Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi



Yüklə 13,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/44
tarix01.01.2017
ölçüsü13,5 Mb.
#4064
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   44

İnternetdə: 

www.books.google.com

 

 

 



 

234 

 

11 İyul - Ümumdünya Şokolad Günü



,

 (1995) 

 

 

.

 



  

Şokolad  Günü 



(

World  Chocolate  Day)  ilk  dəfə  1995-ci  ildə  Fransada  qeyd 

edilib.  Tez  bir  zamanda  məşhurluq  qazanaraq  Almaniya,  İtaliya,  İsveçrə  və  digər 

Avropa  ölkələrində,  eləcə  də  Avropadan  kənarda  keçirilməyə  başlanılıb.  Çox 

sevdiyimiz şokoladın və şokolad ağacının vətəni Mərkəzi və Cənubi Amerikadır. 

Əvvəllər içki kimi qəbul edilən bu şirniyyatın adı haqqında müxtəlif versiyalar var. 

Onlardan  birinə  görə,  şokolad  qədim  astek  sözü  olub,  "xocolatl"  yəni,  kakao 

paxlasından alınan içkinin adını bildirir. Mənası isə "acı su" kimi tərcümə olunur. 

Avropada "qara qızıl" adı ilə tanınması isə ispanlara məxsus olub. Şokoladın tarixi 

3000 il əvvəlki dövrə aid edilən nemətlər sırasına daxildir. Təxminən bizim eradan 

1500  il  əvvəl  Meksika  körfəzi  sahillərində  yeni  sivilizasiya  meydana  gəlmişdir. 

İrəli  sürülən  fikirlərə  əsasən,  məhz  "kakao"  sözü  ilk  dəfə  olaraq  onlar  tərəfindən 

dildə "kakava" kimi tələffüz edilib.  

Dünyada  sevgi  rəmzi  kimi  tanınan  ilk  şirniyyat  şokoladdır. 

 Statistikaya  əsasən,  20  yaşlı  əksər  gənclər  məhz  ağ  şokolada  üstünlük  verir. 

Şokoladın  tərkibindəki  fenamin  maddəsi,  insanda  sevgi hissi  yaradır.  Şokolad  A, 

B, C, D, E, kalsium, kalium və natrium vitaminləri ilə zəngindir. Kakao və şokolad 

antiseptik  xüsusiyyətlərə  malik  olub,  dişi  bir  çox  zərərdən  qoruyurlar.  Şokolad 

yeməklə qızdırma, soyuqdəymə xəstəliklərini dəf etmək olar. Dünyanın ən kalorili 

şokoladı  südlü  şokolad  hesab  edilir.  Dünya  qadınlarının  15%-i    hər  gün  şokolad 

yeyir.  İsveçrəlilər  dünyada  ən  çox  şokolad  yeyən  əhali  sayılır.  Belə  ki, 

hesablamalara əsasən, bu ölkədə hər sakinə il ərzində 10 kq şokolad düşür.  

Müasir elm şokoladın tərkibində insanı psixoloji rahatladan elementlərin 

olduğunu göstərir. Tünd şokoladın növləri bədəndən endorfinin - insanda rahatlıq, 

xoşbəxtlik, məmnunluq və razılıq hissləri yaradan hormonu stimullaşdırır və əhval-

ruhiyyəni yüksəldir. Həmçinin ehtimal olunur ki, şokolad xərçəng əleyhinə effektə 

malikdir və qocalma prosesini ləngidir. 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com

 

 

 



  

 

235 

 

20



 İyul - Beynəlxalq Şahmat Günü, (1996) 

 

1996-cı  ildən  20  iyul  dünyanın  hər  yerində  Beynəlxalq  Şahmat  Günü  kimi 

qeyd  olunur.  Bu  bayram  əsası  1924-cü  ildə  qoyulmuş  Beynəlxalq  Şahmat 

Federasiyasının (FİDE) qərarı ilə keçirilir. Bütün rəsmi yarışlar, o cümlədən kişi və 

qadınlar  arasında  dünya  çempionatları,  kişi,  qadın,  tələbə  və  yeniyetmələrin 

komanda  birincilikləri,  Avropanın  komanda  birinciliyi,  Avropa  Çempionlar 

kuboku,  Panamerikan  fərdi  yarışları  FİDE-nin  himayəsi  altında  keçirilir.  FİDE 

1950-ci  ildən  kişilərə,  1976-cı  ildən  isə  qadınlara  beynəlxalq  qrossmeyster  adı 

verir.  

Azərbaycanda  şahmat  ən  populyar  idman  növlərindən  biridir.  Azərbaycan 

Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2009-2014-cü illərdə şahmatın inkişafına 

dair Dövlət Proqramı təsdiq edilmişdir. Ölkəmizdə şahmat ötən ilin 70-ci illərində 

inkişaf  etməyə  başlamışdır.  Ümummilli  lider  Heydər  Əliyevin  təşəbbüsü  ilə 

respublikada  müasir  şahmat  məktəbi  binaları  tikilməyə  başlanmış,  gənclərin  bu 

idman növünə marağı artmış, gənc və istedadlı şahmatçılar yetişmişdir. 

İnternetdə: 

www.books.google.com

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

236 

 

22 İyul - Milli Mətbuat və Jurnalistika Günü, (1875) 



 

Mürəkkəb, lakin şərəfli inkişaf yolu keçmiş 

 milli mətbuatımız  həmişə xalqımızın  

şanlı tarixinin güzgüsü olmuşdur.”

                  

                                                                                                                                          

                            Ümummilli lider Heydər Əliyev 

 

  

 



 

 

Azərbaycan  mətbuatının  banisi  Həsən  bəy  Zərdabi  böyük  çətinliklərdən 



sonra Bakıda Azərbaycan dilində "Əkinçi" qəzetinin çap olunmasına nail olmuş və 

qəzetin  ilk  sayı  1875-ci  ilin  iyulun  22-də  işıq  üzü  görmüşdür.  "Əkinçi"  qəzeti 

xalqımızın  milli  oyanışında,  milli  birliyinin  möhkəmləməsində  böyük  rol 

oynamışdır. Qəzetin müttərəqqi ideyaları Rusiya hakim dairələrini narahat etmiş və 

iki  il  sonra  qəzet  bağlanmışdır.  XIX  əsrin  sonlarında  "Ziya",  (1879),  "Kəşkül" 

(1880),  "Kaspi"  (1880-1890-ci  illər)  qəzetləri  nəşrə  başlamışdır.  XX  əsrin 

əvvələrində C.Məmmədquluzadə, M. Şaxtaxtiniski, S.Hüseyn, Ö.Faiq Nemanzadə, 

Ü.Hacıbəyov və başqaları yeni demokratik mətbuatın yaranması uğrunda mübarizə 

aparırdılar.  Həmin  dövrdə  "Həyat",  "Açıq  söz",  "Azərbaycan"  kimi  demokratik 

ruhlu, milli qayəli qəzetlər meydana çıxmışdır.  

1906-ci ildə "Molla Nəsrəddin " jurnalının nəşrə başlanması ilə Azərbaycan 

mətbuatında  siyasi  satiranın  əsası  qoyuldu.  Azərbaycan  öz  müstəqilliyini  bərpa 

etdikdən sonra bir çox milli-mənəvi dəyərlərə qayıdış mətbuat sahəsində də özünü 

göstərdi.    Bu  gün  ölkəmizdə  yüzlərlə  mətbu  orqan-  qəzet  və  jurnal  fəaliyyət 

göstərir.  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin sərəncamı  ilə  "Əkinçi" qəzetinin 

nəşrə  başlandığı  gün  -  22  iyul  Milli  Mətbuat  və  Jurnalistika  Günü  kimi  qeyd 

olunur.

 

Azərbaycan Respublikasının 1995-ci ilin noyabrında ümumxalq səsverməsi 



ilə  qəbul   edilən    Konstitusiyasının    50-ci    maddəsində    söz,  azad  məlumat 

toplamaq  azadlıqları,  öz baxışlarının  azad  ifadə  edilməsi  və  digər  azadlıqlar 

möhkəmləndirilib. Azərbaycanda mətbuatın inkişafına töhfə verən digər vacib amil 

ölkənin nüfuzlu beynəlxalq təşkilata – Avropa Şurasına daxil olmasıdır. Təşkilata 

daxil  olduqdan  sonra  ölkədə  aparılan  demokratik  islahatlar  söz  və  mətbuat 

azadlığının  daha  geniş  təşəkkülünə  şərait  yaradıb. Azərbaycan  Prezidenti  İlham 

Əliyevin  2009-cu  ilin  martın  sonunda  imzaladığı  sərəncamla Prezident  yanında 

Kütləvi 


İnformasiya 

Vasitələrinə 

Dövlət 

Dəstəyi 


Fondu 

yaradılıb. 

Fondun yaradılmasında  məqsəd  Azərbaycanda  fikir,  söz  və  mətbuat  azadlığı 

şəraitini yaxşılaşdırmaqdır. 

 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

 


237 

 

23 İyul - Ümumdünya Balina və Delfinlər Günü, (1986) 



 

                             

  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

1986-cı  ildə  Beynəlxalq  Balinaovlama  Komissiyası  (International  Whaling 

Comission:  IWC)  bu  heyvanların  200  illik  amansız    şəkildə  qırılmasından  sonra 

balina  sənayesinə  qadağa  qoymuşdur.  Bu  qadağa  indi  də  qüvvədədir  və  bütün 

dünyada  balinaların  ovlanması,  o  cümlədən  balina  ətinin  ticarəti  qadağan 

olunmuşdur.  Lakin  balina  sənayesi  bu  heyvanlar  üçün  yeganə  təhlükə  deyil. 

Balinaların, delfinlərin və digər dəniz məməlilərinin yox olmasının daha bir səbəbi 

– onların delfinarilər, okeanariumlar və sirklər üçün tutulmasıdır. Buna görə də bu 

gün  yalnız  balinaların  deyil,  bütün  dəniz  məməlilərinin  qorunması  günü  hesab 

olunur.  Beynəlxalq  Delfinovlama  Komissiyası  balinaların  ovlanmasına  qadağa 

tətbiq  etdikdən  sonra  Yaponiya  sanksiyalardan  çəkinərək  bu  sazişə  qoşulmağa 

məcbur  olmuşdur.  Lakin  balinaların  elmi  məqsədlərlə  ovlanması  hüququ  vardır. 

2007-ci  ildə  balinaların  ovlanma  kvotası  950  balina  təşkil  edirdi.  Həmin  kvotaya 

görə,  hər  il  Yaponiya  ancaq    üçə  qədər  balina  ovlayırdı.  Lakin  həmin  il  yapon 

―Nissin-maru‖  balina  ovlama  donanmasında  yanğın  baş  verir  və  ―tədqiqat‖  üçün 

508 heyvan öldürülür.  

Elmi işlər başa çatdıqdan sonra heyvanların əti əsasən yapon restoranlarında 

istifadə  olunur.  Beynəlxalq  Balinaovlama  Komissiyasının  qadağası  19  fevralda 

qüvvəyə minmişdir. 

 Hər  il  fevralın  19-da  daha  bir  bayram  –  Beynəlxalq  Balinalar  Günü  qeyd 

olunur.  Bəzən  müxtəlif  ölkələrin  ekoloji  təşkilatları  bu  günü  birlikdə  məhvolma 

təhlükəsi qarşısında qalan hər bir növ dəniz məməlisinin müdafiəsinə həsr edirlər.  

 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com

 

 

 



 

 

 



 

238 

 

30 İyul - Beynəlxalq Dostluq Günü, (2011)

 

 

 



 

  

 



 

 

 



 

Bu  gün  24  aprel  2011-ci  ildə  BMT-nin  qərarı  ilə  təsis  olunmuşdur.  Bütün 

planetin  marağında  olan    Beynəlxalq  Dostluq  Günü  əsasən  zorakılığa  qarşı 

olmaqla,  mədəniyyətlərin  dostluğunu  nümayiş  etdirir.  BMT-nin  Baş  Məclisi 

Paraqvayın  təşəbbüsü  ilə  iyulun  30-nu  Beynəlxalq  Dostluq  Günü  elan  etmişdir. 

Baş  Məclis  qurumun  üzvü  olan  ölkələrə  bu  nəcib  təşəbbüsü  fəal  təbliğ  etməyi 

tövsiyə etmişdir.  Bu münasibətlə Baş Məclis  tərəfindən yekdilliklə qəbul edilmiş 

qətnamədə bütün dünya insanlarının ən nəcib və misilsiz hisslərinin təzahürü olan 

dostluğun aktuallığı və böyük əhəmiyyəti vurğulanmışdır.  

Baş  Məclis  qurumun  üzvü  olan  ölkələrə  Beynəlxalq  Dostluq  Gününü  öz 

adət-ənənələrinə uyğun qeyd etməyi məsləhət görmüşdür. 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

239 

 

Bu tarixi unutmayaq 



23 İyul - Ağdam rayonunun işğalı günü, (1993)

  

“Mənim  üçün  hər  şeydən  əziz mənim  xalqımdır, mənim        Vətənimdir, mənim 



torpağımdır.”                                                          

                                                                                                  Ümummilli lider Heydər Əliyev

 

      Ağdam  rayonunun  88.395  hektar 

ərazisi, 1 şəhəri, 119 kənd və qəsəbəsi 

Ermənistan  silahlı  qüvvələri  tərəfindən 

işğal  olunub.  Rayonda  işğaldan  əvvəl 

1736  hektar  dövlət  meşəsi,  710  hektar 

kolxoz  meşəsi,  560  hektar  yol,  su  və 

kanal  kənarı,  şəhərətrafı  meşə  sahəsi 

mövcud 

idi. 


Rayonun 

ehtiyatı 

64.863000  kubmetr    olan    mişar    daşı, 

140.464000    ton    Çobandağ    əhəng 

daşı,  44.708000  ton.  Boyəhmədli  və 

25.197  min  ton  Şorbulaq  gil  yataqları  işğal  olunmuş  ərazilərdə  qalıb.  Rayon 

ərazisindən keçən ən iri çay olan Xaçınçayın uzunluğu 104 km, sutoplayıcı sahəsi 

isə  657  kvadratmetrdir.  Ağdam  şəhərində  yaşı  150-250  ilədək  olan  14  ədəd, 

Boyəhmədli kəndi ətrafında isə yaşı 400 ilə çatan 71 ədəd Şərq çinarı təbiət abidəsi 

kimi qorunurdu. İşğal olunmuş ərazilərdən yaşı 400-ə çatan Şərq çinarı növündən 

olan ağacların doğranaraq Ermənistana aparılması və irigövdəli ağacların qırılaraq 

yığıldığı  müşahidə  edilib.  Rayonun  işğal  altında  olan  Novruzlu,  Yusifcanlı, 

Kəngərli, Çəlik, Qaradağlı Kəngərlisi, Göytəpə, Gülçülük kəndlərində 6330 hektar 

otlaq  sahəsi  erməni  hərbçiləri  tərəfindən  yandırılıb.  Yanğın  zamanı  "Qırmızı 

kitab"a  və  Beynəlxalq  Təbiəti  Mühafizə  İttifaqının  "Qırmızı  siyahısına"  düşmüş 

müxtəlif  sayda  turac,  qırqovul  və  gürzə  məhv  edilib.  İşğal  nəticəsində  təhsil, 

səhiyyə,  mədəniyyət  ocaqları,  yaşayış  evləri,  inzibati  binalar  dağıdılaraq  yerlə-

yeksan  edilib.  Erməni  faşistləri  tərəfindən  aparılan  bu  ədalətsiz  müharibə 

nəticəsində  çoxsaylı  həmvətənlərimiz  qətlə  yetirilmiş,  itkin  düşmüş,  əsir 

götürülmüşdür.

 

  

Milli  Ordumuz  son  illər  möhtərəm  Prezidentimiz  İlham  Əliyevin  rəhbərliyi 



altında  daha  da  güclənmiş,  daha  da  qüdrətli  olmuşdur.  Xalqımız  inanır  ki, 

dövlətimiz  tərəfindən  aparılan  ardıcıl,  məqsədyönlü  siyasət  torpaqlarımızın 

işğaldan azad olmasına gətirib çıxaracaqdır.  

 

İnternetdə: 



www.books.google.com

 

 

 



 

 

 

240 

 

Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri 



 

6 İyul - General Valeh Bərşadlının anadan olmasının 90 illiyi, (1927 -1999) 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

Valeh  Əyyub  oğlu  Bərşadlı  Qubadlı  rayonunun Eyvazlı  kəndində anadan 

olmuşdur.  14  yaşında  könüllü  hərbi  xidmətə  getmiş,  iki  hərbi  təhsil  ocağını  (Bakı 

Zenit  Artileriyası  Məktəbini  və  Qırmızı  Bayraqlı  Kiyev  Özüyeriyən  Artileriyası 

Məktəbini) bitirmişdir. 50 yaşında sovet ordusunda general-leytenant rütbəsi almış ilk 

azərbaycanlıdır.  Müstəqil  Azərbaycanın  1992-ci  ildə  ilk  müdafiə  naziri  və 

Azərbaycan tarixində ilk müvəffəqiyyətli Goranboy və Ağdərə əməliyyatlarını həyata 

keçirmiş  Baş  Qərargah  rəisi  olmuşdur.  1992-ci  ildə  tutduğu  vəzifədən  istefa 

vermişdir.  Valeh  Bərşadlı  43  il  SSRİ  Silahlı  Qüvvələrində  xidmət  etmiş,  tağım 

komandirliyindən  ən  nəhəng  ordulardan  (Almaniya  Demokratik  Respublikasında 

yerləşən sovet qoşun birləşmələrindən) birinin müavinliyinə qədər yüksəlmişdir.  

Valeh Bərşadlı 15 may 1999-cu ildə vəfat etmişdir. Məzarı Fəxri Xiyabandadır. 



İnternetdə: 

www.books.google.com

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

241 

 

22 İyul - Şərqşünas Mirzə Kazımbəyin anadan olmasının  215 illiyi, 



               (1802-1870) 

 

           Mirzə    Kazım    bəy   (əsl    adı    Məhəmməd    Əli  

Kazımbəy  olmuşdur)    Azərbaycan    əsilli    rus    şərqşünası,  

tarixçı,  türkşünas  və  filoloqudur.  O,  Rusiya  Elmlər 

Akademiyasının    ilk    azərbaycanlı    üzvü    olmuşdur.

 

Atası 



Məhəmməd  Qasım  Kazımbəy  Dərbəndin  tanınmış 

ruhanilərindən  olub.  Babası  Nazir  Məhəmməd  xan  isə 

Dərbənd  hakiminin  baş  xəzinədarı  işləyib.  Məkkəyə  həcc 

ziyarətindən qayıdarkən atası Məhəmməd Qasım Kazımbəy 

Rəşt  şəhərində  (İndiki  İran  İslam  Republikasının  Gilan 

vilayəti)  yerli  hakim  Bağır  xanın  qızı  Şərəfnisə  xanımla 

evlənir. Mirzə Kazım bəy məhz bu şəhərdə anadan olur. Bir 

qədər  sonra  atası  Dərbəndə  qazi  təyin  olunur  və  ailəsi  ilə  bu  şəhərə  köçür. 

Kazımbəy  İslam  dininin  əsasları,  Azərbaycan  və  fars  dillərini  kamil  şəkildə 

öyrənməklə  yanaşı,  rus,  türk  və  ərəb  dillərinə  də  mükəmməl  şəkildə  öyrənir.  17 

yaşında  isə  "Ərəb  dilinin  qramatikası"  adlı  kitab  yazır.  Atası  oğlunun  ruhani 

olmasını və İran və Ərəbistana dini təhsil dalınca getməsini istəyir. Kazımbəy bir 

sıra  tarixi  mövzularda  kitabların  müəllifidir.  Türk  dilində  yazdığı  "Əssəb  əs-

Səyyar" (―Yeddi planet‖) əsəri Krım xanlığının 1466-1737-ci illər aralığında tarixi 

haqqındadır. 1841-c ildə qələmə aldığı  "Uyğurlar"  əsərində isə  qədim  uyğurların 

tarixi  haqqıda  dəyərli  elmi  məlumatlar  verir.  O  həmçinin,  Məhəmməd  Əvabinin 

"Dərbəndnamə"  əsərini  (XVII  əsr  Dağıstan  tarixi  haqqında  əsər)  ingilis  dilinə 

tərcümə edir və 1856-ci ildə nəşr etdirir. Ən böyük tarixi əsəri isə 1865-ci ildə nəşr 

olunmuş  "Bab  və  Babilər:  1848-52-ci  illər  İranda  Dini  və  Siyasi  Təlatümlər" 

əsəridir. Digər əsərləri isə başlıca olaraq İslam tədqiqatları mövzusunda olmuşdur: 

"Qurani-Kərimdə  ahənglik"  (1859),  "Müridilik  və  Şamil"  (1859),  "İslam  tarixi" 

(1860) və başqaları. 1828-ci ildə Britaniya Kral Şərqşünaslar Cəmiyyətinə üzv və 

Kazan  Universitetində  yenicə  yaranmış  "Türk  dilləri"  fakültəsinə  rəhbər  təyin 

olunur. 1835-ci ildə isə Rusiya Elmlər Akademiyasına müxbir üzv seçilir. 1839-cu 

ildə Demidov Mükafatına layiq görüləcək "Türk-tatar dillərinin qramatikası" adlı 

fundamental  elmi  monoqrafiyasını  yazır.  Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  o  dövrlər  Rus 

imperiyasında əksər türk dilləri "Tatar" və ya "Türk-tatar" adlı vahid dilin ayrı-ayrı 

dialektləri  kimi  qəbul  olunurdu.  Bu  əsərində  Kazım  bəy  osmanlı,  azəri  və  digər 

türk  dillərinin  və  ya  o  zaman  deyildiyi  kimi  dialektlərinin  fonoloji,  morfoloji  və 

sintaksis  təhlil  və  müqayisısini  aparır.  1921-ci  ildə  Jan  Denin  "Türk  dilinin 

qramatikası"  (Osmanlı  dialekti)  əsərinin  nəşrinə  qədərki  dövrdə  Avropa 

universitetlərində əsas istinad ədəbiyyatı olaraq istifadə

 

     edilib. Mirzə Kazımbəy 1870-ci il noyabr ayının 27-də vəfat etmişdir.  



İnternetdə: 

www.az.wikipedia.orq 

 

 

 

 

 

 

242 

 

 



Yubilyar  yazıçı və şairlər 

 

10 İyul -  Şair, dramaturq Kəmalə Ağayevanın anadan olmasının 80 illiyi, 

                (1937) 

Ağayeva  Kəmalə  Ağa  qızı  Naxçıvan  şəhərində  anadan 

olmuşdur.  Orta  məktəbi  bitirdikdən  sonra  Xarici  Dillər 

İnstitutunun  fransız dili fakültəsində təhsil almışdır. 35 il orta 

məktəbdə  fransız  dili  müəllimi  işləmiş,  eyni  zamanda 

Naxçıvan  Dövlət  Dram  Teatrında  ədəbi  hissə  müdiri 

vəzifəsində 

çalışmışdır.  Kəmalə  Ağayeva  Azərbaycan 

Yazıçılar  Birliyinin  və  Azərbaycan  Teatr  Xadimləri 

Cəmiyyətinin üzvüdür.  

Şairə  xanım  yaradıcılığa  lap  erkən  yaşlarından 

başlamışdır.  Yazdığı  əsərlər  müntəzəm  olaraq  dövrü 

mətbuatda çap olunmuş, şeirlərinə musiqilər yazılmışdır.  İlk şeirini 12 yaşında, ilk 

dram  əsərini  isə  (―Məhsəti‖)  21  yaşında  yazmışdır.  Kəmalə  Ağayeva  20  şeirlər 

kitabının, 16 mənzum dram əsərin, 200-ə qədər oçerk və bədii yazıların, həmçinin 

uşaqlar üçün ―Göyçək Fatma‖, ―Məlikməmməd‖, ―Tıq-tıq xanım‖ nağıl-pyeslərin 

müəllifidir.  Qələmə  aldığı  dram  əsərləri  respublikanın  bir  sıra  teatrlarında 

tamaşaya  qoyularaq,    müvəffəqiyyət  qazanmışdır.  K.  Ağayevanın    şeirləri  rus, 

türkmən, özbək, tacik, fars, fransız və sair dillərə tərcümə olunub, özü də fransız 

dilindən ana dilimizə tərcümələr etmişdir.  

Kəmalə  Ağayevanın  yaradıcılığının  əsas  qayəsi  mənəvi  saflığa  çağırışdır. 

Respublikanın  Əməkdar  mədəniyyət  işçisi  Kəmalə  Ağayeva  bir  sıra  xarici 

dövlətlərdə  rəsmi  səfərlərdə  olub.  Şairə  müxtəlif  medallar  və  fəxri  fərmanlarla 

təltif olunub.  



Kitabları: ―Baharın sözü‖ (1962), ―Gül yarpağı‖ (1967), ―Sən olmasaydın‖(1974), 

―Apardı sellər Saranı‖ (1977), ―Arpaçayın nəğməsi‖ (1978), ―Daş piyalə‖ (1982),  

―O dağlarda gözüm qaldı‖ (1988), ―Məhsəti‖ (2001), ―Vətənə sevdalıyam‖ (2004) 

və s. 


Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur – “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik 

məlumat kitabı, Bakı, 2011. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

243 

 

 



26 İyul - Publisist, yazıçı Sabir Gəncəlinin anadan olmasının 85 illiyi , (1932) 

 

Sabir  Gəncəli  Gəncə  şəhərində  anadan  olmuşdur.  ADU-



nun  filologiya  fakültəsinin  jurnalistika  şöbəsində  təhsil 

alıb. 


Yazıçı  tədqiqatlar, araşdırmalar nəticəsində ötən illər 

ərzində  Azərbaycanın,  Sankt-Peterburqun,  Moskvanın 

dövlət 

arxivlərində, 



kitabxanalarında, 

Azərbaycan 

Əlyazmalar  İnstitutunda  saxlanılan  tarixi  sənədlərdən, 

respublikamızın görkəmli alimlərinin, maarifçilərinin şəxsi 

arxivlərində  olan  albomlardan,  sənədlərdən,  dövrü 

mətbutda  dərc  edilmiş  materiallardan,  maarif  və 

mədəniyyət  xadimləri  ilə  apardığım  müsahibələrdən, 

söhbətlərdən istifadə edərək 20-dən çox kitab, yüzlərlə tarixi oçerk, sənədli hekayə, 

iki sənədli povest yazıb. Azərbaycan, ingilis, rus, ərəb, fars dillərində çap olunmuş 

bu  əsərlər  oxucular  tərəfindən  rəğbətlə  qarşılanıb.  Onların  arasında  1994-cü  ildə 

"Hər sətirdə bir tarix...", 2001-ci ildə Azərbaycan, ingilis və rus dillərində "Qadın, 

gözəllik  və  ülviyyət"  adlı  ilk  qadın  ensiklopedik  toplular  da  vardır.  Həmin 

toplularda  ən  qədim  dövrlərdən  bu  günədək  dünyada  və  xüsusilə  Azərbaycanda 

qadın  məsələsi,  qadın  azadlığı  tarixi,  dünya  sivilizasiyasında  ulu  nənələrimizin, 

analarımızın rolu və fəaliyyəti işıqlandırılıb. Yazıçı 1960-cı ildə "Nəsildən nəslə" 

adlı kitab və bir sıra məqalə çap etdirib. Uşaqlarımızın, yeniyetmələrimizin bilik və 

dünyagörüşünü  artırmaq, intellektual  səviyyəsini  inkişaf  etdirmək    üçün  yazıçı 

"777  sual,  1001  cavab"  adlı  düşündürücü,  əyləncəli  ensiklopedik  toplu 

hazırlamışdır.

 

500-dən 



çox 

rəngli, 


ağ-qara, 

illüstrativ 

materiallarla 

zənginləşdirilmiş  bu  kitabda  məqsəd  gənc  nəsli  dünya  mədəniyyəti,  bəşəriyyətin 

əsrlər boyu əldə etdiyi bilik xəzinəsilə tanış etmək, dünya sivilizasiyasının keçdiyi 

çətin və şərəfli yolu, xalqımızın bu yolda əldə etdiyi nailiyyətləri əks etdirməkdir. 

Yazıçı ―Səhnə‖ və ―Cik-cik‖ qəzetlərinin məsul katibi kimi də çalışıb (1993-1996).

 

Sabir  Gəncəli  - 



tarix  elmləri  doktoru  (1996),  "Qızıl  qələm"  Mükafatı  laureatıdır 

(1980-2000). 

 


Yüklə 13,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin