Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu

S
S
a
a
l
l
i
i
d
d
ə
ə
 
 
Ş
Ş
ə
ə
r
r
i
i
f
f
o
o
v
v
a
a
 
 
 
 
54 
lanmasına  mühüm  alətlərindən  biri  kimi  xidmət  göstərir. 
Mifologema  –  postmodernistlərin  əsərlərində  postmoder-
nizmin poetik əsası kimi bir sıra səciyyəvi əlamətlərə isti-
nad edən əsas detal kimi götürülsə də, yalnız detal mifoloji 
təfəkkürün  transformasiyasını  stimullaşdıran  mif-simul-
yakr əmələ gətirən istiqamət elementlərinin məcmusu kimi 
reallığın itməsinə işarə edən postmodern estetik sisteminin 
bir  həlqəsidir.  Mifoloji  təfəkkürün  transformasiyasını  sti-
mullaşdıran  mif-simulyakr  köhnə  mifləri  solğunlaşdırır. 
Köhnə miflərin yerini isə müasir versiyalar tutur. Rus ya-
zarı V. Pelevinin fikrincə isə mifologemin heç biri bizi bö-
yük sirlərin açılmasına  yaxınlaşdırmır,  yalnız fikirləri do-
laşdırır  və  xəstə  təxəyyülü  coşduraraq,  beyinlərdə  qarma-
qarışıqlıq yaradır. Onun məşhur «Çapayev və Boşluq» ro-
manında  mifologemlərdən  biri  «Petropavlovsk  kilsəsinin 
şpili» mifologemi «Generation  «P»» romanında  «Vavilon 
qülləsi»  mifologeminin  çevrəsini  genişləndirmiş  müəllif 
yuxuda  və  gerçəklikdəki  uçuşlar  sistemini,  real  və  irreal 
mifologemə əsaslanan motivləri əsərə daxil edir. 
Postmodern  romanda  mif  fabulanı  tam  və  ya  qismən 
əhatə edə bilər. Əgər mif bütünlükdə fabulanın əsasını təş-
kil edirsə, onda roman-mif və  ya da onun antipodu (əksi) 
olan roman-antimifdən danışmaq olar. 
Roman-antimif  roman-mifdən  fərqli  olaraq,  müstəqil 
janr  konstruksiyasını  özündə  ifadə  edir.  Roman-antimif 
janrı «mənşə» etibarı ilə klassik roman-miflə bağlıdır, an-
caq  semantika  baxımından  ona  ziddir 
28
.  Roman-antimifə 
                                                 
28
 Полушкин А.С. Жанр романа-антимифа в шведской литерату-
ре 1940–1960-х годов (на материале произведений П. Лагерквис-

---