36
C
15.10947
0.182193
82.93110
0.0000
@TREND
0.011531
0.001906
6.050828
0.0000
DUMMY2020COVID
-0.007102
0.003648
-1.946477
0.0567
AR(11)
0.702681
0.096497
7.281903
0.0000
MA(1)
0.999848
0.101565
9.844441
0.0000
R-squared
0.999004 Mean dependent var
15.45636
Adjusted R-squared
0.998931 S.D. dependent var
0.274755
S.E. of regression
0.008982 Akaike info criterion
-6.507523
Sum squared resid
0.004437 Schwarz criterion
-6.332994
Log likelihood
200.2257 Hannan-Quinn criter.
-6.439255
F-statistic
13788.00 Durbin-Watson stat
0.367345
Prob(F-statistic)
0.000000
Inverted AR Roots
.97
.81+.52i
.81-.52i
.40+.88i
.40-.88i
-.14+.96i
-.14-.96i
-.63-.73i
-.63+.73i
-.93+.27i
-.93-.27i
Inverted MA Roots
-1.00
Model (8)-dən belə nəticəyə gələ bilərik ki, baxılan illər ərzində dünya əhalisinin
dəyişməsinin 99,9%-i modelə daxil edilən izahedici faktorların dəyişməsi ilə izah edilə
bilər (R-squared=0.999004). Dəqiqləşdirilmiş determinasiya əmsalının qiymətinin
determinasiya əmsalının qiymətinə xeyli yaxın olması bu fərziyyənin heç də təsadüfi
olmadığını göstərir (Adjusted R-squared=0.998931).
Adekvat ekonometrik modellərin qurulmasının ən mühüm şərtləri reqressiya tənliyinin
qalıqlarının Qauss-Markov şərtlərini ödəməsidir [11]. Qauss-Markov teoreminə görə
qalıqların üzərinə qoyulan şərtlər ödənildikdə, ən kiçik kvadratlar üsulu ilə tapılan
parametrlərin qiymətləri meyilsiz və effektivdir [12, səh. 62]. (8) modelinin statistik
xarakteristikaları və müvafiq testlər göstərmişdir ki, model adekvatdır.
Beləliklə, (8) modelindən alınır ki, hər il dünya əhalisinin sayı 1,1531% (təxminən
1,15 faiz) artır. 2019-cu ilin sonunda yaranan və 2020-ci ilin əvvəlində pandemiyaya
səbəb olan COVİD-19 virusu dünya əhalisinin artımına təsirsiz olmamışdır. Belə ki,
bu faktor dünya əhalisinin orta artım faizini 0,7% aşağı salmışdır.
Dostları ilə paylaş: 
