20
Ümumi olaraq, Online mediada gəlir üç kanaldan təmin edilməkdədir. Üzvlük
xidmətləri, online reklam və məzmun əsaslı ödəmə sistemi. Buna qarşı, internet
iqtisadiyyatının yeni iş strategiyalarını də dörd ayrı mərhələyə bölmək olar. Bunlar
aşağıdakılardır.
• nternet infrastruktur mərhələsi,
• nternet tətbiqi mərhələsi,
• nternet vasitəçiləri(agentləri) mərhələsi
• nternet əsaslı ticarət mərhələsidir.
nternet nfrastruktur Mərhələsi:
Bu mərhələ, bir IP köməyilə yaradılan işlər, məhsullar və xidmətlərlə şirkətləri əhatə
edir. Əsas dəyişən şəbəkə infrastrukturunun sağlam işləməsidir və bu internet
iqtisadiyyatının varlığı üçün ön şərt sayılmaqdadır. nternet infrastruktur mərhələsinin
müxtəlif hissələrindən söz etmək mümkündür. Bunlara aşağıdakılar daxildir
• nternet əsas provayderlər (Qwest, MCI Worldcom)
• nternet Xidmət Provayderlər (Mindspring, AOL, Earthlink)
• Networking texnikası və Proqram Şirkətləri (Cisco, Lucent, 3Com)
• PC Server stehsalçıları (Dell, Compaq, HP)
• Təhlükəsizlik (Axent, Checkpoint, Network Associates)
• Fiber Optik Sənaye (Corning)
nternet Tətbiq Mərhələsi:
Bu mərhələdə məhsullar və xidmətlər, yuxarıdakı IP şəbəkə infrastrukturunun
üzərində inşa edilir və ticarət fəaliyyətlərinin internet üzərindən təmin edilə bilməsi
üçün bu texnoloji infrastrukturu istifadə edir. Bu mərhələnin hissələri isə;
• ntertnet ekspertləri (USWeb / cks, Scient)
• nternet Ticarət tətbiqləri (Netscape, Microsoft, Sun, IBM)
• Multimedia tətbiqləri (RealNetworks, Macromedia)
• Web nkişaf proqramlarıdır. (Adobe, NetObjects, allaire, Vignette)
21
nternet vasitəçilər Mərhələsi:
nternet vasitəçilərin, alıcı və satıcıların təsirini təmin edərək, internet üzərindəki
bazarın məhsuldarlığını artırmağıqarşısına məqsəd qoymuşdur. Bu vasitəçilər,
infrastruktur sərmayələrini öz üstlərinə götürərək, ticarət fəaliyyətlərinın
reallaşmasında yaranacaq gecikmələrin qarşısını almaqda katalizator vəzifəsini
yerinə yetirirlər.
• Şaquli sənayelərdə bazarı formalaşdırmaq(VerticalNet, )
• Online Səyahət agentləri (TravelWeb.com, )
• Online birjalar (E-Trade)
• Məzmun yaradıcıları (Broadcast.com)
• Məzmun dəstəkləyiciləri(Yahoo)
nternet Əsaslı Ticarət Mərhələsi:
Bu mərhələ, internet üzərində məhsulların və xidmətlərin satışı ilə müştərilərin bir
araya gəldiyi nöqtələrdən ibarətdir və bütün ticari fəaliyyətlərin şəbəkə üzərindən
reallaşdığı mühiti ifadə edir. Bu mərhələyə aşağıdakılar daxildir:
• E-tailers (Amazon.com)
• Online Məhsul Satışı (Cisco, , IBM)
• Online Təyyarə Bileti Satışları (flypgs.com)
• Online Əyləncə və Professional Xidmət
nternet iqtisadiyyatının bu mərhələli quruluşu, təbəqələr arası oyuncuların yerlərini
təyin etməkdə bir çətinlik yaratsa da, fərqli fəaliyyət qollarının ayrılması mənasında
bizlərə daha asan bir analiz imkanı tanıyır. IBM və Cisco firmaları bunlara nümunə
olaraq verilə bilər