Az rbaycan m LL elml r akadem yasi

nda lar n  sosial-iqtisadi  hüquqlar
n  inki af  
kontekstind ” adl   m ruz  v  tezisl r toplusu haz rlam  v  d rc 
etmi dir. 
 
   
 
kil 27. “Çin v  Az rbaycan n 
iqtisadi inki af fenomeni v
nda larin 
sosial-iqtisadi  hüquqlarln n  inki af  
kontekstind ”.  M ruz   v   tezisl r 
toplusu 
 
 
 
 

 
61 
Növb ti t dbir noyabr ay n 28-d  D N-in Polis 
Akademiyas n, AMEA  nsan Hüquqlar  üzr  Elmi-T dqiqat 
nstitutunun, Az rbaycan Respublikas  Ombudsman aparat n v  
Az rbaycan Hüquq unaslar Konfederasiyas n birg  t kilatç
 
il  Polis Akademiyas nda Az rbaycan Respublikas  Prezidentinin 
ncam  il  t sdiq olunmu  “ nsan hüquq v  azadl qlar n 
müdafi sinin s
liliyini art rmaq sah sind  Milli F aliyy t 
Proqram ”n n IV f slinin icras  il  ba  Ümumdünya insan 
hüquqlar  B yannam sinin 65 illiyin  h sr olunan “Müasir dövrd  
insan hüquqlar n t minat n aktual probleml ri” mövzusunda 
elmi-praktiki Konfrans keçirilmi dir. T dbird  Milli M clisin 
deputatlar ,  dövl t  orqanlar   v   beyn lxalq  t kilatlar n 
nümay nd
ri, xarici qonaqlar, tan nm  hüquq ünas aliml r, 
habel  Polis  Akademiyas n  xsi  hey tinin t msilçil ri, 
mü lliml ri v  müdaviml ri i tirak edibl r. 
Konfrans i tirakç lar  ilk olaraq akademiyan n  razisind  
Heyd r  liyev M rk zini ziyar t edib, ümummilli liderin abid si 
önün
klil qoyublar. Polis Akademiyas n r isi, general-mayor 
Nazim  liyev t dbird  giri  sözü il  ç
 etdi v  h min 
qurumlarla birg  öt n dövrd  paytaxtda v  regionlarda polis 
kda lar  üçün bir çox maarifl ndirici t dbirin t kil edildiyini, 
insan hüquqlar  sah sind  qar
ql
laq
rin bundan sonra da 
davaml  olaca
 söyl yib, Polis Akademiyas n f aliyy ti 
bar
 m lumat verib. 
AMEA-n n  nsan  Hüquqlar   üzr   Elmi-T dqiqat 
nstitutunun direktoru, mill t v kili Ayt n Mustafayeva konfran- 
sda 
miyy tli m
rin müzakir  edildiyini vur ulay b, 
respublikam zda insan hüquqlar n t minat  sah sind
ld  
olunan u urlardan dan
. Milli M clisin Hüquq siyas ti v  
dövl t quruculu u komit sinin s dri, Az rbaycan Hüquq ünaslar  
Konfederasiyas n r hb ri  li Hüseynli   konfrans n aktual 
miyy t  k sb  etdiyini,  ölk mizin  insan  hüquqlar n 
müdafi sin   t minat olaraq, demokratik idar etm ni v  v
nda  

 
62 
miyy tinin inki af etdirilm sini alternativsiz yol kimi seçdiyini 
bildirib.  
 
 
 
kil  28.  “Müasir 
dövrd  insan hüquqlar n 
minat n aktual problem- 
ri” mövzusunda elmi-
praktiki  konfrans n  d
t- 
nam si 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sonradan konfrans ç
lar n m ruz
ri il  davam etmi , 
“BMT-nin insan hüquqlar  haqq nda ümumi B yannam sinin 
insan hüquqlar n t viqind  v  müdafi sind  rolu” (Latif 
Hüseynov),  “ nsan hüquqlar n t minat :  mexanizml r  v  
dövl tin imkanlar  (Plaxotnyuk Natalya Qriqoryivna), “Müasir 
dövrd
nsan hüquqlar  t drisinin aktual probleml ri” (Mahir 
hm dov), “Qloballa ma   raitind  insan hüquqlar  amili 
beyn lxalq  v  milli hüquqa yeni yana ma meyar  kimi” ( mir 
liyev), “Fundamental v  universal insan hüquqlar  sistemind  
Bioetikanin yeri” (Vüqar M mm dov), “MBT-nin insan hüquqlar  
haqq nda ümumi B yannam sinin m hk
 - konstitusiya 
zat tinin t minat nda rolu” (Ceyhun Süleymanov), “ nsan v  
nda  hüquqlar n v  azadl qlar n qorunmas  m hk
 

 
63 
ekspertizas   f aliyy tinin  sas prinsipi kimi”  mövzular nda 
lar  olmu  v   mövzular  üzr   mü yy n müzakir
r 
apar lm
r. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
kil 29. “Müasir dövrd  insan hüquqlar n t minat n 
aktual probleml ri” mövzu- sunda elmi-praktiki konfrans 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
kil 30. “Müasir dövrd  insan hüquqlar n t minat n 
aktual probleml ri” mövzusunda elmi-praktiki konfrans 
 

 
64 
Problem  il  ba  institutun 2 dissertant  – Qas mova 
Zülfiyy   M sum q
n “
b ölk
rind  qad nlar n siyasi 
aliyy ti (Tunis, Kuveyt)” mövzusunda, M mm dova V fa Natiq 
n 
k miqrantlar n beyn lxalq hüquqda sosial 
hüquqlar  v  Az rbaycan Respublikas
n qanunvericiliyind  
(müqayis li analiz)” v   adl  namiz dlik dissertasiya i ri  il  
ba  ara
rmalar apar r.  
 
Problem 4: Beyn lxalq informasiya t hlük sizliyinin 
min olunmas nda K V-in yeri v  rolu  
Hesabat dövründ  “Beyn lxalq  informasiya 
hlük sizliyinin  t min  edilm sinin  siyasi  probleml ri 
(Az rbaycan Respublikas
n timsal nda)” (1.4.1.) mövzusuna 
(icra müdd ti 2011-2013) dair elmi t dqiqatlar, o cüml
n 
nformasiya texnologiyalar  yeni geosiyas tin amili kimi – 
nubi  Qafqaz  münaqi
ri  kontekstind ”  adl   i   üzr  
ara
rmalar apar r, h min ara
rmalara “Konflikl rin ideoloji 
saslar  v  onun milli K V-l rd
ks olunmas ” 
rh
si daxil 
edilmi dir. 
nformasiya inqilab  il  qloballa ma prosesl ri aras nda 
bilavasit  qar
ql
laq
r sistemi mövcuddur. Qloballa ma 
prosesl ri gerç kliyimizin bütün prosesl rin  öz t sirini göst rmi , 
ictimai  varl n  kompleks  kild   d yi dirilm sin   r vac 
vermi dir. Eyni zamand, qeyd etm k laz md r ki, qloballa ma 
prosesl rinin ictimai varl a t siri heç d  birm nal  olmam
r. 
Qloballa man n özünün mahiyy tin  g ldikd  is  bu 
traf nda diskussiyalar s ngim k bilmir v  h
lik ona 
birm nal  t rif verilm mi dir. Müxt lif elm sah
ri n zdind  
qloballa ma prosesl rini t dqiq ed n aliml r bu prosesl ri 
müxt lif  cür  adland rm lar.  Fikrimizc ,  bu  v ziyy t 
qloballa man n h dsiz mür kk b xarakteri il  ba
r. Bu 
izahlar n b zil rinin üz rind  dayanmaq m qs
uy un hesab 
edil  bil r. 
 

 
65 
Birinci növb
 qeyd edilir ki, qloballa ma sosial 
mahiyy tli, beyn lxalq 
miyy tli müxt lif amill rin t sirinin 
daim artmas  il  mü ahid  olunan prosesdir. Ölk
r aras nda 
iqtisadi,  siyasi,  m
ni  laq
rin  artmas ,  informasiya 
mübadil sinin intensivl
si  sas götürülür. Bununla yana , 
qloballa ma müxt lif növlü prosesl rin toqqu mas  kimi d  
qiym tl ndirilir.  Lakin eyni zamanda,  qloballa ma  müasir 
kanda ayr -ayr   insanlar n v   bütövlükd,  sivilizasiyan n 
qar
ql  as
 art rmaqla,  onlar n daxili  m zmununda 
keyfiyy t  d yi iklikl ri yaradan obyektiv prosesdir.  Y ni, 
qloballa ma prosesl rinin t siri alt nda k miyy t göst ricil rinin 
dric n artmas  son n tic
 ictimai-sosial sistemin keyfiyy tc  
yenil
sin  s
b olur, bu da k miyy t-keyfiyy t aras nda 
dialektikan n n tic si kimi q bul edilm lidir. 
Qloballa ma prosesl rin  m hdud yana ma da özünü 
büruz  vermi dir. H min yana malara gör , qloballa ma – mal, 
investisiya, kredit, informasiya ax
n güclü sur td  artmas , 
insan v  ideya mübadil sinin gücl nm si, el
 d  bütün bunlar n 
yay lma  co rafiyas n  geni nm si  dem kdir.  Müasir 
qloballa ma n
riyy
ri aras nda is  qloballa man n iqtisadi-
texnoloji amill ri deyil, siyasi v  m
ni aspektl ri t hlilin  sas 
predmeti kimi q bul edilir. 
Qloballa ma yeni imkanlar üçün mühüm m nb  kimi d  
qiym tl ndirilir. Amma h min imkanlar n s ciyy si müxt lif 
kild  interpretasiya olunmu dur. Qloballa ma bir s ra faci
rin, 
ölk daxili, ölk
raras  münaqi
rin m nb yin  çevrilmi dir. 
Sinergetik yana ma  sas nda t hlil edil rs , qlobal c miyy td  
sosial ziddiyy tl rin artmas  n tic sind  qlobal probleml rin 
aktualla mas  da t bii q bul edil  bil r. 
Lakin h min qlobal probleml rin b riyy tin mövcud- lu una 
sasl
kild  t hlük  yaratmas n d rki il  yeni anti-qlobalistl r dal as  
yarand  ki, onlar da qloballa ma prosesl rini ciddi t nqid etm
 
ba lad lar. Onlar hesab edirl r ki, qloballa ma sosial ziddiyy tl ri 
skinl dir k yeni qlobal probleml rin yaranmas na t kan vermi dir. 

 
66 
Bu kontekstd  qloballa ma prosesl ri kompleks t dqiqat 
b edir. Eyni zamanda, qloballa ma prosesl rinin informasiya 
inqilab  il
laq
rinin ara
lmas  ad
kil n fenomenl rin 
mahiyy tinin daha ayd n izah edilm si üçün z ruridir. 
Bu mövzu üzr  t dbir may n 29-da "Four Seasons Baku” 
otelind   Az rbaycan  Respublikas n 
kdar  jurnalisti, 
Az rbaycan Milli Elml r Akademiyas n  nsan Hüquqlar  üzr  
Elmi-T dqiqat  nstitutunun  elmi  i çisi  Xalid  Niyazovun 
ümummilli lider Heyd r  liyevin 90 illik yubileyin  h sr edilmi  
"Fateh”, "F thin yolu” v  "Ümid qap ” kitablar n t qdimat 
rasimi keçirilib. M rasimd  ç
 ed n Xalid Niyazov 
oxuculara t qdim etdiyi "Fateh” kitab n xalq
n ümummilli 
lideri Heyd r  liyevin h yat v  f aliyy tin , "F thin yolu” 
kitab n Az rbaycan  bugünkü inki af yoluna g tirib ç xaran 
Az rbaycan  Prezidenti c nab  lham  liyev , "Ümid qap ” 
kitab n is  Az rbaycan n birinci xan
, UNESCO-nun v  
SESCO-nun xo
raml   s firi,  Heyd r  liyev Fondunun 
prezidenti,  Milli  M clisin  deputat   Mehriban  liyevan n 
aliyy tin  h sr edildiyini bildirib. O qeyd edib ki, "Fateh” 
kitab n redaktoru AMEA-n n müxbir üzvü S lah ddin X lilov, 
"F thin yolu” kitab n redaktoru Milli M clisin m
niyy t 
komit sinin s dri, AMEA-n n müxbir üzvü Nizami C
rov, 
"Ümid qap ” kitab n redaktoru is  AMEA  nsan Hüquqlar  
üzr  Elmi-T dqiqat  nstitutunun direktoru hüquq elml ri üzr  
ls
 doktoru Ayt n Mustafayevad r. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
67 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
kil 31. "Fateh”, "F thin yolu” v  "Ümid qap ” kitab la r  
 
dbird  ç
 ed n AMEA-n n müxbir üzvü,   Milli 
clisin m
niyy t komit sinin s dri, “F thin yolu” kitab n 
redaktoru  Nizami C
rov  ümummilli lider Heyd r  liyevin 
siyasi-ideoloji irsinin Az rbaycan n t
kkür-dü ünc  m
niy- 
tinin z ngin x zin si, g nc az rbaycanl  siyas tçil rin  n 
müxt lif m
rl  ba  vaxta
 müraci t etm li olduqlar  
böyük bir siyas t akademiyas  oldu unu bildirmi dir. Qeyd 
etmi dir ki,  “F thin yolu” kitab  oxuculara bu siyas t 
akademiyas ndan b hr
n Prezident  lham  liyevin timsal nda 
yeni dövr siyasi liderinin dol un portretini t qdim edir. 
AMEA-n n müxbir üzvü, professor, “Fateh” kitab n 
redaktoru  S lah ddin X lilov is  ç
nda ümummilli lider 
Heyd r  liyevin ölk mizin v  xalq
n taleyind  oynad
 
misilsiz rolun ,  yerin   yetirdiyi  xilaskarl q  missiyas n, 
yaratd  sabitlik v
min-amanl n, ilkin iqtisadi bazis v  
ideoloji t
lin 
miyy tinin ill r keçdikc  daha ayd n 
göründüyünü diqq
 çatd rm
r. Bildirmi dir ki, bunun bir 
bi d  ulu önd r Heyd r  liyev  xsiyy tind  liderlik 
keyfiyy tl rinin üzvi sur td  birl
si idi. Qeyri-adi, nadir bir 
xsiyy t olaraq Heyd r  liyevin 
li f aliyy ti d , h yat  da o 
 ön mli v  nümun vi idi ki, onun h r bir m qam n 

 
68 
qland lmas na böyük ehtiyac vard r. Bu bar
 cild-cild 
kitablar yaz lm  v  h
 çox yaz lacaqd r. 
 
 
 
 
 
kil  32.  "Fateh”, "F thin yolu” v  "Ümid qap ” 
kitablar n t qdimat  
 
dbird  ç
 ed n AMEA-n n  nsan Hüquqlar  üzr  
Elmi-T dqiqat  nstitutunun direktoru, “Ümid qap ” kitab n 
redaktoru  Ayt n  Mustafayeva  bildirmi dir  ki,  b
r 
sivilizasiyas n  n q dim xalqlar ndan olan az rbaycanl lar n 
yüks k m
vi- xlaqi keyfiyy tl rini, genetik yadda
, tarixi 
kimliyini, milli irs v  özün
xsuslu unu g
k n sill
 
çatd rmaq Heyd r  liyev Fondunun f aliyy tinin  sas qay sini 
kil edir. Fond Az rbaycan xalq n dü ünc  sistemind  xüsusi 
yer tutan m rh
t, insanp rv rlik, xeyirxahl q kimi d
rl
 
tap naraq  c miyy tin  safla mas na  v   yüks li in ,  milli 
niyy tin yad t sirl rd n qorunmas na hesablanan xo
raml  
missiyan  h yata keçirm kd dir. Az rbaycan oxucusu Heyd r 
liyev Fondunun prezidenti, UNESCO-nun v
SESCO-nun 
xo
raml  s firi, Milli M clisin deputat  Mehriban xan m 
liyevan n çoxc
tli f aliyy ti bar
 ölk  m tbuat nda d rc 
olunan yaz larla yax  tan
r. H min yaz lar n mü llifl ri 

 
69 
ras nda  Xalid  Niyazovun  imzas   xüsusil   f rql nir. 
A.Mustafayeva demi dir ki, mü llif ilk bax dan adi görün n 
rrüatlara, hadis
 seyrçi kimi yana
r, Heyd r  liyev 
Fondu t
find n h yata keçiril n möht
m layih
rin v  
dbirl rin sad
 t
nnümçüsü kimi ç
 etmir,  ksin , bu 
aliyy tin mahiyy tini sözün b dii-estetik qüvv si il  açma a 
hd göst rir.  Bu yaz larda oxucu d rin t hlil, yeni d
rl ndirm  
rakursu, orijinal yana ma,  sas apar  x tt kimi s mimiyy tl  
qar la acaqd r. Bu is  kitab n u urunu  rtl ndir n amildir. Qeyd 
olunmu dur ki, “Ümid qap ” kitab  “Sülh v  xo
ramlar 
elçisi”, “Brinci xan m”, “Böyük yolun sirda ” v  “S madan 
dü n i q” f sill rind n ibar tdir. Kitab  oxucu üçün d
rli ed n 
qamlardan biri d  onun sistemli v  mövzular üzr  
fotoillüstrasiyalarla z ngin olmas r. 
Milli  M clisin  deputatlar n,  aliml rin  v   media 
nümay nd
rinin  i tirak  etdikl ri t dbird   t qdim olunan 
kitablar n m ziyy tl ri bar
 müzakir
r apar lm
r. Sonda 
kitablar n mü llifi Xalid Niyazov ç
 ed
k 
yin  veril n 
qiym
 v  ünvan na deyil n xo  sözl
 gör  h r k
 
minn tdarl
 bildirmi dir. 
 
          
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
kil  33.  "Fateh”, "F thin yolu” v  "Ümid qap ” 
kitablar n t qdimat  

 
70 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
kil  34.  "Fateh”, "F thin yolu” v  "Ümid qap ” 
kitablar n t qdimat  
 
Mövzu il
laq dar institutun dissertant  Hüseynzad  
Fuad n “ nformasiya texnologiyalar  yeni geosiyas tin amili kimi 
– C nubi Qafqaz münaqi
ri konteksind ” elmi i i ilkin 
müzakir
n keçmi dir. Elmi i
 informasiya texnologiyalar  v  
siyas td  onlar n imkanlar , informasiyadan siyasi silah kimi 
istifad   olunmas ,  C nubi  Qafqazda  konfliktl r  zaman  
informasiya  mübariz si,  Erm nistan n   Az rbaycana qar  
xribatç  informasiya müharib si  ks olunmu dur. Xüsusil , 
Az rbaycana qar  informasiya müharib sind  Erm nistan–
Az rbaycan,  Da q  Qaraba   münaqi sind   informasiya 
texologiyalar ndan  hans  s viyy
 istifad  olunmas  t dqiq 
edilmi dir.  Elmi  i
  dövl tin  informasiya  t hlük sizliyi   
beyn lxalq informasiya t hlük sizliyinin mühüm bir aspekti kimi 
hlil edilmi ,  informasiya t hlük sizliyinin qorunmas  üzr  
ölçül r v  dövl tin siyas ti ara
lm
r. Elmi i in novatorlu u 
kimi Az rbaycana qar  informasiya müharib sind  yollar, 

 
71 
vasit
r  göst rilmi ,  Q rb  ölk
rinin  bu  sah
  t crüb si  
nümun  olaraq t qdim edilmi dir.  
mçinin institutun dissertantlar  Niyazov Xalid Qüdr t 
lunun “Az rbaycan siyasi sistemin modernl
si  raitind  
dövl t informasiya siyas ti”, V zirova Lamiy  Aftandil q
n 
“Az rbaycan n beyn lxalq v  dövl tl raras  münasib tl rind  
V-in rolu” v   Babayeva Hüsniyy  Vasif q
n “Müasir 
dövrd  ictimai fikrin formala mas nda PR texnologiyalar n rolu: 
AR timsal nda”  elmi  i ri  il  ba  ara
rmalar apar r. 
 
Problem 5. Bioetika v  tibbi hüquq 
Hesabat dövründ  “Az rbaycanda genetik modifikasiya 
olunmu  m hsullar n risql rinin qiym tl ndirilm si v  idar  
olunmas ” (icra müdd ti 2011-2013), “Bioetika  v   tibbi 
hüququn Az rbaycanda inki af  v  t drisi” (icra müdd ti 2011-
2014), “ hiyy  sistemi v  insan hüquqlar ” ” (icra  müdd ti 
2012-2016) mövzular nda ara
rmalar apar r. 
Hesabat dövründ  “Az rbaycanda genetik modifikasiya 
olunmu  m hsullar n risql rinin qiym tl ndirilm si v  idar  
olunmas ”, “Bioetika v  tibbi hüququn Az rbaycanda inki af  
 t drisi” v  “S hiyy  sistemi v  insan hüquqlar ” 
mövzular na (icra müdd ti 2011-2016) dair elmi t dqiqatlar, o 
cüml
n “GMO t rkibli m hsullar n dövriyy sini t nziml
n 
beyn lxalq  konvensiyalar,  s
dl r  v   Az rbaycan 
qanunvericiliyi” adl  i  üzr  ara
rmalar apar lm
r, h min 
ara
rmalar “GMO t rkibi m hsullar n Az rbaycana idxal , 
ölk mizd  istehsal , istifad si, sat , yay lmas n t dqiqi v  
qanuni  saslar ” m rh
sin  daxil edilib, ba a çatd lm
r. 
Bu gün bioetikan n vacibliyi c miyy td , el
 d  elm 
al mind
übh   do urmur.  ndiki dövrd ,  xüsusil   gen 
diagnostikas n, gen terapiyas n sür tl  ink af etdiyi bir 
qamda insan geni il  manipulyasiya prosesl rini t nziml
n 
qanunvericilik normalar n  i nib  haz rlanmas   v  t tbiqi 
aktuald r.  n yeni biotexnologiyalar n inki af , o cüml
n 

 
72 
genetik bax mdan modifikas ya olunmu  m hsullar n yay lmas  v  
hlük si bir daha sübuta yetirir ki, b
riyy tin t
qqisind  
yard m m qs di da yan bu qlobal proqramlar heç d  inki af 
etm kd  olan dövl tl rin ehtiyaclar  n
 alm r. 
Molekulyar  biologiya,  biokimya,  biomüh ndislik  v  
genetika  sah sind   nailiyy tl rin  t tbiqi,  gen  terapiyas , 
klonla
rma, embrion üz rind  t dqiqatlar n m qs
uy unlu u, 
genom v  insan hüquqlar  m
ri bioetika elmi qar
nda 
duran v zif
rd n biri kimi bilavasit  insan h yat na v  onu  hat  
ed n canl  al
 müdaxil  il  ba
r. Bu m nada bioetika 
elminin insan hüquqlar  il  ba  olmas  v  elmi bilikl r v  
texnologiyalar n t tbiqi zaman  insan hüquqlar n müdafi si 
sah sind  t dqiqatlar davam etdirilmi dir. 
Bu i ri yüks k s viyy
 icra etm k m qs dil  institutun 
2010-cu ild  yarad lm  Bioetika v  tibbi hüquq  öb si  özünün 
elmi-praktiki  f aliyy tind   Az rbaycan  Respublikas  
Konstitusiyas nda, BMT-nin  nsan Hüquqlar na dair Ümumi 
yannam sind , Az rbaycan Respublikas nda insan hüquq v  
azadl qlar n müdafi sinin s
liliyini art rmaq  sah sind  
Milli F aliyy t Proqram n 4.3, 4.4, 4.6,4.7, 4.8 v  4.9 
ndl rind , YUNESKO-nun Bioetika v nsan Hüquqlar  Ümumi 
yannam sind ,   nsan Hüquqlar  üzr  Avropa Konvensiyas nda, 
insan hüquqlar na dair dig r beyn lxalq s
dl rd  t sbit olunmu  
siyasi, sosial v  m
ni hüquqlar  t dqiq edir, bioetika v  tibbi 
hüquq üzr  maarifl ndirm ni h yata keçirir v  bu sah
 
beyn lxalq t crüb ni öyr nir, milli hüquqa t tbiq edir v  
Az rbaycan  c miyy tind   demokratik  prosesl rin  inki af  
kontekstind  insan hüquqlar  v
sas azadl qlar probleml rinin 
öyr nilm sind , müzakir sind  v  t bli ind  aktiv i tirak edir. 
öb nin ba ca  f aliyy ti insan  hüquqlar n  n vacib 
rind n olan sa laml q hüququnun qorunmas na, bioetika 
hsilinin c miyy td  v  qanunvericilikd  roluna, beyn lxalq 
crüb nin bu sah
 öyr nilm sin  h sr olunmu dur. 

 
73 
öb nin 
kda lar  YUNESKO-ya üzv ölk
rin bioetika 
 tibbi hüquq sah sind  f aliyy t göst
n  t kilatlar  v  
kda lar  il
laq
r  yaratm  (Heyd r  liyev Fondu, 
YUNESKO-nun Ba  Ofisi, YUNESKO-nun Az rbaycanda Milli 
Komissiyas , YUNESKO-nun Bioetika kafedras , Dünya Tibbi 
Hüquq   Assosiasiyas , Amerika Tibbi Hüquq Assosiasiyas , 
Avropa Tibbi   Hüquq Assosiasiyas , Çin Tibbi Hüquq 
Assosiasiyas , Rusiya Tibbi Hüquq  nstitutu v  s.) onlar n 
crüb
rind n faydalanm , bu sah
 dünya elmi 
biyyat  
geni  t hlil ed
k öz elmi t dqiqatlar nda istifad  etmi r. 
Qeyd edilm lidir ki, 2010-cu  ilin sentyabr  ay nda 
institutun Bioetika v  tibbi hüquq  öb si  sas nda YUNESKO-nun 
Bioetika kafedras n Az rbaycan bürosu f aliyy t göst rir v  bu 
haqqda institut v  YUNESKO aras nda 
kda q müqavil si 
imzalanm
r. 
öb nin  sas f aliyy t növl rind n biri d  bioetikan n v  
tibbi hüququn t drisin , ali m kt bl rd  onun t hsil siyas tin  
daxil edilm sin , t kilatlarda treyninql rin t kilin  yön lmi dir. 
Bu m qs dl
öb  Az rbaycan ali m kt bl ri il  (m
n, Bak  
Dövl t Universiteti, Moskva Dövl t Universitetinin Bak  filial ) 
kda q müqavil
ri ba lay r, seminar v  müzakir
r t kil 
edir. YUNESKO  bioetika proqram n realla mas  üçün elmi v  
praktiki konfranslar t kil edir, t dris v saitl ri v  kitablar n r 
etdirir, t dris proqramlar  v  metodik göst ri r haz rlay r. 
nstitut  “Az rbaycanda genetik modifikasiya olunmu  
hsullar n risql rinin qiym tl ndirilm si v  idar  olunmas ” 
(1.5.1.)  mövzusu  il  ba  kitab v  monoqrafiyalar  haz rlay b v  
rcüm  edib.  nsan Hüquqlar nstitutunun 
kda lar  h.e.f.d. 
Ayt n Mustafayeva, t.e.d., prof., Vüqar M mm dov, b.e.f.d.  sm t 
hm dov  v   f-r.e.d.,  prof.,  Röv n  X lilov  “Genetik