Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya

İşgüzar ünsiyyətdə nitq etiket qaydaları. İnsanlara xeyirxah nəzakətli münasibətin əsas təzahürlərindən biri nitq etiket qaydalarına, xüsusən salamlaşmaq, vidalaşmaq, minnətdarlıq, rəğbət ifadə etmə qaydalarına riayət edilməsidir. Salamlaşma nitq etiketinin ən vacib əlamətlərindən biridir. Onun köməyi ilə ünsiyyət üçün əlaqə qurulur, insanlar arasında münasibətlər ifadə edilir. İşgüzar ünsiyyətdə salamlaşmada ən çox istifadə olunur: Salam!, Sabahınız xeyir!, Gününüz xeyir!, Axşamınız xeyir və s. Vidalaşma zamanı istifadə olunur: Salamat qalın!, Görüşənə qədər!, Sağlıqla qalın!, Sağ olun!, Yaxşı yol!, Sağ-salamat gedin və s. Təşəkkür zamanı istifadə olunur: Təşəkkür edirəm!, Sizə çox minnətdaram!, İcazə verin təşəkkürümü bildirim!, Mən sizi çox qiymətləndirirəm!, Bir tədbirə dəvət etmək üçün ümumi qəbul edilmiş etiket formulları aşağıdakı ifadələrdir: İcazə verin ..., sizi də dəvət edirəm ... və s.

24. 
    İşgüzar ünsiyyətin vacib psixoloji amili. İşgüzar ünsiyyətin vacib amili həmsöhbətlərin izlədiyi maraqların və məqsədlərin uyğunlaşdırılmasıdır. Bu da tez-tez münaqişəyə və onun həllinə ehtiyac yaradır.
    

Müasir sosial psixologiyada ünsiyyətin üç mühüm tərəfi qeyd olunur:

1. 
   ünsiyyət informasiya mübadiləsi kimi və yaxud ünsiyyətin kommunikativ tərəfi;
   
2. 
   ünsiyyət qarşılıqlı təsir prosesi kimi və ya ünsiyyətin interaktiv tərəfi;
   
3. 
   ünsiyyət insanların bir-birini qavraması, anlaması kimi və yaxu ünsiyyətin perseptiv tərəfi
   

25. 
    İşgüzar ünsiyyət üslubunun növləri. Ümumiyyətlə, iş sahəsindəki ünsiyyət üslublarını üç əsas növə bölmək olar: ritual, manipulyativ və humanist. Bu davranışlardan cəmiyyətin bütün üzvləri istifadə edir.
    

Ritual ünsiyyət tərzi cəmiyyətlə əlaqəni qorumaq, möhkəmləndirmək, olduğu sosial qrupda ünsiyyət vəziyyətini yaxşılaşdırmaqdır. Bu ünsiyyətin əsas xüsusiyyətləri diqqətsizlik, məlumatın olmaması, məzmunsuzluq, tərəfdaşların ünsiyyətə cəlb edilməməsi və ya aşağı olmasıdır. Ritual ünsiyyət cəmiyyətlə ünsiyyət saxlamaq, cəmiyyətin bir üzvü kimi imicini möhkəmləndirmək (ad günləri, məzunlar, toylar, yaslar, təbriklər, yaxşılıqlar və s.) ilə xarakterizə olunur.
Manipulyasiya həmsöhbətin istəyinə qarşı gizli idarəsidir. Manipulyativ ünsiyyətdə tərəfdaş kənar məqsədlərə çatmaq üçün bir vasitə kimi qəbul olunur. Bir tərəfdaş bu hədəflərə çatmaq üçün lazım olan bir sıra funksional keyfiyyətlərə çevrilir. İşgüzar ünsiyyətdə manipulyasiya adi bir şeydir.
Humanist ünsiyyət üslubu ən yaxşı şəxsi ünsiyyətdir, anlayış, rəğbət, empatiya ehtiyacı kimi bir insan ehtiyacını ödəməyə imkan verir. Humanist ünsiyyətin hədəfləri tərəfdaşı ilə əlaqələndirilir, ünsiyyət zamanı aydınlaşdırılır, sabit deyil, əvvəlcədən planlaşdırılmır.

26.