ola bilərik? Axı onda can atmalı olduğumuz heç bir hədəf olma-
yacaq. Mən hətta kim olduğumu da bilməzdim, çünki bu gün
məni mən edən mənim keçmişimdir. Mənə elə gəlir ki, zaman
çox qiymətli və əziz bir şeydir, biz ondan müdrikcəsinə istifadə
etməyi öyrənməli, onu boş-boşuna sərf etməməliyik.
73
Zaman qətiyyən qiymətli və əziz deyil, çünki zaman
illüziyadır. Sənin qiymətli kimi qəbul etdiyin zaman yox,
zaman xaricində olan yeganə nöqtədir – İndiki andır. Bax
o, həqiqətən qiymətlidir. Fikrini nə qədər zamana, keç-
mişə və gələcəyə cəmləşdirsən, bir o qədər İndiki anı əl-
dən buraxacaqsan, bu isə var olan ən qiymətli şeydir.
Niyə o ən qiymətlidir?
Birincisi, ona görə ki, yalnız o var. Və o var olan hər
şeydir. Sənin bütün həyatının içində olduğu məkandır və
təkcə bu amil sabit kəmiyyət olaraq qalır. Həyat indidir.
Sənin həyatının indiki anda axıb getmədiyi heç bir zaman
olmayıb və olmayacaq. İkincisi, indiki an məhdudiyyət-
ləri aradan qaldıran və səni idrakın hüdudlarından kəna-
ra çıxaran yeganə nöqtədir. O, zamanın xaricinə çıxmaq
üçün yeganə nöqtədir, sonsuz və formasız Varlıq aləminə
tək giriş nöqtəsidir.
İndiki Anın
Xaricində Heç Nə Mövcud Deyil
Keçmiş və gələcək indi qədər real deyilmi? Hər necə olsa
da, keçmiş bizim indi kim olduğumuzu, necə qəbul edildiyimizi
və davrandığımızı müəyyən edir. Bugünkü fəaliyyətimizi də
gələcək hədəflərimiz müəyyənləşdirir.
74
Sən mənim dediklərimin mahiyyətini hələ anlamamı-
san, çünki onu idrakınla başa düşməyə çalışırsan. İdrak
onu anlaya bilməz. Yalnız sən anlaya bilərsən. Lütfən, sa-
dəcə dinlə.
Haçansa indiki andan kənar nəsə etmiş, düşünmüş,
yaxud duymusanmı? Buna nə vaxtsa qadir olacağına ina-
nırsanmı? İndiki andan kənar nəsə baş verə və ya ola
bilərmi? Cavab aydındır, elə deyilmi?
Keçmişdə heç nə olmayıb, hər şey İndiki anda baş ve-
rib. Gələcəkdə heç nə baş verməyəcək, hər şey İndiki an-
da olacaq.
Sənin keçmiş olaraq gördüyün şey köhnə İndiki anın
zehində yığılmış xatirəsidir. Sən keçmişi xatırlayanda
yaddaşındakı xatirəni canlandırırsan və bunu indi edir-
sən. Gələcək isə xəyal edilən İndiki andır, idrakın proyek-
siyasıdır. Gələcək gələndə İndiki an kimi gəlir. Sən gələ-
cək haqqında düşünəndə belə bunu indi edirsən. Eynilə
ayın ayrıca bir işığa malik olmayıb, sadəcə günəşin
işığını əks etdirməsi kimi, keçmiş və gələcək də yalnız
indinin işığının, gücünün və reallığının solğun əks
olunmasıdır.
Onların reallığı indiki andan
götürülmüşdür.
Mənim burada söylədiklərimin mahiyyətini ağılla dərk
etmək mümkün deyil. Onu qavradığınız anda idrak- dan
Varlığa, zamandan anda var olmağa doğru şüur də-
75
yişikliyi baş verəcək. Birdən-birə hər şey sizə canlı görü-
nər, hər şey enerji şüalandırar, Varlığı yayar.
M
ənəvi Harmoniyanın Açarı
Həyata təhlükə olan məqamlarda şüurun zamandan
anda mövcudluğa doğru hərəkəti təbii şəkildə baş verir.
Keçmiş və gələcək ani olaraq geri çəkilir, onların yerini
hədsiz sakitlik və son dərəcə yüksək ayıq-sayıqlıq tutur.
O halda necə bir reaksiyanın göstərilməsi lazımdırsa, o
şüur halından ortaya çıxır.
Bəzi insanların alpinizm, avtomobil yarışları və digər
bu kimi təhlükəli əyləncələri sevmələrinin səbəbi, özləri
bilməsələr də, bütün bunların onları məhz İndiki ana,
zamandan, problemlərdən, düşüncələrdən azad, canlı,
dolu bir duruma itələməsidir. Belə hallarda indiki andan
bircə saniyə belə uzaqlaşmaq ölümlə nəticələnə bilər. Tə-
əssüflər olsun ki, onlar bu anı yaşamaq üçün bü cür fəa-
liyyət növləri ilə məğul olmağa möhtacdırlar. Amma bu-
nun üçün sənin dağların zirvəsinə qalxmağına ehtiyac
yoxdur. Sən bu hala elə indi də girə bilərsən.
&
Qədim zamanlardan bütün ənənələrin mənəvi ustad-
ları İndiki anı mənəvi nizamın açarı kimi göstəriblər. Bu-
na baxmayaraq, hər şey yenə sirr olaraq qalır. Onu tam
aydın şəkildə nə kilsələrdə, nə məbədlərdə öyrədiblər.
76
Kilsəni ziyarət edərkən İncildən bunların oxunduğunu
eşidirsən: “Gələcəyi düşünmə, çünkü sabahkı gün öz
qayğısına özü qalacaq”, ya da “Hər hansı işə girişib, geri-
Dostları ilə paylaş: |