Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı

Əsas məqamlar

•  Aİ-nin  ayrı-seçkilik  haqqında  direktivlərinə  əsasən  açıq  şəkildə

müəyyən olunan müdafiə əsasları bunlardır: cins, irqi və ya etnik

mənşə, yaş, əlillik, din və ya əqidə və cinsi oriyentasiya. AİHK-a

əsasən  bu  əsasların  siyahısı  açıqdır  və  ayrı-ayrı  işlər  əsasında

formalaşdırıla bilər.

• Aİ hüququna əsasən cins anlayışına genderin dəyişdirilməsi üçün

cərrahiyyə  əməliyyatı  olunmaq  istəyən  və  ya  əməliyyat  olunmuş

şəxslərin  müdafiə  olunması  üçün  məhdud  həddə  gender

mənsubiyyəti də aid edilə bilər. Gender mənsubiyyəti məsələsinə

AİHM tərəfindən də baxılıb.

•  AİHK-a  əsasən  rəng,  mənşə,  vətəndaşlıq,  dil  və  ya  din  kimi

elementlər irq və ya etnik mənsubiyyət kimi müdafiə əsası ilə əhatə

olunur;  Lakin,  Aİ  hüququna  əsasən  bu  müdafiə  əsasının  əhatə

dairəsinin hələ də AƏM tərəfindən aydınlaşdırılması gözlənilir.

134

Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı

_____________________________________

246. AİHM, Sommerfeld Almaniyaya qarşı (Sommerfeld v. Germany) [GC] (No. 31871/96), 8 iyul 2003;

ECtHR, Sahin Almaniyaya qarşı (Sahin  v. Germany) [GC] (No. 30943/96), 8 iyul 2003.

247. AİHM, Carson and Others v. UK [GC] (No. 42184/05), 16 mart 2010.

---

• Vətəndaşlıq zəminində ayrı-seçkilik AİHK-da müdafiə olunan əsas

kimi  müəyyən  olunur.  Vətəndaşlıq  zəminində  ayrı-seçkilik  Aİ

hüququnda yalnız şəxslərin hərəkət azadlığı hüququ kontekstində

qadağan olunur.

• ‘Din’ anlayışı nisbətən geniş təfsir olunmalı və təşkilatlanmış və ya

mükəmməl formalaşmış, ənənəvi dinlərlə məhdudlaşmamalıdır.

• Hətta ayrı-seçkiliyin baş vermiş ola bildiyi işlərdə də AİHM çox vaxt

şikayətlərə yalnız AİHK-in substantiv Maddələri əsasında baxır. Bu

yolla fərqli münasibətin sübut olunması ehtiyacı yüngülləşdirilə və

ya müqayisə vasitələri tapıla bilər.