Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı

AİƏM, Reinhard Prigge və başqaları. Deutsche Lufthansa AG qarşı

İş C-447/09, 13 sentyabr 2011 (Böyük Palata)

(CJEU, Reinhard Prigge and Others v. Deutsche Lufthansa AG

Case C-447/09, 13 September 2011 (Grand Chamber))

Reinhard Prigge, Michael Fromm və Volker Lambach Deutsche Lufthansa

üçün uzun illər əvvəl pilot, daha sonra uçuş kapitanı olaraq işləmişdilər.

Onlar 60 yaşa çatdıqda onların əmək müqaviləsi kollektiv müqaviləyə mü-

vafiq  olaraq  avtomatik  dayandırıldı.  Ərizəçilər  özlərini  İşəgötürmədə

Bərabərlik Direktivi (2000/78/EC Şura Direktivi) tərəfindən qadağan olu-

nan  yaş  əsasında  ayrı-seçkiliyin  qurbanı  hesab  edərək,  Deutsche

Lufthansa  ilə  iş  münasibətlərinin  60  yaşları  tamam  olduğuna  görə

bitmədiyini  və  onların  əmək  müqaviləsinin  uzadıla  biləcəyinin  bəyan

olunması  üçün  alman  məhkəmələrinə  müraciət  etdilər. Alman  Federal

181

Yeni məhkəmə işləri (iyul 2010-dekabr 2011)

---

Əmək Məhkəməsi (Bundesarbeitsgericht) AİƏM-dən hava pilotları üçün

uçuş təhlükəsizliyi məqsədi ilə 60 yaş məhdudiyyətini təmin edən kollektiv

müqavilənin Avropa İttifaqı hüququna uyğunluğunu araşdırmasını xahiş

edirdi. 

AİƏM, ilk olaraq təkrar bildirdi ki, üzv dövlətlərin daxili qanunlarına görə,

sosial partnyorlarla birgə qəbul olunan kollektiv müqavilələr Avropa İttifaqı

hüququnun ümumi prinsipi olaraq qəbul edilmiş və işə götürmə və vəzifə

tutma sahəsində direktivdə xüsusi olaraq ifadə olunmuş  yaşa görə ayrı-

seçkiliyə yol verilməməsi prinsipinə hörmət etməlidir. 60 yaşa çatdıqda

pilotların  pilot  kimi  işləməsinə  məhdudiyyət  qoyulması  sərnişinlərin,

təyyarələrin uçduğu ərazilərdə yaşayan şəxslərin və pilotların özlərinin

təhlükəsizlik  və  sağlamlığını  təmin  etmək  məqsədi  daşıyır;  bu  fərqli

davranışı və kollektiv müqavilədəki məhdudiyyət müddəasını əsaslandıra

bilər. Ancaq Məhkəmə onu da qeyd etdi ki, beynəlxalq və alman qanun-

vericiliyi  hesab  edirdi  ki,  60  yaşdan  sonra  pilotlara  pilot  kimi  işləməyi

qadağan etmək zəruri deyildi, sadəcə onların fəaliyyətini məhdudlaşdırmaq

kifayət edərdi. Buna görə də, AİƏM qərara aldı ki, kollektiv müqavilə ilə

təmin edilmiş müəyyən yaşdan sonra pilotluğa qadağan qoyulması ictimai

sağlamlıq və təhlükəsizliyi qorumaq üçün zəruri tədbir deyildi. Bundan

başqa, Məhkəmə bildirdi ki, xüsusi fiziki bacarıqlara malik olmaq hava

yolları pilotu işləyə bilmək üçün həlledici iş tələbi hesab oluna bilər və belə

bacarıqlara malik olmaq yaşla əlaqədar ola bilər. Bu tələb hava uçuşu

təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə müəyyən edildiyi üçün yaşa görə

davranışda fərqliliyi əsaslandıra biləcək legitim məqsəd daşıyırdı. Ancaq

davranışda  belə  fərqlilik  yalnız  çox  məhdud  sayda  vəziyyətlərdə

əsaslandırıla bilər. Bu baxımdan, Məhkəmə qeyd etdi ki, beynəlxalq və

alman səlahiyyətli şəxsləri hesab edir ki, 65 yaşa kimi pilotlar pilot kimi

işləmək fiziki bacarıqlarına malikdirlər, əgər hətta 60 və 65 yaşlar arasında

onlar bunu digər pilotların 60 yaşdan gənc olduğu heyətin üzvü kimi etsələr

belə.  Digər  tərəfdən,  Lufthansa-nın  sosial  partnyorları  60  yaşı,  yaş

məhdudiyyəti  olaraq  o  hallar  üçün  müəyyənləşdiriblər  ki,  hava  yolları

pilotları öz fəaliyyətlərini yerinə yetirə bilmək üçün fiziki bacarıqlara malik

olmasınlar.  Bu  şərtlərdə  Məhkəmə  bəyan  etdi  ki,  sosial  partnyorlar

tərəfindən hava yollarında pilot işləmək üçün müəyyənləşdirilmiş 60 yaş

məhdudiyyəti  beynəlxalq və alman qanunvericiliyinin fonunda qeyri-pro-

porsional görünür və 65 yaş məhdudiyyəti ilə dəyişdirilməlidir.   

182

Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı

---