Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu

S
S
a
a
l
l
i
i
d
d
ə
ə
 
 
Ş
Ş
ə
ə
r
r
i
i
f
f
o
o
v
v
a
a
 
 
 
 
30 
gedən qeydlərin edilməsi hipertekstual əsərin maraqlı mə-
qamlarındandır. 
Hipertekst  (hipermətn)  romanda  «əlavə»  məna  yükü 
hipertekstin xassələri sayəsində mümkün olur:  
- quruluşun  parçalanması:  mətn  montaj  prinsipi  üzrə 
vahid bir tama çevrilmiş halda kiçik fraqmentlər formasın-
da qurulur;  
- Qeyri-xətti təhkiyə: təhkiyə hər hansı bir fraqment ilə 
başlana  bilər  və  mövcud  fraqmentləri  çərçivəsində  istəni-
lən ardıcıllıqla «davam etdirilir»; 
- müxtəlifnövlü, müxtəlif dil, üslub və janr xüsusiyyət-
ləri ilə mətn birləşmələrinin vəhdətini tələb edən; 
- multimedia: hipertekstdə bədii üsullar seçim və şrift-
lər vəhdətini, illüstrasiya, cizgi əlavələri, səsli müşayiətini 
əhatə edə bilər. 
Əgər  hipertekst romanın  müxtəlif növlüyündən  danış-
saq, onda aşağıdakılara ayırmaq olar: 
- «lüğət»  (ensiklopedik)  hipertekst  roman  (məsələn, 
M. Paviçin «Xəzər lüğəti» romanı); 
- «süjetli» hipertekst roman, əsərdə müxtəlif variasiya-
larda  bir  və  eyni  süjet  xəttinin  canlandırılması  (K. Esko-
vun «Bore-Robinqud haqqında ballada» romanı); 
- digital  hipertekst  roman,  müəllif  düşüncəsinin  açıq-
lanması  üçün  informasiya  və  multimedia  texnologiyaları-
nın  texniki  imkanlarından  istifadə  etmə  (B. Akuninin 
«Kvest (axtarış). Roman-kompüter oyunu»). 
Postmodern  ədəbiyyatda  bir  sıra  müəlliflər  oxucuya 
müəllif  fikrinin  çatdırılması  məqsədi  ilə  texniki  vasitələr-
dən  istifadə  edirlər.  Söhbət audioroman və  kinoromandan 
gedir. 

---