Ayollar kuylagi asos chizmasini konsturuksiyalash va murakkab fasonda bluskani modellashtirish, makitlarini tayyorlash, texnologik xarita yaratish. Mundarija Kirish I bob. Ayollar kuylagi tikuvchilik sanoati va xozirgi kundagi xolati

2.1.Qiz bolalar ko’ylaklarni tikish texnologiyasini ishlab chiqish
 
O‘zbekcha kiyimning ko’p asrli boy tarixi bor. Unda xalqimizning o‘tmishi, iqlim 
sharoitimiz, turmushimiz ko’zda aks etadigandek topgan.
O’zbekcha ayollar kostyumi yangi zamonga, yangicha turmush tarziga, zamonaviy 
modaga muvofiq rivojlanishida davom etdi. Moda "shabadasiga" asoslanib 
ayollarning an’anaviy ko’ylagiga har xil zamonaviy o’zgarishlar kiritiladi. Milliy 

---

kiyim va zamonaviy kostyumlarda xalq san’ati motivlarini qo’llash xozirgi kunda 
bu sohaning xodimlariga ancha vaziyat berdi. Bugun milliy urf-odatlarni, 
qadriyatlarni tiklash uchun milliy kiyimga, uni zamonaviy elementlar bilan 
bezashga (kashta tikish: zarduzlik, patduzlik), zamonaviy moda yunalishiga 
asoslangan holda yo’l berildi.
Moda bir o‘rinda to’xtab turmay, kundan kunga yangilashadi, o‘zgaradi, qaytib 
keladi. Lekin, bu modellashtirish va badiy bezash asosida rivojlanadi va ruyobga 
keladi.
Shuning uchun milliy ko’ylaklarni tikishda zamonaviy kiyim elementlarini 
qo’llashda nimalarga e’tibor berish, qanday tikish texnologiyalarini qo’llash 
lozimligini aniqlash lozimdir:
Ko’ylaklarga kashta choklari bilan bezak berish.
Kiyimlar qadim qadimdan kashta choklari bilan bezab kelinadi, Lekin kashta chok 
bilan bezak berishda xar doim ham kiyim tashqi ko’rinishiga zeb bermaydi. Chunki 
kiyimga kashta chok solishda uni texnologiyalariga, rang tasvir qoidalariga, kishi 
salohiyatiga e’tibor berish lozim bo’ladi. Ayrim tikuvchilar bu kashta xozir modaga 
kirgan deb barcha kiyimlarga ham uni tikaveradi. Kiyimni tashqi ko’rinishini 
ochgan bilan kiyimni kim kiyganiga qarab kashta chok bezagini tanlash zarur 
xisoblanadi. Kiyimga kashta chok solishda qo’yidagilarga e’tiborni qaratish lozim 
deb topamiz:
-kiyimga kashta chok bilan bezak berishda kashta gullarini kiyim gazlamasi 
gullariga moslash, gazlama gullarini bug’masdan uni yanada yorqinroq, chiroyloroq 
qilib ko’rsatadigan gul elementlarinin tanlash;
-kashta gullarini rangini tanlashda gazlama gullarini ranglaridan birini tanlash yoki 
gazlama gullarini ochadigan ranglarni tanlash lozim;
-
agar gazlama gulsiz sidirg’a rang bo’lsa kashta gullarini rangini gazlama 
rangini ochadigan, yoshi katta kishilar uchun bo’lsa sal siporoq rangni tanlash 
lozim;  
-kashta ornamentini kiyimni qayerda kiyilishiga qarab tanlash lozim, masalan kiyim 
to’ylarga mo’ljallangan bo’lsa kashta ornamentlari to’laroq bo’lishi kerak, agar 
kiyim odatiy kiyiladigan bo’lsa gullari siyrakroq bo’lishi lozim qo’yida kashtalar 
bilan bezatilgan ko’ylak namunalarini keltiramiz;
-kiyimga kashta chok bezagini tanlashda albatta kishini yoshi, tashqi ko’rinishi, 
kiyimni qayerda kiyishi, kim kiyishiga e’tiborni qaratish lozim. Yoshi katta 
kishilarga mo’ljallansa sal rangsizroq, oddiroq kashtalarni tanlash kerak. yoshlarga, 

---

kelinlarga kiyim tikishda kashta gullari yorqinroq, rang-barang bo’lishini ko’zda 
tutuish lozim.
-
milliy ifrixorimiz bo’lmish atlash gazlamadan tikiladigan kiyimlarga kashta 
chok bilan bezak berish yanada e’tiborliroq bo’lishlikni talab etadi. Chunki bilasizki 
atlasda kamalak ranglarini barchasi mujassam bo’lim. Noto’g’ri rang va kashta 
ornamenti tanlansa atlasni tashqi ko’rinishiga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin.
-atlasdan tikilgan kiyimlarga kashta chok bilan bezakk berishda yaltiroqligi kam 
bo’lgan iplarni tanlash maqsadga muvofiqdir.
7-rasm. Kashta chok bilan bezatilgan milliy ko’ylak namunalari.