AZƏrbaycan döVLƏt məDƏNĠYYƏt və ĠNCƏSƏNƏt unġversġtetġ azərbaycan mġLLĠ KĠtabxanasi

 
 
ƏDƏBĠYYAT 
 
1.
 
Azərbaycan  Milli  Kitabxanası-90:  məqalələr  məcmuəsi/  baş  red.  və  burax.  məsul 
K.Tahirov; red. A.Abdullayeva.- Azərbaycan Milli Kitabxanası.-Bakı, 2013.-152 s.  
2.
 
―Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə 
inkişafı üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi barədə: Azərbaycan Respublikası 
Prezidentinin Sərəncamı; 6 oktyabr 2008-ci il. //Azərbaycan.-2008.- 7 oktyabr. - S.1 
3.
 
Kitabxana  işinə  dair  rəsmi  sənədlər:  (Qanun  və  qanun  qüvvəli  normativ  hüquqlu 
sənədlər toplusu)/ Tərt. K.Tahirov; red. A.Abdullayeva.-3-cü təkmilləşdirilmiş nəşri.-
Bakı, 2015.-200 s. (səh. 43-44) 
4.
 
Tahirov  K.M.  Dünya  milli  kitabxanaları.  M.F.Axundzadə  adına  Azərbaycan  Milli 
Kitabxanası: Dərs vəsaiti / K.Tahirov; elmi red. A.Xələfov.-.Bakı: Bakı Universiteti, 
2013.-212 s.  
5.
 
M.F.Axundov adına Milli Kitabxananın 2012-2015-ci illər hesabatı  
 
 
Amina Jafarova 
 
THE ACTIVITIES OF THE NATIONAL LIBRARY IN THE STUDY OF 
AZERBAIJAN LITERARY EXAMPLES AT THE INTERNATIONAL LEVEL 
Summary 
The  article  provides  information  about  the  works  done  by  the  Azerbaijan  National 
Library named after M.F.Akhundov in the field of importing the originals or copies of many 
works in accordance with the relevant paragraph of “The State Program on development of 
library-information  sphere  in  the  Republic  of  Azerbaijan  in  2008-2013”  signed  by  the 
President  of  Azerbaijan  Republic.  Also  the  books  donated  to  the  National  Library  by  the 
national  leader  Heydar  Aliyev,  rich  collections  of  prominent  intellectuals,  scientists  and 
cultural figures protected in the National Library have been discussed in the article. 
 
 
 

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 58 - 
Adilə Tariyel qızı Abdullayeva  
AMEA-nın M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, doktorant 
Azərbaycan Milli Kitabxanası, şöbə müdiri 
[e-mail] 
 
KĠTABXANAÇI KADRLARIN PEġƏKARLIĞININ ARTIRILMASI YOLLARI: 
MÜASĠR VƏZĠYYƏTĠ VƏ PERSPEKTĠVLƏR 
 
 
Açar sözlər: Milli kitabxana, Azərbaycanın Avtomatlaşdırılmış Kitabxana İnformasiya 
Sistemi, kitabxanaçı kadrlar, fasiləsiz təhsil, treninqlər, zona müşavirələri, onlayn təlimlər 
Key  words:  National  library,  Automated  Library  Information  System  of  Azerbaijan 
(ALISA), regional libraries, library staff, continuing education, trainings, regional conferen-
ces, on-line trainings 
 
Bu gün informasiya cəmiyyətində yeni informasiya mədəniyyəti mühitində istifadəçilə-
rin dəyişən informasiya tələbatlarını operativ ödəmək məqsədilə kitabxana xidmətinin yeni in-
novativ metodları yaranır, inkişaf edir. Belə şəraitdə kitabxana işçilərinin peşəkar səviyyəsinə 
olan tələblər də dəyişir. İnformasiya texnologiyalarının sürətlə inkişaf etdiyi və kitabxanalar-
da tətbiq edildiyi bir dövrdə hər bir məzun dərk etməlidir ki, təhsil dövründə əldə edilən bilik-
lər müəyyən müddətdən sonra köhnəlir və  yeni biliklərin əldə edilməsinə ciddi ehtiyac yara-
nır. Kitabxanaçı kadrlar xüsusi ixtisas bilikləri və geniş dünyagörüşündən əlavə bir sıra əlaqə-
li elm sahələrinin: psixologiya, pedaqogika, sosiologiya, iqtisadiyyat, informatika və s. əsasla-
rını bilməli, həmçinin yeni texnologiyalarla, onlayn bazalarla və informasiya axtarış sistemləri 
ilə işləmək vərdişlərinə yiyələnməlidirlər. [6, s.57] Bu zaman kitabxanaçı kadrların uğuru tək-
cə biliklərə  yiyələnməkdə deyil, yeni təcrübəni,  mövcud dəyişiklikləri qəbul etmək və onları 
iş prosesində tətbiq etməyi bacarmaqdadır. 
Ümumiyyətlə, kadrların ixtisasartırma sistemini üç əsas istiqamətə bölmək olar: 
-professional biliklərin möhkəmləndirilməsi və bacarıqların təkmilləşdirilməsi; 
-yaradıcı keyfiyyətlərin inkişaf etdirilməsi: 
-kitabxana işçilərinin şəxsi təhsil prosesinə yardım. [10, s.85] 
Təbii ki, bu prosesdə ilk növbədə kitabxanalar özü, ixtisasartırma mərkəzləri və əlaqə-
dar digər qurumlar yaxından iştirak etməlidir. Hazırda Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət 
və Turizm Nazirliyi, Respublika Mədəniyyət Müəssisələri İşçilərinin Hazırlıq və İxtisasartır-
ma Mərkəzi, eləcə də Azərbaycan Milli Kitabxanası bu sahədə xüsusi fəaliyyəti ilə fərqlənir. 
Azərbaycan  Milli  Kitabxanasının  kitabxanaзэlarэn  fasiləsiz  təlim  sistemindəki 
fəaliyyəti danэlmazdэr. Kitabxana iюi haqqэnda qanunda da deyildiyi kimi ―Milli Kitabxana 
kitabxanaєьnaslэq, biblioqrafiya və kitabюьnaslэq sahəsində elmi-tədqiqat iюləri ьzrə aparэcэ 
mьəssisə  və  əlaqələndirici,  цlkənin  bьtьn  kitabxanalarэ  ьзьn  metodik  mərkəz‖  funksiyasэnэ 
yerinə  yetirir.  Bu  baxэmdan  Milli  Kitabxana  bu  istiqamətdə,  xьsusilə  də  kadrlarэn 
ixtisasartэrma və fasiləsiz təhsili istiqamətində əhəmiyyətli iюlər gцrmью, bir sэra layihələr 
həyata keзirmiєdir. 

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 
Azərbaycan Milli Kitabxanası 
 
 
- 59 – 
 
Эlk olaraq 1999-cu ildə hazэrlanmэю ―Cənubi Qafqaz dцvlətlərinin kitabxana və infor-
masiya  iюзilərinin  regional  ixtisasartэrma  Mərkəzi‖  adlэ  layihə  əsasэnda  2000-ci  ilin  mart 
ayэnda Tbilisidə regional ixtisasartэrma kursu təюkil edilmiю, buranэ bitirmiю kitabxanaзэlar 
(8  nəfər)  Bakэya  dцndьkdən  sonra  цlkə  kitabxanalarэ  ьзьn  fasiləsiz  təlim  strategiyasэ 
ьzərində зalюmэю və цz proqramlarэnэ iюləmiюlər. [7, s.1.]  
Yeni yaradэlmэю tədris mərkəzində ―Mьasir kitabxanalar və onlarэn vəzifələri‖ adlanan 
bu  proqram  ilk  nцvbədə  юəhər  kitabxanalarэnэn  aparэcэ  mьtəxəssisləri  ьзьn  nəzərdə  tutul-
muєdu.  Эlk  əvəllər  юəhər  kitabxanaзэlarэ  ―Kitabxana  menecmenti‖,  ―Kitabxanalarэn 
bьdcədənkənar  maliyyələюdirmə  yollarэ‖,  ―Beynəlxalq  kitabxana  əməkdaюlэрэ‖, 
―Эntellektual  azadlэq‖,  ―Kataloqlaюdэrma  və  kataloq‖,  ―Kataloqlaюdэrma  və 
təsnifləюdirmə‖ mцvzularэ ьzrə 40 saatlэq kurs keзmiюlər. Kurslar Azarbaycandakэ Amerika 
Səfirliyi nəzdindəki informasiya və kitabxana iюзilərinin Təlim Mərkəzinin (IRTCL) maliyyə 
dəstəyi  ilə  aparэlmэюdэr.  Trener-kitabxanaзэlar  həmkarlarэnэn  əvvəlki  dцvrlərdəki  təhsil 
prosesində və iю təcrьbəsində mцvcud olmayan mьasir nəzəri və təcrьbi yeniliklərin tədrisinə 
xьsusi diqqət yetirmiю, цn plana зəkmiюlər. Hələ təkcə 2000-ci il ərzində 9 qrupdan ibarət 74 
nəfər kitabxanaзэ bu kurslarэ keзmiюdir. 
2001-ci ildən etibarən kurslar 2 istiqamətdə aparэlmэюdэr: 
a)
 
юəhər kitabxanalarэ ьзьn nəzərdə tutulan iki həftəlik kurs (48 saat); 
b)
 
rayon kitabxanalarэ ьзьn regionlarda keзiriləcək 22 saatdan ibarət ьз gьnlьk seminar. 
―Mьasir  kitabxanalar  və  onlarэn  vəzifələri‖  adlэ  kurs  bьtцvlьkdə  2000-2002-ci  illər 
ərzində respublikanэn 48 kitabxanasэnэ  28 qrupda 259 kitabxanaзэnэ  əhatə etmiюdir. [3, s. 
80] Hər kurs bitdikdən sonra mьdavimlər arasэnda sosioloji sorрular keзirilmiю, onlarэn rəy 
və  təklifləri  toplanaraq  analiz  edilmiю,  bu  təklif  və  rəylər  gələcək  qruplarda  nəzərə 
alэnmэюdэr.  Tədris  Mərkəzi  bu  kursun  qэsaldэlmэю,  icmal  xarakterli  proqramэnэ 
respublikanэn  12  bцlgəsində  rayon  kitabxanaзэlarэ  ьзьn  təюkil  etmiюdir.  Həmзinin 
mədəniyyət  iєзilərinin  Respublika  hazэrlэq  və  ixtisasartэrma  kursu  tərəfindən  gцndərilən 
rayon, kənd kitabxanalarэ də peюə vərdiюlərini artэrmaq məqsədilə kompyuterin əsaslarэ və 
qanunvericilik haqqэnda kurslar da keзmiюdilər. Mərkəz bir mьddət fəaliyyətini dondursa da 
son illər yenidən fəaliyyətini bərpa etmiєdir. 
Azərbaycan  Respublikasэ  Mədəniyyət  və  Turizm  Nazirliyinin  gцstəriюinə  əsasən 
region kitabxanalarэnda yeni Avtomatlaюdэrэlmэю kitabxana sistemi- ALЭSA-nэn tətbiqinə 
baюlanэlmэюdэr.  Bu  məqsədlə  nazirliyin  sifariюi  ilə  xьsusi  ALЭSA  proqramэ  iюlənib 
hazэrlanmэю  və  bu  ilk  milli  proqramэn  tətbiqi  ilə  əlaqədar  olaraq  kadrlarэn  hazэrlanmasэ 
məqsədilə  2014-cь  il  dekabr  ayэnda  Milli  Kitabxanada  10  gьnlьk  treninqlər  iюə 
baюlamэюdэr.  2014-2015-ci  illər  ərzində  treninqlərdə  ALЭSA  vahid  kitabxana  idarəetmə 
sistemi  ьzrə  elektron  kataloqlarэn  tətbiqi  qaydalarэ  və  ALİSA  proqramında  işləmək  üçün 
MARC  21  formatı  tədris  olunmuюdur.  Rayon  (юəhər)  kitabxanalarэnda  зalэюan 
mьtəxəssislərdən  ibarət  on  qrup,  100  nəfərdən  зox  kitabxanaзэ  bu  treninqlərdə  təlim 
keзmiюdir.  Treninqlər  Milli  Kitabxananın  və  Ultra  şirkətinin  mütəxəssisləri  tərəfindən 
aparılmış, treninq çərçivəsində müdavimlər Milli Kitabxanada gedən proseslərlə də yaxından 
tanış  olmuş,  yeni  iş  üsulları,  yeni  xidmət  növləri  barədə  məlumat  əldə  etmiş,  treninqi 
müvəffəqiyyətlə başa vuran müdavimlərə sertifikatlar təqdim edilmişdir. [2, s.67-71] 

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 60 - 
Azərbaycan  Respublikası  Mədəniyyət  və  Turizm  Nazirliyinin  təşkilatçılığı  ilə  2005-ci 
ildən etibarən respublikanın qabaqcıl kitabxanalarının əməkdaşları, respublika ərazisində fəa-
liyyət göstərən bütün MKS-lərin direktorları, digər aparıcı kitabxana mütəxəssislərinin iştirakı 
ilə silsilə ümumrespublika müşavirəsi keçirilir. Sonuncu ümumrespublika müşavirəsi 2014-cü 
il  aprel  ayının  29-da  ―Azərbaycan  Respublikasında  kitabxana-informasiya  sahəsinin  2008-
2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı‖nın icra müddətinin başa çatması münasibətilə 
Azərbaycan  Milli  Kitabxanasında  keçirilmişdir.  ―Azərbaycan  gerçəkliyi  və  kitabxanalar: 
yekunlar-gələcəyə  baxış‖  mövzusunda  məruzə  ilə  çıxış  edən  mədəniyyət  və  turizm  naziri 
Əbülfəs Qarayev Dövlət Proqramının icrası zamanı əldə edilmiş nəticələrdən, kitabxana siste-
minin  günün  tələbləri  səviyyəsində  qurulması  istiqamətində  görülmüş  işlərdən  və  qarşıda 
duran vəzifələrdən danışmışdır. Tədbir çərçivəsində ―Kənd Kitabxana-İnformasiya Mərkəzi‖ 
pilot layihəsinin və ―ALİSA‖ proqramının təqdimatı olmuşdur. Müşavirə işini seksiyalar üzrə 
iclaslarla davam  etdirmişdir. Seksiyalarla iş  kitabxana işçiləri üçün xüsusilə  maraqlı və  əhə-
miyyətlidir. Bu zaman hər bir kitabxanaçı kitabxana fəaliyyəti üzrə maraqlandığı istiqamətdə 
mövcud yeniliklərdən xəbər tutur, yeni təcrübə əldə edir. Hazırda 2016-cı ilin ikinci yarısında 
növbəti Ümumrespublika müşavirəsinin keçirilməsi planlaşdırılır. 
Bu gün regional kitabxanalar bir tərəfdən, milli və regional kitab mədəniyyəti irsini qo-
ruyub  saxlayır,  regionun  tarixini  öyrənir,  regional  informasiya  tələbatını  ödəyir,  iqtisadiyya-
tın, elmin, mədəniyyətin inkişafına kömək edir, onun ənənələrini yaşadır, digər tərəfdən, bü-
tün mədəni müxtəlifliyi əks etdirir, mədəniyyətlərarası əlaqələr üçün şərait yaradır, ölkəni, re-
gionu dünyaya tanıtdırır. Bu zaman ən böyük məsuliyyət kitabxanaçı kadrların üzərinə düşür. 
Odur ki, qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail olmaq, kitabxananın funksiyalarını dövrün tələblə-
rinə uyğun şəkildə həyata keçirmək üçün regionlarda kitabxanaçı kadrların ixtisas biliklərinin 
daim  təkmilləşdirilməsi, bir  sıra  keyfiyyətlərin  inkişaf  etdirilməsi  məqsədilə  nazirlik  tərəfin-
dən 2015-ci ildə bir neçə zona müşavirələri təşkil edilmişdir. Əsasən 3 zona - Quba-Xaçmaz, 
Gəncə-Qazax və Şirvan zonasını əhatə edən bu müşavirələrdə Mədəniyyət və Turizm naziri-
nin müavini Vaqif Əliyev, Kitab dövriyyəsi sektorunun müdiri Lətifə Məmmədova, Region-
larla  iş  sektorunun  müdiri  Pərviz  İsgəndərli,  Milli  Kitabxananın  direktoru  professor  Kərim 
Tahirov, 30 rayon (şəhər) Mədəniyyət və Turizm şöbəsinin müdirləri, MKS-nin kitabxana di-
rektorları və digər kitabxanaçı kadrlar iştirak etmişlər. Müzakirələrdə kənd kitabxana filialları, 
onların indiki vəziyyəti, mövcud problemlər haqqında danışılmış, kitabxana işini günün tələb-
ləri  səviyyəsində  qurmağın  vacibliyi,  yerlərdə  kitabxanaçı  kadrların  yerləşdirilməsi,  onların 
ixtisasının artırılması məsələsi səsləndirilmişdir. Eyni zamanda bəzi regionlarda kitabxanala-
rın  maddi-texniki  bazasının  zəif  olması,  kənd  kitabxanalarında  kompyuterlərin  olmaması, 
oxuculara  xidmət  prosesində  CD  və  DVD-lərdən  istifadənin  mümkünsüzlüyü,  bir  çox  ucqar 
kəndlərdə  telefon  xətlərinin  və  digər  kommunikasiya  vasitələrinin  yoxluğu,  internetə  çıxışın 
olmaması, kitabxana fondlarının düzgün komplektləşdirilməməsi, kiçik və orta biznesin, fer-
mer  təsərrüfatının  inkişafı  və  təbliğinə,  regionlarda  turizm  obyektlərinin  təbliğinə  kömək 
məqsədilə mövcud  yeni  nəşrlərin, uşaq ədəbiyyatının alınması, ixtisaslı kadrların  azlığı  kimi 
bir sıra məsələlər başlıca müzakirə obyekti olmuşdur. Müşavirədə Azərbaycan kitabxanalarını 
vahid  şəbəkədə  birləşdirən  ilk  milli  Avtomatlaşdırılmış  Kitabxana-İnformasiya  Sistemi 
(ALİSA) haqqında ətraflı məlumat verilmiş, sistemin kitabxanalarda tətbiqi məsələləri, siste-

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 
Azərbaycan Milli Kitabxanası 
 
 
- 61 – 
 
min üstünlükləri diqqətə çatdırılmış, iş zamanı qarşıya çıxan bir sıra problemlərin həlli yolları 
işıqlandırılmışdır. [1] 
Beləliklə, informasiya və sənədlərə sərbəst çıxışı reallaşdırmaq, öz regionunun sakinlə-
rini elmin, texnikanın, iqtisadiyyatın, mədəniyyətin nailiyyətləri və milli-mənəvi dəyərlərə yi-
yələnmələrini  təmin  etmək,  kitabxananın  hamının  üzünə  açıq  olmasını,  oxuculara  operativ 
virtual və  ənənəvi  xidməti həyata keçirmək məqsədilə çoxsaylı tövsiyələr, məsləhətlər veril-
mişdir.  Təbii  ki,  belə  zona  müşavirələrinin  təşkili  kitabxana  sahəsində  mövcud  yeniliklərin 
məlumatlandırılmasına, yeni metod və yeni ideyaların mübadiləsinə, bu sahədə mövcud prob-
lemlərin optimal və operativ həlli yollarının araşdırılmasına səbəb olur. Odur ki, gələcəkdə də 
müntəzəm olaraq belə müşavirələrin bütün regionlarda təşkil edilməsi planlaşdırılır. 
Kitabxanaзэlarэn hazэrlэq və ixtisasartэrma sistemində xьsusi yeri mьtəxəssislərin təc-
rьbi  və  nəzəri  hazэrlэрэnэ  mцhkəmləndirmək  və  təkmilləюdirməyi,  yeni  iю  юəraitinə 
uyрunlaюmaрэ qarюэya məqsəd qoyan peюəkar stajorluq təюkil edir. 
2011-ci ildən etibarən Milli Kitabxananın Kitabxanaların metodik təminatı şöbəsi tərə-
findən idarə mənsubiyyətindən, növündən və tipindən asılı olmayaraq bütün kitabxanalardan 
müraciət edən kitabxanaçılara stajorluq həyata keçirilir. Stajorluq- Milli Kitabxanada fəaliy-
yət göstərən şöbələrin iş prinsipi ilə, həyata keçirilən yeni proseslərlə əyani tanışlıqdan ibarət 
olub, hər bir stajora öz işini müvafiq istiqamətdə qurmağa dair məsləhətlər və tövsiyələr veril-
məklə təşkil edilir. Milli Kitabxananın (anl.az) saytından istifadə etməklə məlumat bazaların-
dan yararlanmaq, elektron kataloqda və elektron kitabxanada axtarış aparmaq, Milli Kitabxa-
nanın  nəşrlərindən  istifadə  etmək,  eləcə  də  dünya  ölkələrinin  kitabxanalarında  axtarış  apar-
maq imkanı əldə etmək barədə məlumatlar verilir. Stajorluqda Azərbaycan Dövlət İncəsənət 
Muzeyi Kitabxanası, Şirvan Dövlət  İqtisadiyyat və Humanitar Kollecinin Kitabxanası, Azər-
baycan  Respublikası  Fövqəladə  Hallar  Nazirliyi  Tikintidə  Təhlükəsizliyə  Nəzarət  Dövlət 
agentliyi ―Azərdövlətlayihə‖ dövlət Baş Layihə İnstitutunun Elmi-texniki Kitabxanası, Azər-
baycan  Respublikası  Ədliyyə  Nazirliyi  Məhkəmə  Ekspertizası,  Azərbaycan  Dövlət  Dəniz 
Akademiyası,  Milli  Aviasiya  Akademiyası  kitabxanası,  Binəqədi  rayon  Mərkəzi  kitabxana, 
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Siyasi Sənədlər Arxivinin Elmi kitab-
xanası, Balakən rayon MKS-nin əməkdaşları stajorluq keçmişdir. Bu stajorluqdan onlarla ki-
tabxana əməkdaşı yararlanmışdır. 
Bir  sıra  böyük  kitabxanaların,  xüsusən  də  region  kitabxanalarının  fəaliyyətinə  nəzər 
salsaq görərik ki, kitabxanalarda kitabxanaçı kadrların fasiləsiz təhsili üzrə xüsusi fəallıq yox-
dur  və  planlı  şəkildə  işlər  həyata  keçirilmir.  Bunun  nəticəsində  həm  respublika  əhəmiyyətli 
bir çox böyük kitabxanalarda, həm də region kitabxanalarında kitabxanaçı kadrların ixtisası-
nın artırılması və şəxsi təhsili üzrə iş sərbəst buraxılmış, şəxsin fərdi təşəbbüsü və aktivliyin-
dən asılı olmuşdur. Bu da öz növbəsində kitabxanaçılar arasında passivliyin yaranması ilə nə-
ticələnmişdir. Həm iri universal kitabxanalarda, həm də regionlarda bəzi kitabxanaçılar fasilə-
siz  təhsilin  əhəmiyyətini  anlamır  və  zamanla  onları  bır  sıra  suallar  düşündürür:  İxtisasa  dair 
nəşrləri niyə oxumalıyam?, Mən yeni nə öyrənəcəm, axı mənim kifayət qədər təcrübəm var? 
Mənim intellektual potensialım  kimə lazımdır? Qarşımda hansı  perspektivlər açılacaq? və s. 
Bu suallara cavab tapmaq istəyən kitabxanaçı son dövrlərdə respublika və dünya kitabxanala-
rında  baş  verən  innovativ  proseslərlə  maraqlanmalı,  ixtisasa  dair  çap  edilmiş  elmi  tədqiqat 

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 62 - 
əsərləri,  kitablar,  dövri  mətbuat  nümunələrini  oxumalıdır.  Nəzərə  alsaq  ki,  kitabxana  üzrə 
bilik, bacarıq və vərdişlərin inkişafı fasiləsiz prosesdir, onda həm Mərkəzləşdirilmiş Kitabxa-
na Sistemləri, həm respublika əhəmiyyətli iri kitabxanalar, həm də kitabxanaçı kadrlar özləri 
inkişafa  təşəbbüs  göstərməlidirlər.  Bu  məqsədlə  kitabxanalarda  zona  seminar-müşavirələri, 
elmi-konfranslar,  stajorluq,  mütəxəssis  günləri,  kitabxanaçıların  yay  məktəbi,  innovasiya 
məktəbi,  treninqlər,  master-klasslar,  vebinarlar,  onlayn  təlimlərin  müntəzəm  təşkil  edilməsi 
kitabxanaçı  kadrların  professional  biliklərini  möhkəmləndirməyə  və  bacarıqlarını  təkmilləş-
dirməyə səbəb olar. [9] 
Dünyada kitabxana işi sahəsində çox güclü tərəqqi, irəliləyiş və yeniliklər baş verir və 
sürətlə inkişaf edir. Xarici ölkələrin kitabxana-informasiya mütəxəssisləri kitabxana müəssi-
sələrinin fəaliyyətinə və  vəzifələrinə  yeni prizmadan baxırlar. Dünyada baş verən bu proses-
lərdən  qətiyyən  kənarda  qalmaq  olmaz.  [5,  s.  39]  Lokal  mühitdə  fasiləsiz  təhsil  sisteminin 
modernləşdirilməsi, kadr hazırlığı sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi, dis-
tant təhsilin tətbiqi, onlayn təlimlərdə iştirak və ümumiyyətlə beynəlxalq təcrübədən yararlan-
maq zəruridir. Nəzərəçarpan təcrübi nəticələrə nümunə olaraq Onlayn Kitabxana Kompyuter 
Mərkəzinin (OCLC-Online Computer Library Center) portalında http://learn.webjunction.org/ 
olan  onlayn  təlim  layihəsi,  Amerika  Kitabxana  Assosiasiyasının  (ALA  -  American  Library 
Association)  xüsusi  bölməsi  olan  Kolec  və  Araşdırma  Kitabxanalarının  Assosiasiyasının 
(ACRL)  İnformasiya  Mədəniyyəti  İnstitutunun  http://www.ala.org/acrl/issues/infolit/ 
professactivity/iil/welcome kimi resursları kitabxana mütəxəssisləri üçün yararlı hesab edilir. 
Sonda kitabxana işçilərinin peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması, kitabxanaçıların hazırlıq 
səviyyəsinin  yüksəldilməsi  məqsədilə  kitabxanalarda  əməkdaşların  fərdi  şəxsi  təhsil  planı, 
kadrların  məqsədli  inkişaf  proqramı,  nümunəvi  əsasnaməsinin  hazırlanması,  bir  sıra  keyfiy-
yətlərin  inkişaf  etdirilməsi  üçün  müntəzəm  olaraq  xüsusi  saatların  ayrılması  və  yuxarıda  adı 
çəkilən bır sıra tədbirlərin həyata keçirilməsi tövsiyə olunur. 
 
 
ƏDƏBĠYYAT 
 
1.
 
Avtomatlaşdırılmış kitabxana sistemi ilə bağlı treninqlər başa çatıb:[Milli Kitabxa-
nanın treninq mərkəzində keçirilən ―Region kitabxanalarında informasiya texnolo-
giyaları infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi‖ və ALİSA-nın tədrisi proqramı çərçi-
vəsində] //Mədəniyyət.-2015.- 17 iyul.- S.5. 
2.
 
Azərbaycan Milli Kitabxanasının 2015-ci il hesabatı, 2015, 88 s. 
3.
 
Hacıyeva, M. Kitabxanaçıların fasiləsiz təhsilinin təşkilində milli kitabxananın rolu 
/M. Hacıyeva //Kitabxanaşünaslıq və biblioqrafiya.-2005.- № 1.- S. 71-84. 
4.
 
Xələfov,  A.  Azərbaycanda  ali  kitabxanaçılıq  təhsilinin  inkişafı  tarixindən  (1947-
2011)  /A.A.Xələfov//Kitabxanaşünaslıq  və  informasiya:  elmi-nəzəri  praktiki 
jurnal.-2012.- № 1.- S.27-38. 
5.
 
İsmayılov, X. Kitabxana işçilərinin fasiləsiz təhsilə cəlb edilməsinin bəzi məsələləri 
/X. İsmayılov//Mədəni-maarif.-2010.- №7.- S.36-40. 

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 
Azərbaycan Milli Kitabxanası 
 
 
- 63 – 
 
6.
 
Qardaşov,  R.  Kitabxanaçılıq  peşəsi  üzrə  fasiləsiz  təhsil  sistemi  /R.Qardaşov  // 
Kitabxanaşünaslıq  və  biblioqrafiya:  elmi-nəzəri,  metodik  və  təcrübi  jurnal.-2012.- 
№1.(30) - S. 55-63. 
7.
 
M.F.Axundov  adına  Azərbaycan  Dövlət  Kitabxanasının  2000-ci  il  üzrə  hesabatı, 
2000,  
8.
 
Tahirov,  K.  M.F.Axundov  adına  Azərbaycan  Milli  Kitabxanasının  tarixi  (1923-
2008-ci illər) /Elmi red.: A.Xələfov.- Bakı: Ulu, 2009.-218 s. 
9.
 
В  помощь  повышению  квалификации  библиотечных  кадров:  методические 
рекомендации  /Амур.  Обл.  науч.  б-ка  им.  Н.Н.  Муравьева-Амурского;  отд. 
библ. развития; сост. В.В. Фатеева.- Благовещенск, 2012.- 65 с.  
10.
 
Зизевских,  Л.П.  Организация  повышения  квалификации  в  библиотеках 
Вологодской  области  //В  помощь  библиотекам:  Информ.-методич. 
Бюллетень.  №  25  /Департ.  культуры  Вологодск.  Обл.;  Вологодск.обл. 
универс. нуч. б- кА им. В. Бабушкина.- Вологда: Книжное наследие, 2006. - С. 
83 -88. 
11.
 
Ступени к мастерству: повышение квалификации библиотечных работников: 
дайджест  /Волгогр.  ОУНБ  им.  М.  Горького,  Отдел  НИиМР;  [сост.  Н.  Н. 
Ефремова; ред. Т. И. Климова].- Волгоград, 2010.- 56 с. 
 
 
Adila  Abdullayeva  
 
WAYS TO IMPROVE THE PROFESSIONALISM OF 
LIBRARY STAFF: CURRENT SITUATION AND PROSPECTS 
 
Summary 
There  has  been  talking  about  the  changes  of  requirement  to  professional  levels  of 
library  staff  in  the  information  society,  in  new  information  literacy  environment,  the 
knowledge  gained  during  the  education  outdated  after  a  while  and  arising  serious  need  for 
acquiring  new  knowledge  in  the  article.  Therefore  courses,  trainings,  regional  conferences 
for improvement of professional skills and continuing education of librarians carried out by 
the Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan and the National Library, 
also  prospects  and future challanges  on increasing the professionalism of  library staff were 
highlighted in the article.  

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 64 -