1.Geografik qobiq tushunchasini 1930-yillarda akademik A.A.Grigorev nirinchi bo‘lib fanga kiritdi. Bu tushunchaning shakllanishi va rivojlanishida A.Gumboldt, V.V.Dokuchaev, P.I.Brounov va boshqa olimlarning ilmiy – tadqiqot ishlari muhim ahamiyatga ega bo‘ldi.
1.Geografik qobiq tushunchasini 1930-yillarda akademik A.A.Grigorev nirinchi bo‘lib fanga kiritdi. Bu tushunchaning shakllanishi va rivojlanishida A.Gumboldt, V.V.Dokuchaev, P.I.Brounov va boshqa olimlarning ilmiy – tadqiqot ishlari muhim ahamiyatga ega bo‘ldi.
A.Gumbold o‘zining “Kosmos” asarida tabiat bir butun harakatdagi va o‘zgarishdagi obyektlarning o‘zaro aloqasidan hosil bo‘lgan deb yozadi. 19-asrda V.V.Dokuchaev tabiatshunoslik ilmida ilgari qarab katta qadam tashlaganligini takidlab, “Asosan ayrim jismlar , minerallar, tog‘jinslari, o‘simlik va hayvonlar hamda hodisa va narsalar, olov, suv, havo o‘rganilib, ular o‘rtasidagi nisbat yani kuchlar, jismlar,hodisalar, jonsiz va jonli tabiat o‘rtasida mavjud bo‘lgan genetik doyimiy va hamma vaqt ham qonuniy aloqalar o‘rnatilmas edi. Vaholanki huddi shu nisbatlar ana shu qonuniy o‘zaro aloqalar tabiatni bilishning mohiyatini, tabiatni bilishning mag‘zini tashkil qiladi ” deb yozgan edi. V.V.Dokuchaev tabiatda turli komponentlar o‘rtasida aloqalar mavjudligini isbotlab bergan.
Universitetlar uchun birinchi bo‘lib yer bilimi bo‘yicha darslik yaratgan A.N.Krasnov “Geografiya ayrim hodisa va jarayonlarni emas, balki ularning birikmasini geografik kompleksiyalarini o‘rganadi” deb ta’riflagan edi.
Geografik qobiq, landshaft qobig‘i epigeosfera-yerning litosferasi, gidrosfera, atmosfera va biosferalar o‘zaro tutashadigan va bir-biriga ta’sir etadigan qobig‘i. Geografik qobiqning tarkibi va tuzilishi juda murakkab. Uning yuqorigi va pastki chegaralari ham shartlidir. Atmosferada geografik qobiq stratopauza orqali o‘tadi deb hisoblaydilar, chunki Yer yuzasining atmosfera jarayonlariga bo‘lgan issiqlik ta’siri shu chegaragacha davom etib, litosferada esa gipergenez oblasti quyi qismigacha boradi. Geografik qobiq butun gidrosferani, Yer po‘stining yuqori qavatini va atmosferaning quyi qismi(25-30 km qalinlikdagi qatlam)ni o‘z ichiga oladi. Geografik qobiqning eng qalin qismi 40km ga yaqin.
Geografik qobiq, landshaft qobig‘i epigeosfera-yerning litosferasi, gidrosfera, atmosfera va biosferalar o‘zaro tutashadigan va bir-biriga ta’sir etadigan qobig‘i. Geografik qobiqning tarkibi va tuzilishi juda murakkab. Uning yuqorigi va pastki chegaralari ham shartlidir. Atmosferada geografik qobiq stratopauza orqali o‘tadi deb hisoblaydilar, chunki Yer yuzasining atmosfera jarayonlariga bo‘lgan issiqlik ta’siri shu chegaragacha davom etib, litosferada esa gipergenez oblasti quyi qismigacha boradi. Geografik qobiq butun gidrosferani, Yer po‘stining yuqori qavatini va atmosferaning quyi qismi(25-30 km qalinlikdagi qatlam)ni o‘z ichiga oladi. Geografik qobiqning eng qalin qismi 40km ga yaqin.
Geografik qobiqning Yerdagi boshqa qobiqlardan farqi: geografik qobiqning Yerdagi va kosmosdagi jarayonlar ta’sirida shakllanadi; litosfera, atmosfera tutashib, o‘zaro ta’sir etib turadi – turli xil erkin energiyalarga nihoyatda boy, unda moddalarning barcha agregat holati uchraydi, quyoshdan keladigan issiqlik to‘planadi, insoniyat jamiyati yashaydi.
