdin. Özünü tamamilə verməli deyildin.
Ulusəs Atalı: Buna görə də güc gərəkdir.
Nurtəkin Atalı: Özüylədöyüş də ondan ötrüdür.
Elqala: Bəs Soylu Atalı necə eləyib?
Nurtəkin Atalı: Soylu Atalının, 3 körpə ilə kirayədə qala-qala,
çox çətin günləri olub. Mən o ailəyə yaxın olduğum üçün bilirdim.
Evində ərzaq belə olmadığı günləri olub. Ancaq başqası onun çətin-
liyini bilmirdi. Çünkü Soylu Atalı o halla yaşamırdı. O, hər an Ocaq
əməllərində, görüşlərində, söhbətlərində idi. Deməli, özünü köklə-
mək, yenə də özünü Amal üstə qurmaq gərəkdir.
Ayaz Şıxalıoğlu: Əgər Elqala bu sualı veribsə, özü də cavabını
bilir. Deməli, Soylu Atalı sorunları özü çözür, o, özü üçün sorunları
yaratmır. Biz ancaq özümüz yaradırıq. Biz deyirik, işə gedirəm,
çağımı iş alır. O birinin başqa qayğısı var. Bu birinin aylığı azdır.
156
Bütün bunlar var deyə özünü Ocağa verə bilmirsən. Mənim də
çətin günlərim olub. Ancaq bu gün pis yaşayıramsa, pis düşünüm,
yaxşı yaşayıramsa, yaxşı düşünüm söhbəti olmayıb. Necə varam, elə
də düşünürəm.
Ulusəs Atalı: Mən Elqalanın sualını özüm üçün düşünürəm. Ata
söhbəti var, Soylu Atalı söhbəti var, bizim söhbətimiz var. Bayaq
dedik, Ata deyirdi, mənim şəklim o çağlar çəkilməli idi. Yəni hansısa
bir pillə, sınır var. O sınırı keçirsən, o an bu qayğılar səni çox apar-
mır. Ata o səviyyəyə qalxmışdı, o sınıra çatmışdı. O, qayğılarda özü
üçün özgür idi. O qayğıları içinə çəkmirdi, düşüncəsinə yükləmirdi.
Onun içindəki od-alov qayğıları yandırırdı. Soylu Atalı da o sə-
viyyəyə çatıb, qayğıları yandırıb, qayğılardan özgürdür. Mənim isə
qayğıları yandıran gücüm yoxdur. İçimdəki alov o dərəcədə deyil
ki. Məgər Soylu anasına baxmırmı, ya gəlib burda mənim bacımla
uğraşmırmı, ya da başqa qayğılar, mənimkilərlə də uğraşır. Eyni
halda öz alovu ilə Ocağı yandırır. Özü də yanır, Ocağı da yandırır.
Gərək o düşüncəni, səviyyəni özündə yaradasan.
Nurtəkin Atalı: Ata deyir, zamandan üstün olmaq gərəkdir,
ortam-dan, mühitdən üstün olmaq gərəkdir. Mühitdən üstün necə
olursan? Pulla üstün ola bilməzsən. Halla, düşüncə ilə üstün olursan.
Özünü ideyaya elə kökləyirsən ki. Onsuz da nəsə yeyirsən, yeməli-
sən geyməlisən, işləyirsən, ruhani tələblər elə yön alır, yemək kimi
gərəkliyini duyursan. Kökdən düşməmək üçün də Atayla hər an bir
olmaq, düşünmək gərəkdir. Özünü böyük insanlarla tutuşdurmaq
gərəkdir. Ata ilə, Soylu ilə tutuşdurmaq. Mən hardayam, nə hal-
dayam? Ata deyirdi, mənə qorxudan salam vermirdilər. Hələ biz o
cür təklənməmişik, o hala yetməmişik. Mən demirəm maddi məsə-
lələri çözməyək. Əgər ailə qurmuşuqsa, onun sorumluluğunu daşıyı-
rıq. Ancaq onu beynimizə yük etmirik. Yolumuzu gedirik, qayğıları
da çiynimizə alıb gedirik.
`
Üstün Atalı: Əslində Nurtəkin mənim demək istədiklərimi dedi.
Qonu ilə bağlı deyim: bizim yolumuz asanlıqla aqibətə çevrilmə-yə-
cək. Asanlıqla adamların içinə yeriməyəcək. Ancaq mən öz ömrüm-
də əngəl elə özümü görürəm. Mənim xalqlaşmamda da əngəl özüm
oluram, kamilləşməmdə də, amallaşmamda da. Bu an mənim üzə-
rimdə ağır yük yoxdur. Mənə qıraq bir etki, basqı yoxdur. O etkiləri
157
özüm özümə yaradıram. Məişət qayğıları ilə, özümü məişətə
verməklə.
Ata ilə, Soylu Atalı ilə bağlı danışıldı. Mənə elə gəlir, burda
oturanların heç birinin həyatı asan olmayıb. Hamının ömründə çətin
anlar olub. Məsələn, Nurtəkinlə Göylü kirayələrdə qalırdılar. Öyrənci
hazırlayırdılar, corab sexində işləyirdilər, bununla birlikdə Ocaq
səfərləri edirdilər. Çoxlu Ocaq işləri görürdülər. Onların o məqamda
halını saxlayan səfərlər idi.
Ömrümü Ocağa verəndə halım yüksəlir, ömrümü məişətə verəndə
halım enir. Ocağa verəndə qazanırsan. Mən elə düşünürəm, Ocaqda
olan indiki Ocaqçılar elə bir səviyyədə, elə bir durumdadırlar, bu aşa-
manı keçməlidirlər, hardasa keçiblər də. Mən söhbət edəndə deyi-
rəm, Azərbaycanın yaxın gələcəyi üçün yaxşı heç nə gözləmirəm.
Bundan da pis şeylər gözləyirəm. Ola bilər, sabah heç yol gedə bil-
məyək. Bu onu güllələsin, o bunu vursun, adamlar azğınlaşır. Adam-
ların ağlında vətəni qurmaq, vətəni sevmək yoxdur. Onların ağlında
yarışlardır, ev qurmaq, məişət qurmaqdır. Əslində elə olmalıdıri, ailə
də qurulsun, ev də qurulsun, xalq da.
Söhbətin gedişində ağlıma gəldi, birdən elə oldu, məni işdən
çıxardılar. Onda mən necə olaram? Sizi inandırım halım dəyişmədi.
Mən Ocaqçılarda elə hal görürəm, daşdan da çörək çıxaracaq, Ocağı
da yaşadacaq. Hər birində elə hal görürəm. Bundan az ağılla, bundan
az iradəylə böyük çətinlikləri keçmişiksə, bundan sonra da
keçəcəyik.
Ayaz Şıxalıoğlu: Sizlərlə söhbətdə mən sevinirəm. Burdakı qonu
ilə bağlı cavabı da dediniz – insan elə özü özünə əngəldir. Özü özünə
sorun yaradır. Əgər insanın canı sağdırsa, bu, böyük xoşbəxtlikdir.
Ağrıyanda heç nəyi görmüsən. Ancaq sən bilirsən, sağlamsan, dü-
şüncən də sağlamdır, mənəviyyatın da sağlamdır. Buna sevinmək
gərəkdir. Mən bunu aqibətə çevirim yox, bu elə mənim aqibətimdir.
Mən belə doğulmuşam, belə düşünürəm, evdə də belə tərbiyə
olunmuşam.
Həyatda yük də daşıyacam, faciələr də baş verəcək, sevincli
günlər də olacaq. Həyat olduğu üçün bütün bunları başa düşəsən,
dərk edəsən gərək. Hədəf odur, mən nadan ömrü yaşamıram. Mənim
ömrüm budur. Mən bunda yanılmıram. Düşüncəmdə yanılmıram.
Özümü həlak eləmirəm. Məni içimdə böyük saxlayan da budur.
158
“Don Kixot”u oxumaq istəyirəm. Həcmcə böyükdür, səbrim
çatmır oxuyam. Mən istəyirəm, xırda olsun, tutumlu olsun. “Don Ki-
xot”la bağlı yazı oxudum. O, Tolstoyunku kimi ciddi əsər deyil. Don
Kixot istəyir haqqı bərpa eləsin, haqsızı öz yerində oturtsun. Haqqı
çatan adam ona yetsin. Köhnə cəngavərlər kimi bir arıq ata minib,
onun silahdaşıyanı da var, çıxıblar dünyada haqsızlığa qarşı savaş
aparmaq üçün. Birdən gözüm yaşardı. Gülürəm. Mən niyə gülürdüm,
niyə gözüm yaşardı?! Bu insan nə böyük insandır. Hər bir insanın
içərisində, Asif Ata deyir Mütləq var. Bir var insanın bundan sorağı
olur, bir var olmur. Sorağı olmayan nadan da gedir elə. Bunun içində
bu var. O istəyir haqqı adamlara versin. Döyüşdüyü obyektin böyük-
lüyünü bilə-bilə döyüşə gedir. Burda o insanlıq var. O haqsızlığa
qarşı vuruşmaq istəyi var. O, dəbilqə yerinə başına cam qoyur.
Bunları oxuyanda gülürsən. Onsuz da o, gedib heç nəyə yetməyəcək.
Haqqı bərpa edə bilməyəcək. Ancaq sevinirsən, bu haqq deyilən bir
şey ölmür. İnsanın içində var, yaşayır. İnsan da buna meyillidir.
Onun möcüzəsi ondadır, neçə yüzillərdir bu yaşayır.
Bizim içimizdə də o var. O Don Kixotluq var. Toplumda da nələ-
rəsə bizim gücümüz çatmayacaq. Ancaq bizim ideyamız çox
güclüdür. Gedişə qarşı biganə ola bilməzsən. Sən insansan.
Biz də ona gedirik. Bu, bizim ömrümüzdür, aqibətimizdir. Başqa
cür ola bilməz. Var olun.
“Qutsal Oxuma” tələbinə görə “Hallar” Bitiyi oxundu.
“Ailə Günü” törəni “Ata Ruhunu Ürəyimzidə aparırıq!”,
“Atamız Var olsun!” səcdəsiylə sona yetdi.
Şölə Ayı, 37-ci il. Atakənd.
(iyun, 2015. Bakı.)
|