YUqumli kasalliklarni, yuqumli bo‘lmagan ommaviy kasalliklar yoki ovqatdan zaxarlanishlarni oldini olish maqsadida korxonalarga qo‘yidagi oziq-ovqat maxsulotlarini qabul qilish man etiladi:
po‘chog‘i ifloslangan tuxumlarni, «tek», «boy» chekmalari mavjud, hamda salmonellezlar bo‘yicha notinch xo‘jaliklardan tuxum qabul qilish, o‘rdak va g‘oz tuxumlarini qabul qilish
sifati va xavfsizligini tasdiqlovchi xujjatlari mavjud bo‘lgan oziq-ovqat mollarini va oziq-ovqat maxsulotlarini
tamg‘a va veterinar guvoxnomasi mavjud bo‘lgan barcha turdagi qishloq xo‘jaligining xayvonlarini go‘shti va ichak-chavoqlari
veterinar guvoxnomasi mavjud bo‘lganbaliq, qisqichbaqa, qishloq xo‘jaliginingqushlarini barcha maxsulotlarini
ichak-chavog‘i tozalangan qushlarni
sifati va xavfsizligini tasdiqlovchi xujjatlari mavjud bo‘lmagan oziq-ovqat mollarini va oziq-ovqat maxsulotlarini
tamg‘a va veterinar guvoxnomasi mavjud bo‘lmagan barcha turdagi qishloq xo‘jaligining xayvonlarini go‘shti va ichak-chavoqlari
veterinar guvoxnomasi mavjud bo‘lmaganbaliq, qisqichbaqa, qishloq xo‘jaliginingqushlarini barcha maxsulotlarini
po‘chog‘i ifloslanmagan tuxumlarni
YUqumli kasalliklarni, yuqumli bo‘lmagan ommaviy kasalliklar yoki ovqatdan zaxarlanishlarni oldini olish maqsadida korxonalarga qo‘yidagi oziq-ovqat maxsulotlarini qabul qilish man etiladi:
yaroqlik muddati o‘tib ketgan va sifatsizlik belgilari mavjud bo‘lgan oziq-ovqat maxsulotlari
uy sharoitida tayyorlangan oziq-ovqat maxsulotlari
yormalarni, unni, quruq mevalarni va boshqa maxsulotlarni
mog‘or bosgan va aynish alomatlari mavjud emas meva-sabzavotlarni
zavod sharoitida tayyorlangan oziq-ovqat maxsulotlarini
. Qanday oziq-ovqat maxsulotlariniertangi kunga qoldirish man etiladi:
souslar
quymoqlar
pishirilmagan go‘sht
tuxum
kartoshka
ko‘katlar
salatlar, vinegretlar, pashtetlar, ilviroq taomlar, ustiga sardak solingan taomlar, kremli oziq-ovqat maxsulotlari va boshqa ayniqsa tez ayniydigan sovuq taomlar
sutli, sovuq, shirin sho‘rvalar,pyure-sho‘rvalar
birinchi taomlarga qo‘shiladigan suvda pishirilgan porsiyalangan go‘sht, go‘shtli va tvorogli blinchiklar, go‘shtdan, qushlardan, baliqdan tayyorlangan chopma maxsulotlar
karam
Qandolatchilik korxonalarida krem chiqaruvchi qopchalarni tozalovi qo‘yidagi tartibda olib boriladi:
maxsus qurituvchi shkaflarda quritish
qopchalarni sterilizatsiyasi (bikslarga, qopqoqli kastryulalarga yoki pergament, pergamentdan oldingi xoldagi qog‘ozga o‘rab qo‘ygan xolida) avtoklavlarda yoki quruq issiqchiqaradigan shkaflarda 120 ° Sxaroratda 20-30 minut davomida
xarorati 15 °Spast bo‘lmagan issiq suvda 1 soat davomida ivitib qo‘yish, kremi to‘liq yuvilgunicha
xarorati 10-15 °S kir yuvish mashinasida yoki qo‘l bilan yuvuvchi eritmada yuvish
xarorati 85 °Spast bo‘lmagan issiq suvdayaxshilab chayish
oddiy shkaflarda quritish
xarorati 65 °Spast bo‘lmagan issiq suvda 1 soat davomida ivitib qo‘yish, kremi to‘liq yuvilgunicha
xarorati 40-45 °Skam bo‘lmagan kir yuvish mashinasida yoki qo‘l bilan yuvuvchi eritmada yuvish
xarorati 65 °Spast bo‘lmagan issiq suvdayaxshilab chayish
sterilizatsiya o‘tkazilmaydi
. Tashkilotlar ishchilari shaxsiy gigienani qo‘yidagi qoidalariga rioya qilishlari shart:
toza sanitar kiyimda ishlash, ifloslanganlik darajasiga qarab kiyimni almashtirish
xojatxonaga kirishdan oldin sanitar kiyimni maxsus ajratilgan joyga echish, xojatxonadan chiqgandan so‘ng qo‘llarni sovun bilan yaxshilab yuvish
shamollash alomatlari yoki ichak disfunksiyasi alomatlari paydo bo‘lganda, hamda yiringlash, kesilish, ko‘yish kuzatilsa ma’muriyatga xabar berish va davolanish uchun tibbiy tashkilotlargamurojaat qilish
echinish xonasida ustki kiyimini, bosh kiyimini, shaxsiy buyumlarini qoldirmaslik kerak
ishdan chiqganda qo‘llarni yaxshilab sovun bilan yuvib, toza sanitar kiyimni kiyib, sochlarni qalpoq yoki ro‘mol ostiga berkitish yoki sochlar uchun mo‘ljallangan maxsus setkani kiyish
toza sanitar kiyimda ishlash, har oy kiyimni almashtirish
xojatxonaga kirishdan oldin sanitar kiyimni maxsus ajratilgan joyga echmaslik, xojatxonadan chiqgandan so‘ng qo‘llarni sovunsiz yuvish
echinish xonasida ustki kiyimini, bosh kiyimini, shaxsiy buyumlarini qoldirishlari kerak
ish boshlashdan oldin qo‘llarni yaxshilab sovun bilan yuvib, toza sanitar kiyimni kiyib, sochlarni qalpoq yoki ro‘mol ostiga berkitish yoki sochlar uchun mo‘ljallangan maxsus setkani kiyish
shamollash alomatlari yoki ichak disfunksiyasi alomatlari paydo bo‘lganda, hamda yiringlash, kesilish, ko‘yish kuzatilsa ma’muriyatga xabar bermaslik va davolanish uchun tibbiy tashkilotlarga murojaat qilmaslik
. Qandolatchilik korxonalarida texnologik jarayonlar davomida foydalaniladigan sanitar-gigienik qoidalarni ko‘rsating:
tayyor maxsulotlarni saqlash va sotishda xarorat sharoitlariga amal qilish
maxsus transportda sovituvchi yoki izotermik kuzovlar bilan
smena, sana va tayyorlanishni soati, hamda sotishni ohirgi sanasi ko‘rsatilgan markirovkani mavjud bo‘lishi
qandolatchilik maxsulotlarini kuzatuvchi shaxslar
ishlab chiqarishni barcha bosqichlarida ketma-ketlikga qat’iy rioya qilish
ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashganini va avtomatizatsiyalashganini zamonaviy bosqichi
issiqlik bilan ishlovda va pasterizatsiya davomida xarorat reglamentlariga qat’iy rioya qilish
sanitar kiyim, tibbiy kitobchaga ega bo‘lishlari kerak va o‘z vaqtida tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari kerak
. Qandolatchilik korxonalarida sanitar-epidemiologik xavfli omillarni guruhlarini ko‘rsating:
IV guruh—korxonani sanitar obodonlashtirish
V guruh—ishchilarni shaxsiy gigienasi va sanitar savodxonligi
SH guruh—transportirovka
III guruh— maxsulotni tayyorlovi va ishlovi
II guruh— texnologik jarayon, saqlash, sotish
V guruh— korxonani sanitar obodonlashtirish
I guruh—transportirovka
II guruh—maxsulotni tayyorlovi va ishlovi
III guruh—texnologik jarayon, saqlash, sotish
VII guruh— ishchilarni shaxsiy gigienasi va sanitar savodxonligi
Plastmassalardan tayyorlangan idishlar amaliyotga tadbiq etilishidan oldin qanday gienik tekshiruvlardan o‘tkaziladi:
embrio- toksik
blastomogen
Bakteriologik
Virusologik
Imunoferment analiz
Biokimyoviy
organoleptik
sanitar- kimyoviy
toksikologik
Parazitologik
Organizmda maxsus funksiyani bajaruvchi uglevodlar:
ksilit
gialuron kislotasi
askorbin kislotasi
stearinalbumin
kazein
geteropolisaxaroza
lanolin
maxsus funksiyani oligosaxarid
maxsus funksiyani geparin
Bankali konservalarni turlari:
Baliqli
go‘sht- sabzavotli
quritilgan
dudlangan
kombinirlangan
qiymalangan
go‘shtli
sabzavotli
sutli
mevali
. Insonning ozuqa moddalariga bo‘lgan extiejini belgilovchi omillarni ayting:
oziq – moddalarga mexnat xarakteri
fiziologik xolat
individual xususiyatlar
yoshi
oziq – moddalarni jinsga ta’siri
oziq – moddalarga iqlim ta’siri
parxez xarakteri
kasallikning mavjudligi
millati
oziq – moddalarni yil fasliga ta’siri
. Uzoq ochlikda organizda yuz beradigan fiziologik va morfologik o‘zgarishlar: