Ayələrin Tərcüməs(n)i
Ken di niz üçün ile ri ye ha zır lık ya pın. Al lah'tan kor kup sa kı nın v
Yüklə 6,43 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AYE TlerİN h ədislər işığında şərhi
- "Al lahın
|
Ken di niz üçün ile ri ye ha zır lık ya pın. Al lah'tan kor kup sa kı nın və bi lin ki el bet te ONA ka vu şa cak sı nız. İman eden le re müj de ver. De dik ki: "Ken di niz üçün ile ri ye ha zır lık ya pın..." ifa de siy le -ki hi tap er kek le re ya da ka dın-er kek bütün in san la ra yö ne lik tir- ev len me və üre me yo luy la in san tü rü nün de va mı nı sağ la yı cı bir teş vik kas te dil miş tir. Bu ka da rı var ki, yü ce Al lah, in san tü rü nün de va mı ilə, sa de ce di ni nin yaşa ma sı nı, tev hid me sa jı nın ya yıl ma sı nı və ken di si ne kul luk esa sı na da ya lı sis te min ev ren sel çap ta ha ki mi ye ti ni is ter: "Mən, cin le ri və in san la rı yal nız ca ba na iba det et sin ler di ye ya rat tım." (Zariyat, 56) Əgər yü ce Al lah, in san la ra ha yat la rı və var lık la rı nın de va mı ilə il gi li bir şey em ret miş se, ke sin lik le bu hu su su, Rable ri ne yö ne lik iba det le bağ lan tı lı ola rak al gı la ma la rı üçün em ret miş tir. Sırf yer yü zün de ki var lık la rı nı sür dür me le ri, iş kem be le ri ni do yur mak və cin sel ar zu la rı nı tat min et mek üçün ya şa ma la rı, az gın lık və gaf let çöl le rin de yi tip git me le ri kas te dil miş de ğil dir. Ger çi "Ken di niz üçün ile ri ye ha zır lık ya pın..." ifa de sin den mak sat, üre me və in san lık ca mi a sı na ye ni bi rey ler ka zan dır mak tır -ki in san lık ca mi a sı hər an ölüm ara cı lı ğı ilə bir çok bi re yi ni yi tir mek te, za ma nın geç me si so nu cu sa yı la rı azal mak ta dır.- Fa kat bun lar əsl məqsəd de ğil dir. Ter si ne, məqsəd, nes lin de va mı, sa lih amel ler iş le yen bi rey le rin ka za nıl ma sı ara cı lı ğı ilə yer yü zün de Al lah'ın zik ri nin ka lı cı lık ka zan ma sı dır. Heç kuş ku suz yer yü zün de Al lah'ın zik ri ni ka lı cı kıl ma ya yö ne lik ola rak dün ya ya gel me le ri sağ la nan sa lih amel li bi rey le rin ka zan dık la rı se vap lar, həm ken di le ri nin həm də sa lih ata la rı nın ha ne si ne ya zı lır: "On la rın ön de tak dim et tik le ri və eser le ri ni biz ya za rız." (Ya sin, 12) Bu açık la ma mız la, "ken di le ri üçün ile ri ye tak dim və ha zır lık yap ma" ifa de siy le, kı ya met gü nü üçün ön ce den sa lih amel ler sun ma, an la mı kas te dil di ği be lir gin lik ka za nı yor. Ni te kim yü ce Al lah şöy le bu yu rur: "O gün ki şi el le ri nin önə sür dü ğü şey le re ba kar." (Ne be, 41) "Ha yır ola rak ken di ne fis le ri niz üçün ön ce den ile ri sür dü ğü nüz şey le ri, da ha ha yır lı və da ha bü yük bir əcr ola rak Al lah ka tın da bu lur su nuz." (Müz-zem mil, 20) Bu açı dan, "Ken di niz üçün ha zır lık ya pın. Al lah'tan kor kup sa kı nın və bi lin ki el bet te ONA ka vu şa cak sı nız..." aye ti, "Ey iman eden ler, Al lah'tan kor kun. Her kes ya rın üçün ne yi tak dim et ti ği ne (ile ri sür dü ğü ne) bak sın. Al lah'tan kor kun. Heç şüp he siz Allah, yap tık la rı nız dan ha ber dar dır." (Həşr, 18) aye ti ne ben ze mek te dir. Bu hal de, -Al lah her kes ten da ha yaxşı bi lir- "Ken di niz üçün tak dim edin/əldə et (ile ri ye ha zır lık ya pın)." ifa de sin den mak sat, Al lah'ın rı za sı na yö ne lik ola rak sa lih amel ler tak dim et mek tir. İn san lık ca mi a sı üçün ya rar lı ola cak la rı nı uma rak ço cuk sa hi bi ol ma yı amaç la mak də sa lih əməl kav ra mı nın kap sa mı na gi rer. "Al lah'tan kor kup sa kı nın." ifa de si ilə də, tar la di ye ni te le nen ka dın lar la cin sel iliş ki ye gir me, Al lah'ın bu hu sus ta be lir le di ği sı nır la rı aş ma ma, ONun ön gör dü ğü doğ rul tu da ha re ket et mek ten ka çın ma ma və ha ram la ra bu laş ma ma gi bi sa lih amel le rin şah sın da so mut la şan tak va duy gu su kas te dil mek te dir. "Və bi lin ki el bet te ONA ka vu şa cak sı nız." ifa de si ilə, Al lah'tan kor kup sa kın ma ya yö ne lik bir işa ret var dır. Bu ra da ki kor ku isə, kı ya met gü nü və kö tü he sap tan du yu lan en di şe dir, kor ku dur. Ni te kim, yu ka rı da de ğin di ği miz Həşr Surəsinin il gi li aye tin de iştirak edən, "Al lah'tan kor kun. Heç şüp he siz Al lah, yap tık la rı nız dan ha ber dar dır." ifa de si ilə də, "kor ku" an la mın da "tak va" kas te dil miş tir. "Bi lin" di ye rek bil gi ye em ret mek və bu emir de də bil gi nin ge rek tir di ği şey le ri, ya ni dik kat li ol ma, ko run ma və sa kın ma yı kas tet mek, ko nuş ma və ya zı di lin de (söz sa na tın da) sık ça baş vu ru lan bir yön tem dir. Ni te kim yü ce Al lah bir ayəs(n)i ke ri me de şöy le bu yu rur: "Və bi lin ki mu hak kak Al lah, ki şi ilə kal bi ara sı na gi rer." (Ənfal, 24) Ya ni, Al lah'ın si zin le kal bi ni zin ara sı na gir me sin den kor kun-sa kı nın. Sa lih amel ler iş le mek və he sap laş ma gü nün den kork mak, iman la di rekt iliş ki si bu lu nan ol gu lar ol du ğu üçün, aye tin so nun da şöy le bir de ğer len dir me cüm le si yer/yeyər al mış tır: "İman eden le re müj de ver." Ni te kim Həşr Surəsinin il gi li aye ti nin "Ey iman eden ler..." di ye baş la ma sı də bu il gi den do la yı dır. AYE TlerİN hədislər işığında şərhi et-Dürr'ül-Mensur təfsirində Ah med, ABŞ b. Humeyd, Da re mi, Müs lim, Əbu Da vud, Tir mi zi, Nəsəs(n)i, İbn Ma ce, Əbu Yala, İbn Mün zir, Əbu Ha tem, en-Nu has (en-Na sih ad lı ese rin de), Əbu Hay yan və Bey ha ki (Sü ne n'in de) Ənəsdən ri va yet eder ler: "Ya hu di ler, ka dın la rı ay ba şı halin dey ken on la rı ev den çı ka rır, on lar la bir lik te ye mez və iç mez ler di. Ev ler de on lar la bi r a ra da bu lun maz lar dı. Bu du rum la il gi li ola rak Rəsulullah efe ndi mi ze (s. a. a) bir so ru so rul du. Bu nun üze ri ne yü ce Al lah bu aye ti in dir di: "Sa na ka dın la rın ay ba şı hali ni so rar lar. Də ki: O, bir ezi yet (və ra hat sız lık hali dir). Ay ba şı halin de ka dın lar dan ay rı lın..." Aye tin ini şi üze ri ne Rəsulullah efen di miz (s. a. a) "Ay ba şı halin de, ka dın la rı nız la bir ara da otu run və cin sel bir leş me ha riç hər şe yi ya pa bi lir si niz." de di. Bu nu du yan Ya hu di ler: "Bu adam, her şey de mut la ka bi ze mu ha le fet ede cek tir." dedi ler. Useyd b. Hu dayr və Ubad b. Bişr, Rəsulullaha ge le rek: "Ya hu di ler, şöy le, şöy le de di ler. Şim di biz ka dın la rı mız la cin sel iliş ki ye gir me ye lim mi?" de di ler. Bu nun üze ri ne, Re-sulullahın yü zü nün ren gi de ğiş ti. Öy le ki biz, onun bu iki ada ma kız dı ğı nı san dık son ra adı ge çen iki şa hıs ora dan ay rıl dı lar. O sı ra da bir qab do lu su süd Rəsulullaha he di ye ola rak su nul du. Rəsulullah o iki si ni ça ğı rıp on la ra bu süt ten içir di. Bu nun üze ri ne onun bu iki si ne kız ma dı ğı nı an la dık." et-Dürr'ül-Mensur təfsirində Süd di ka na lıy la şöy le ri va yet edi lir: "Sa na ka dın la rın ay ba şı hali ni so rar lar." Bu so ru yu so ran Sa bit b. Deh dah'tı. Bu ri va ye tin ben ze ri, Mu ka til'den də ri va yet edil miş tir. et-Teh zib ad lı ese rin bir ye rin de, İmam Cəfər Sa dık'ın "Al lah'ın si ze em ret ti ği yer den on la ra gi din." ifa de siy le il gi li ola rak: "Bu ayə, ço cuk sa hi bi ol ma is te ğiy le il gi li dir. Al lah'ın si ze em ret ti ği yer den ço cuk is te yin." de di ği ri va yet edi lir. el-Kafidə de ni li yor ki: İmam Cəfər Sa dık'a so rul du ki: "Ka rı sı ay ba şı halin de olan bir er kek, ka rı sın dan nə ka dar ya rar la na bi lir?" İmam bu yur du ki: "Önü (cin sel or ga nı) ha riç hər ta ra fın dan ya rar la na bi lir." Yi ne ay nı eser de, İmam Cəfər Sa dık'ın (ə.s) ay ba şı hali nin son gün le rin de ha yız ka nı ke si len ka dın la il gi li ola rak "Əgər ko ca sı nın uzun sü re cin sel iliş ki kur ma ma sın dan do la yı, şe he vi ar zu la rı şid det len miş se, ka rı sı na cin sel or ga nı nı yı ka ma sı nı em ret sin və di ler se ka dın gu sül al ma dan iliş ki kur sun." de di ği ri va yet edi lir. Bir di ğer ri va ye te gö re, İmam Cəfər Sa dık (ə.s), "Ba na gö re, ka dı nın gu sül al ma sı da ha iyi dir." de miş tir. Mən deyərəm ki: Bu ko nuy la il gi li bir çox ri va yet var dır. Bu ri va yet ler ge nel lik le, ayet te ki "te miz len me" an la mı na ge len ifa de nin "yet hurne" şek lin de okun ma sı nı pe kiş ti rir ni te lik te dir. Bu isə, "ka nın ke sil me si" an la mı na ge lir. Ni te kim "yet hur ne" və "yet tah har ne" ke li me le ri nin ara sın da ki fərq vur gu la ma ba kı mın dan, ikin ci si nin "te miz len me yi ka bul et me" an la mı na gel di ği söy len miş tir. Do la yı sıy la ikin ci sin de is te ğe bağ lı lık an la mı bu lun du ğu üçün gus let me ye də uy gun dur. Bi rin ci si isə, te miz li ğin mey da na ge li şi de mek tir. Bun da də is te ğe bağ lı lık an la mı söz mövzusu de ğil dir. Do la yı sıy la, bu na uy gun olan ka nın ke sil me si ilə bir lik te olu şan te miz lik hali dir. Əgər "ta tah hur" ke li me si ilə, "yı ka ma" kas te dil miş se, bu yı ka ma nın müs te hap lı ğı nı ifa de edər. Şa yet "gus let me" an la mı kas te dil miş se, bu da gu sül den son ra cin sel iliş ki kur ma nın müs te hap lı ğı nı ifa de edər. Ni te kim İmam Cəfər Sadiq (ə.s): "Ba na gö re, ka dı nın gu sül al ma sı da ha iyi dir." sö zü ilə bu an la mı vur gu la mış tı. Bun dan ön ce ki ya ni ka nın ke sil me si ilə gus lün alın ma sı ara sın da ki za man da, iliş ki kur ma nın ha ram ol du ğu nu ifa de et mez. Çün kü "yet hur ne"nin cin sel iliş ki ya sa ğı üçün ko nul muş bir sı nır ol ma sıy la bağ daş maz. el-Kafidə, İmam Cəfər Sadiğin (ə.s): "Şüp he siz Al lah, tev be eden le ri se ver, te miz le nen le ri də se ver." ifa de siy le il gi li ola rak: "Ca hili ye dö ne min de in san lar pa muk və taş lar la is tin ca edi yor lar dı. (özlərini te miz li yor lar dı.) Son ra ab dest al ma la rı ön gö rül dü. Bu, gü zel bir uy gu la may dı. Rəsulullah (s. a. a) ab dest alın ma sı nı, em ret ti, ken di si də su ilə te miz len me ye dik kat et ti. Bu nun üze ri ne yü ce Al lah: "Şüp he siz Al lah, tev be eden le ri se ver, te miz le nen le ri də se ver." aye ti ni in dir di." de di ği ri va yet edi lir. Mən deyərəm ki: Ay nı an la mı des tek le yen bir çox ri va yet var dır. Bu ri va yet le rin ba zı sın da, ilk dəfə su ilə te miz le nen za tın Be ra b. Azıb ol du ğu, onun bu dav ra nı şı nı des tek ler ma hi yet te ayə in di ği və Resulul-lahın uy gu la ma sı nın də bu nu pe kiş tir di ği ri va yet edi lir. Yi ne ay nı eser de Salam b. Müs te nir'in şöy le de di ği ri va yet edi lir: "Bir gün İmam Əbu Ca fer'in (İmam Məhəmməd Misin) (ə.s) ya nın da bu lu nu yor dum. O sı ra da Ham ran b. AYAN gel di və ona ba zı şey ler sor du. Ham ran git mek üze rey ken, İmam Əbu Ca fer'e şöy le de di: "Sa na bir şey ifadə edəcəyəm. -Al lah ara mız da ki var lı ğı nı uzun sü re li kıl sın və bi zi sen den ya rar lan dır sın- Biz se nin ya nı na gel di ği miz za man, çı kıp gi der ken kalp le ri miz in cel miş, ne fis le ri miz dün ya dan il gi si ni kes miş olar, in san la rın sa hip ol duk la rı bu mal la rı önem siz gör me ye baş la rız. Son ra ya nın dan çı kar gi de riz. Halk la və tüc car lar la kay na şı rız. Bu se fer dün ya bi ze se vim li gö rün me ye baş lar." İmam Məhəmməd Mis de di ki: "Bəli, kalp tir bun lar. Ba zen ka tı, ba zen yu mu şak olur lar. Amma Hz. Mu ham med'in (s. a. a) as ha bı, "Ya Re -su lul lah, biz mü na fık ol mak tan kor ku yo ruz." de miş ler di. Rəsulullah: "Ni çin böy le bir en di şe ta şı yor su nuz ki?" de yin ce bu ce va bı ver miş ler di: "Se nin ya nın da ol du ğu muz za man, bi zi uya rı yor, teş vik edi yor sun. Bu nun üze ri ne kal bi miz yu mu şar, dün ya yı unu tu ruz, hər şey den el-e tek çe ke riz. Öy le ki, se nin ya nın da ol du ğu muz hal de ahi re ti, cen ne ti və ce hen ne mi göz lem li yor gi bi olu ruz. Amma se nin ya nın dan ay rı lıp bu ev le re gir di ği miz de, ço luk ço cu ğu mu zu kok la dı ğı mız, ai le mi zi gör dü ğü müz de, se nin ya nın day ken için de bu lun du ğu muz hal den ne re dey se əsər kal mı yor. San ki heç böy le bir hal ya şa ma dık gi bi. Sen ce, bi zim bu hali miz ni fak de ğil mi dir?" Rəsulullah on la ra bu ce va bı ver di: "Ha yır. Bu Şey tan'ın sap tır ma amaç lı gi ri şim le ri dir. Dün ya ya eği lim gös ter me ni zi is ti yor. Al lah'a an dol sun, əgər siz tas vir et ti ği niz hal üze re kal say dı nız, me lek ler le mu sa fa ha edər və su üze rin de yü rür dü nüz. Əgər siz gü nah iş le yip son ra də Al lah'tan ba ğış lan ma di le yen kim se ler ol ma say dı nız, yü ce Al lah, gü nah iş le yen, ar dın dan Al lah'tan ba ğış lan ma di le yen və Al lah ta ra fın dan ba ğış la nan kim se ler ya ra tır dı. Heç şüp he siz mömin sı na nır gü nah la ra düçar olar və ar dın dan tev be edər." Al lah'ın: "Şüp he siz Al lah, tev be eden le ri se ver, te miz le nen le ri də se ver." sö zü nü duy ma dı nız mı? Yü ce Al lah'ın bu aye tin den ha be ri niz yoxmu?: "Rab bi niz den ba ğış lan ma di le yin; son ra ona tev be edin/əldə et. "[113] Mən deyərəm ki: Ben ze ri bir ha di si Tefsir'ul-Ayyaşi'de ri va yet edil miş tir. Re su lul lah efen di mi zin (s. a. a) "Əgər siz tas vir et ti ği niz hal üze re kal say dı nız" sö zü vi la yet (ve li lik) ma ka mı na yö ne lik bir işa ret tir. Bu ma ka mın özel li ği, dün ya dan yüz çe vi rip Al lah ka tın da olan şey le re yö nel mek tir. Da ha ön ce "On la ra bir mu si bet isa bet et ti ğin de..." (Ba ka ra, 156) aye ti ni tef sir eder ken, ve li lik ma ka mı ilə il gi li ba zı açık la ma lar da bu lun muş tuk. "Əgər siz gü nah iş le yen..." sö zü ilə də Efen di miz (s. a. a) ka de rin sır rı na işa ret et mek te dir. Ka der, yü ce Al lah'ın isim le riy le il gi li hü küm le rin fi il ler mer te be si ne və olay la rın, ge liş me le rin te fer ru a tı na Es ma ul lah kav ram la rı nın ge rek tir di ği doğ rul tu da akı şı dır. "Heç bir şey yok tur ki, ha zi ne le ri bi zim ka tı mız da ol ma sın." (Hicr, 21) aye ti ni və ka der le il gi li di ğer ayet le ri in ce ler ken, ko nu ya iliş kin ay rın tı lı açık la ma lar da bu lu na ca ğız. "Al lah'ın: 'Şüp he siz Al lah, töv be eden le ri se ver, te miz le nen le ri də se ver.' sö zü nü duy ma dı nız mı?" ifa de si, İmam Məhəmməd Misə (ə.s) ait tir və hi tap də Ham ran'a yö ne lik tir. Bu ifa de de, töv be və te miz lik kav ram la rı, gü nah lar dan vaz ge çip Al lah'a dön me, gü nah la rın ne fis üze ri ne çö rek len miş tor tu la rı nı, pis lik le ri ni və ürək üze rin de ki pa sı nı gi der me şek lin de açık lan mış tır. Bu yak la şım; hük mün mer te be le ri ni, ba zı mer te be le rin hük mü ne gö re be lir le me ye bir ör nek oluş tur mak ta dır. Ay nı yak la şım "Ona, te miz le nip arın mış olan lar dan baş ka sı do ku na maz." (Va kıa, 79) aye ti ilə il gi li ola rak də or ta ya kon muş tur. Ya ni bu ayet ten ha re ket le: "Ki ta ba iliş kin bil gi, te miz le nip-arın mış Ehlibeytin ya nın da dır." de nil di ği gi bi, "Te miz len me den (ab dest-gu sül ol ma dan) Qurana do kun mak, ha ram dır." şek lin de bir hü küm də al gı lan mış tır. Ni te kim, "Heç bir şey yok tur ki, ha zi ne le ri bi zim ka tı mız da ol ma sın; onu an cak be lir len miş bir mik tar ilə in di ri riz." (Hicr, 21) aye ti ne gö re, var lık aləmi, ya ra tıl mış lar dün ya sı, Al lah ka tın da ki ha zi ne ler den baş la yıp, ən alt ya ra tı lış kat man la rı na ka dar pey der pey in mek te dir. Ay nı şe kil de ka der le re iliş kin hü küm ler də an cak, ha ki kat ler men zil le rin den ge çe rek iner ler. (Dik kat edin/əldə et!) "Sa na ki ta bı in di ren Odur. ONdan bir kı sım ayet ler muh kem dir." (Al/götürü İmran, 7) aye ti ni in ce ler ken, bu ko nu ya iliş kin ola rak da ha de tay lı bil gi ler su na ca ğız. Şim di, yu ka rı da işa ret et ti ği miz hu su sa bi raz da ha aşi na ol muş gi bi yiz. Ora da de dik ki: Aye tin za hi ri ne ba kar sak, ayet te ge çen "tövbə" və "te miz len me" kav ram la rın dan mak sat, su ilə yı kan ma dır. Bu isə, pis lik ten arın dır mak su re tiy le be de ni Al lah'a dön dür mek de mek tir. Yi ne da ha ön ce, Tefsir'ul-Kum mi'den nak len sun du ğu muz, Resu-lullah efen di mi zin (s. a. a) bu sö zü nün an la mı də be lir gin lik ka zan mış olu yor: "Yü ce Al lah, İb ra him'e (ə.s) ha ni fi yet'i in dir di. Bu isə te miz lik de mek tir; te miz lik isə on kıs ma bö lü nür. Be şi baş la, be şi də be den le il gi li dir. Baş la il gi li olan lar şun lar dır: Bı yık la rı kı salt mak, sa kal la rı uzat mak, saç la rı kes mek, mis vak, diş le rin ara sı nı te miz le mek. Be den le il gi li olan lar də şun lar dır: Be den de ki kıl la rı al mak, sün net ol mak, tır nak kes mek, ce na bet ol duk tan son ra gu sül al mak və su ilə te miz len mek. İş te bu, Hz. İb ra him'in ge tir di ği te miz ha nif lik tir. Bun lar yü rür lük ten kal dı rıl ma mış tır və kı ya me te ka dar də kal dı rıl ma ya cak tır." Bu hu sus la rın te miz lik ten sa yıl dı ğı na da ir bir çox ri va yet var dır. Ba zı la rın da ağ da yap tır mak də te miz lik ola rak ni te len di ril miş tir. Tefsir'ul-Ayyaşi'de, "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır." ifa de si ilə il gi li ola rak, Mu am mer b. Hal lad'ın İmam Ebu'l-Ha san er-Rı za'dan (ə.s) şöy le ri va yet et ti ği be lir ti lir: "İmam bu yur du ki, "Ka dın la ra kıç la rın dan ya naş ma hak kın da nə di yor su nuz? De dim ki: "Me di ne li le rin bun da bir sa kın ca gör me dik le ri ni duy dum." Bu nun üze ri ne İmam şöy le de di: "Ya hu di ler, bir adam ar ka dan ka rı sı na ya na şır sa, do ğa cak ço cuk şa şı olar, der ler di. Bu nun üze ri ne Yü ce Al lah, "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır, tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti ni in dir di. Ya ni is ter ön den, is ter ar ka dan ya na şın. Bu ay nı za man da, ka dın lar la tərs iliş ki kur ma hu su sun da Yəhudilərə mu ha le fet ni te li ğin dey di. Yi ne ay nı eser de, İmam Cəfər Sadiğin (ə.s) ayəs(n)i ke ri me ilə il gi li ola rak: "Nor mal məkana (va ji na ya) er ke ğin ön den ya da ar ka dan ya naş ma sı far k et mez." de di ği ri va yet edi lir. Ay nı eser de, Əbu Ba sir ka na lıy la İmam Cəfər Sadiqdən (ə.s) şöy le ri va yet edi lir. "Əbu Ba sir deyər ki: "Ka rı sı ilə tərs iliş ki ku ran ada mın du ru mu nu İma m'a sor dum. Bu nu xoş kar şı la ma dı və şöy le de di: "Sa kın ka dın la rın anüs (ma kat)ın dan iliş ki ye gir me yin. "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır; tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti nin an la mı, "di le di ği niz za man on la ra va rın" şek lin de dir." Ay nı eser de Fe tih b. Ye zid el-Curcaninin şöy le de di ği ri va yet edi lir: "Bu nun gi bi bir hu sus la il gi li ola rak fik ri ni öğ ren mek üze re İmam Rı za'ya (ə.s) bir mek tup yaz dım. Ba na şöy le bir ce vap gel di: "Ca ri ye si ilə tərs iliş ki ku ran bi rin den so ru yor sun. Ka dın bir oyun cak gi bi dir. İn ci til me me si ge re kir və o, yü ce Al lah'ın bu yur du ğu gi bi tar la dır." Mən deyərəm ki: Bu an lam da bir çox ha dis, Ehlibeyt İmamları'n dan ak ta rıl mış tır. əl-Kafi, et-Teh zib, Tefsir'ul-Ayyaşi və Tefsir'ul- Kum mi'de bun la rı gör mek müm kün dür. Bu ri va yet le rin tü mü şu na de la let edər: Ayəs(n)i ke ri me ka dın la ra ar ka dan (va ji na dan ol mak ko şu luy la) də ya na şı la bi le ce ğin den kənar bir şe ye de la let et mez. Ay ya şi'nin Ab dul lah b. Əbu Ya'fur ka na lıy la ri va yet et ti ği: "Əbu Ab dul lah'a (ə.s) ka dın la ra kıç -la rın dan ya naş ma yı sor dum. "Bu nun bir sa kın ca sı yok tur" de di və "Ka -dın la rı nız si zin tar la nız dır; tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti ni o-ku du." ri va ye ti ni də bu şe kil de yo rum la mak müm kün dür. Mən deyərəm ki: Ka dın la ra kıç la rın dan ya naş ma ilə, ar ka dan va ji na yı kul lan ma nın kas te dil di ği açık tır. Ayəs(n)i ke ri me bu na de la let et mek te dir. Ni te kim az ön ce sun du ğu muz Mu am mer b. Hal lad'ın ak tar dı ğı ha dis də bu nu gös ter mek te dir. et-Dürr'ül-Mensur təfsirində İbn Asa kir Ca bir b. Ab dul lah'tan ri va yet edər: En sar er kek le ri ka dın lar la kla sik (ka dın alt ta, er kek üst te və ön den) şe kil de iliş ki ku rar dı. Fa kat Ku reyş er kek le ri çe şit li şe kil ler de ner ler di. Ku reyş li bir er kek en sar dan bir ka dın la ev len di. Ka dın la bil di ği şe kil de iliş ki kur mak is ter ken, ka dın bu nu red det ti və "An cak kla sik iliş ki tar zı nı uy gu la ya bi lir sin." de di. Ka rı-ko ca nın bu an laş maz lı ğı Re su lul lah'a ulaş tı rıl dı. Bu nun üze ri ne bu ayəs(n)i ke ri me in di: "Tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." Ya ni is ter ayak ta, is ter otu ra rak, is ter ya ta rak iliş ki ku run. Amma hər du rum da də tək ka na lı kul la nın (tərs iliş ki kur ma yın). Mən deyərəm ki: İn ce le mek te ol du ğu muz aye tin eniş se be bi ilə il gi li ola rak çe şit li ka nal lar dan sa ha be nin ko nu ya iliş kin gö rüş le ri və de ğer len dir me le ri ak ta rıl mış tır. Ben ze ri bir yak la şım də İmam Rı za'dan (ə.s) ri va yet edil miş tir. Yu ka rı da, ed-Dürr'ül-Men sur təfsirindən alın tı yap tı ğı mız ri va yet te ge çen "tək ka nal dan" mak sat ka dın lar la sa de ce, ön den iliş ki ku ru la bi le ce ği dir. Çün kü, ka dın lar la tərs iliş ki kur ma nın ha ram lı ğı na iliş kin ola rak Ehlisün net ka nal la rın dan bir çox ha dis var dır. Bun lar, bir çox sa ha biye da yan dı rı la rak de ği şik ka nal lar dan Re su lul-lah'tan (s.ə.s.) ak ta rıl mış tır. Ger çi bi zim mez he bi mi ze men sup bil gin le rin Ehlibeyt İmamları'n dan et tik le ri ri va yet le re gö re on lar (ə.s) ka dın lar la tərs iliş ki kur ma yı şid det li mek ruh say mak la be ra ber ca iz gör müş ler dir. An cak, Ehlibeyt İmamları (ə.s) da ha ön ce açık la dı ğı mız gi bi bu hu sus ta, "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır; tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti ni ka nıt ola rak sun ma mış lar dır. On lar (ə.s) Quranı Ke rim'de Hz. Lutdan (ə.s) ak ta rı lan, "Əgər yap mak is ti yor sa nız, iş te bun lar, be nim kız la rım." (Hicr, 71) söz le ri ka nıt gös ter miş ler dir. Çün kü Hz. Lut (ə.s) on ların ka dın la rın cin sel or gan la rı na il gi duy ma dık la rı nı bi le bi le kız la rı nı on la ra tak dim et miş tir. Quranı Ke rim'de bu hük mü nes he der ni te li ğiy le baş ka bir ayə də yok tur. Bu nun la be ra ber, Ehlisün net kay nak la rın ca ak ta rı lan sa ha be gö rüş le rin de də ko nu üze rin de gö rüş bir li ği sağ lan ma dı ğı gö rü lür. Ri va ye te gö re, İbn Ömər, Ma lik b. Ənəs, Əbu Sa id Hud ri və baş ka la rı, ka dın lar la tərs iliş ki kur mak ta bir sa kın ca gör mez ler di və bu hu sus ta "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır." aye ti ni de lil ka bul eder ler di. Hat ta, İbn Ömərin: "Bu ayə, ka dın lar la tərs iliş ki kur ma nın ca iz li ği ni vur gu la mak üçün in miş tir." de di ği də ri va yet edil miş tir. Söz gelimi et-Dürr'ül-Mensur təfsirində Da re kut ni'nin "Ga ra ib-i Ma lik"te Na fi'ye da yan dı ra rak şöy le ri va yet et ti ği ni nak le der: Bir gün İbn Ömər ba na de di ki, "Ey Na fi, bu mus ha fı al/götür və be ni din le." "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti ne ka dar oku du və ba na şöy le de di: "Bi li yor mu sun ey Na fi, bu ayə ki min hak kın da in miş tir?" "Ha yır," de dim. De di ki: "Ka rı sı ilə tərs iliş ki ku ran en sar dan bir adam hak kın da in miş tir. Ada mın bu tav rı nı xalq ya dır ga dı. Bu nun üze ri ne yü ce Al lah, "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır; tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti ni in dir di." De dim ki: "Adam ka rı sı nın cin sel or ga nı na ya naş tı ğı üçünmü ya dır gan mış tı, yok sa ka rı sı nın maketindən ya naş tı ğı üçünmü?" "Ha yır, ka rı sı nın maketindən ya naş tı ğı üçün ya dır gan mış tı." de di." Mən deyərəm ki: Bu gö rüş, bir çox ka nal dan İbn Ömərə da yan dı rıl mış tır. İbn Ab dul birr deyər ki: "İbn Öme re da yan dı rı lan bu riva yet ler sa hih tir. Onun meş hur gö rü şü dür." Yi ne "et-Dürr'ül-Mensur'da, İbn Ra he veyh, Əbu Yala, İbn Ce rir, et-Ta ha vi Müş kil'ül-Asar ad lı eser de, İb ni Mür de veyh ha sen bir ri va yet zin ci riy le Əbu Sa id Hud ri'den şöy le ri va yet eder ler: "Ada mın bi ri ka rı sı ilə tərs iliş ki kur muş tu. Xalq ada mın bu tav rı nı nor mal kar şı la ma dı. Bu nun üze ri ne, "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır; tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti in di." Ay nı eser de, el-Ha tib, Ma lik'in ra vi le rin den Əbu Sü ley man el-Cev -ze ca ni'nin şöy le de di ği ni be lir tir: "Ma lik'ten eş ler le anüs ten cin sel iliş ki kur ma hak kın da bir so ru sor dum; ba na de di ki: "Şim di böy le bir il iş ki den do la yı gu sül al dım." Adı ge çen ese rin bir ye rin de, Ta ha vi İs bağ b. Fe rec'ten o da Ab dul lah b. Ka sım'dan şöy le ri va yet edər: "Di nim le il gi li ola rak ken di si ne uy du ğum heç bir üs ta dı mın bu işin, ya ni ka dın lar la anüs ten iliş ki kur ma nın halal olu şun dan şüp he et ti ği ne rast la ma dım. "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır." Bun dan da ha açıq bir hü küm ola bi lir mi?" Sü nen-i Əbi Da vud'da İbn Ab bas'tan şöy le ri va yet edi lir: "İbn Ömər -Al lah gü nah la rı nı ba ğış la sın- put pe rest en sar dan bu gru bun, Əhli-kitab Yəhudilərdən bu grup la be ra ber ol duk la rı nı san mış tır. En sar ca hi li ye dö ne min de, Yəhudilərin bil gi ce ken di le rin den üs tün ol duk la rı nı dü şü nü yor lar dı. Bu yüz den on la rın bir çox fi i li ni tak lit edi yor lar dı. Ehlikitabın bir özel li ği də ka dın lar la sa de ce va ji na dan iliş ki kur ma la rıy dı. Bu ka dın la rı mem nun et me ba kı mın dan uy gun bir yön tem di. Ensa rın bu gru bu bu hu sus ta Ehlikitaba uyu yor lar dı. Ku reyş li ler isə, cin sel iliş ki nok ta sın da son de re ce öz gür dav ra nı yor lar dı. Ön den, ar ka dan və kürək üs tü ya ta rak ol mak üze re çe şit li fan te zi ler de ni yor lar dı. Mu ha cir ler Me di ne'ye gel dik le ri za man, iç le rin den bi ri en sar dan bir ka dın la ev len di. Adam onun la də ay nı tarz da iliş ki kur mak is te di, fa kat ka dın bu nu ka bul et me di və "Biz bu gü ne ka dar hamı/həmişə bir tarz da iliş ki kur duk. Ay nı yo lu de ne ye cek sen bu yur, ak si tak tir de ben den uzaq dayan." de di. Ka rı-ko ca ara sın da ki bu tar tış ma açı ğa çık tı və bilahare Rəsulullaha ulaş tı. Bu nun üze ri ne bu ayəs(n)i ke ri me in di: "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır, tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." İs ter ön den, is ter ar ka dan, is ter sır t üs tü ya ta rak... Ye ter ki üre me or ga nın dan ol sun." Mən deyərəm ki: Su yu ti et-Dürr'ül-Mensur təfsirində bu ola yı, baş ka ka nal lar dan Mü ca hid və İbn Ab bas'tan də ri va yet et miş tir. Yi ne ay nı eser de, İbn Ab dul ha kem şöy le ri va yet edər: "Şa fii bu ko nu da Mu ham med b. Ha san'la tar tış tı. Kar şı ka nıt ola rak İbn Ha san "tar la" ni te li ği nin an cak ka dı nın cin sel or ga nı üçün söz mövzusu ola bi le ce ği ni id dia et ti və: "Ka dı nın cin sel or ga nı dı şın da ki böl ge ler cin sel iliş ki an la mın da ha ram dır." de di. Şa fii ona bu ce va bı ver di: "Əgər adam ka dı nın ba cak la rı nın ara sı nı ya da kar nı nın eti ni bu məqsəd üçün kul la nır sa, sen ce bu ra da "tar la" ni te li ği ne uy gun bir du rum varmı?" İbn Ha san: "Ha yır" de di. Şa fii: "Pe ki adam böy le ya par sa bu ha ram mı dır?" di ye sor du, İbn Ha san: "Ha yır" de di. Bu nun üze ri ne Şa fii: "Öy ley se, ken di ni zin də ka bul et me di ği niz bir şe yi nə di ye ka nıt ola rak su nu yor sun?" de di." Adı ge çen eser de, İbn Ce rir, İbn Əbu Ha tem Sa id b. Cü beyr'den şöy le ri va yet eder ler: "Mən və Mü ca hid, İbn Ab bas'ın ya nın da otur du ğu muz bir sı ra da, ada mın bi ri ya nı na gel di və şöy le de di: "Ka dın la rın ay ba şı hali ne iliş kin ayə hak kın da ra hat la tı cı bir açık la ma yap maz mı sı nız?" İbn Ab bas: "Ya pa rım" de di və: "Sa na ka dın la rın ay ba şı halını so rar lar.... Al lah'ın si ze em ret ti ği yer den on la ra gi din." aye ti ni oku du. Son ra şöy le de di: "Ya ni ha yız ka nı nın gel di ği yer den on la ra gi din. Çün kü qan ke sil me den ön ce bu yer den iliş ki kur man ya sak lan mış tı." Adam: "Ya "Ka dın la rı nız si zin tar la nız dır; tar la nı za di le di ği niz gi bi va rın." aye ti ne nə der sin?" di ye sor du. İbn Ab bas: "Ya zık lar ol sun sa na, anüs ten tar la mı olur muş? Əgər se nin bu de di ğin doğ ru ol say dı "ay ba şı halına iliş kin" aye tin bir hük mü kal maz dı. Çün kü ka dı nın bir ta ra fı meş gul olun ca öte ki ta ra fıy la iliş ki ku ru lur du. An cak "di le di ği niz gi bi va rın" ifa de si "di le di ği niz za man; ge ce ve ya gün düz on lar la iliş ki ku ra bi lir si niz" de mek tir." Mən deyərəm ki: Gör dü ğün gi bi, İbn Ab bas'ın ayet ten çı kar dı ğı bu so nuç, yan lış tır. Çün kü "ka dın la rın ay ba şı halına" iliş kin ayə, sa de ce, ay ba şı halında ka dın lar la va ji na dan iliş ki kur ma nın ha ram lı ğı na de la let et mek te dir. Şa yet ka dın la rın tar la ol du ğun dan sö z e den ayə, ka dın lar la anüs ten iliş ki kur ma nın ca iz li ği ne de la let et seydi, iki ayə ara sın da ke sin lik le bir kar şıt lık ol maz dı, do la yı sıy la ka dın la rın tar la ol du ğun dan sö z e den ayə ka dın la rın ay ba şı halına iliş kin aye tin hük mü nü nes het miş (yü rür lük ten kal dır mış) ola maz. Kal dı ki, da ha ön ce də vur gu la dı ğı mız gi bi, ka dın la rın tar la ol du ğun dan sö z e den ayə, sa nıl dı ğı gi bi, ka dın lar la anüs ten iliş ki kur ma nın ca iz li ği ne de la let et mez. Ba zı ri va yet ler de, İbn Ab bas'ın "Al lah'ın si ze em ret ti ği yer den on la ra gi din." ifa de sin den ha re ket le, ka dın lar la anüs ten iliş ki kur ma nın ha ram ol du ğu na iliş kin gö rüş be lirt ti ği nak le dil miş tir. Nə var ki, bu cür bir ka nıt la ma nın son de re ce yan lış ol du ğu nu or ta ya koy muş tuk. Ayəs(n)i ke ri me, sa de ce, ay ba şı ka na ma sı de vam et ti ği sü re ce, ka dın te miz len me dik çe, va ji na dan iliş ki kur ma nın ha ram ol du ğu na de la let edi yor. Baş ka hu sus la ra iliş kin bir açık la ma ge tir mi yor. Ka dın la rın tar la ol du ğun dan sö z edən ayet se, sa de ce tar la nın is ten di ği gi bi, ser best çe kul la nı la bi le ce ği ne de la let et mek te dir. As lın da bu me se le, Fı kıh bi li mi ni il gi len di rir. Biz se, ayet le rin işa ret et tik le ri hu sus lar mik ta rın ca, ko nu üze rin de dur ma yı amaç la dık. Yüklə 6,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|