•
qiym
ətlərin tələbə meylliliklə müəyyən edilməsi;
•
qiym
ətlərin rəqabətə meylliklə müəyyən edilməsi;
•
qiym
ətlərin istehsal xərcləri ilə bazar vəziyyəti (konyunktura) arasında
tarazlıüa meylliliklə müəyyənləşdirilməsi.
İstehsal xərcləri əsasında qiymətin təyin olunması metodu. İstehsal xərcləri
əsaslanan bu metodun məğzi odur ki, məcmu xərclər və firmanın almağa ümid
etdiyi m
ənfəət toplanır. Bu zaman sabit xərclər ayrı – ayrı əmtəələrə görə
bölüşdürülmür, yalnız realizasiya qiyməti ilə dəyişən xərclər arasında fərqlə
öd
ənilir. Bu fərq “əlavə edilmiş” və ya “marginal” mənfəət adı almışdır.
T
ələbə oriyentasiya ilə qiymətin müəyyən olunması metodu(və ya istehlakçı
qiym
ətləndirməsi metodu). Bu ən orijinal qiymət əmələgəlmə metodlarındadır,
bel
ə ki, daha çox istehsalçılar xərclərlə deyil, əmtəənin istehlakçı tərəfindən qəbul
edilm
əsinə əsaslanaraq qiymət təyin edirlər.
İstehsalçı ondan çıxış edir ki, istehlakçı əmtəənin dəyəri ilə onun qiymətini
qarşılaşdırır və onu rəqiblərin analoji göstəriciləri ilə müqayisə edir.
Bu metodda m
əhsulun diferensiasiyası nə qədər yüksəkdirsə, istehlakçı üçün
qiym
ətlərin elastikliyi bir o qədər yüksəkdir. Əmtəələr texniki parametrlərə,
dizayna, zövq
ə, keçirilən reklam kompaniyalarına, güvənliliyə, uzunömürlülüyə,
istismarda q
ənaətliyə, satışdan sonra servisə və s. görə diferensiasiya oluna bilər.
Bazarın diferensiasiyası məhsulun diferensiasiyası ilə sıx bağlıdır. Bu metodun
uğurlu gerçəkləşdirilməsi ona əsaslanır ki, istehsalçı öz potensial alıcılarının
t
ələbatlarını yaxşı tanıyır, öz məhsulunun spesifik xüsusiyyətlərinə diqqət cəlb
etm
əyi bacarır və rəqiblərin imkanlarını real olaraq qiymətləndirir.
Kapitala g
əlir metodu
istehsal x
ərcləri və planlaşdırılmış kapitala görə gəlirə
əsaslanır. Metod ona əsaslanır ki, məhsul vahidinə çəkilmiş məcmu xərclərin
üz
ərinə qoyulmuş kapitala faiz əlavə olunur. Bu metodun tətbiqi zamanı istehsalın
rentabelliyi aşağıdakı kimi hesablanır:
Dostları ilə paylaş: